Như thông lệ hằng năm, cứ vào dịp 22/2 Âm lịch, nhân dân và chính quyền xã Ngư Lộc (huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) đã long trọng tổ chức lễ hội Cầu Ngư.
Theo lời kể của các bậc cao niên trong xã thì lễ hội Cầu Ngư xuất phát từ tên lễ hội Cầu Mát của cư dân làng Diêm Phố có từ khi làng mới thành lập vào thời nhà Lê.
Các vị thần được thờ ở lễ hội này là Tam Bảo Phật, Tứ vị Thánh Nương, Đông Hải Đại Vương, Nẹ Sơn Tôn Thần, Nam Hải Đại tướng quân… Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của xã đồng thời cũng là lễ hội lớn nhất và đặc trưng nhất của khu vực ven biển tỉnh Thanh Hóa.
Video lễ hội Cầu Ngư ở làng đông dân nhất nước.
Sáng sớm, trên mọi tuyến đường lớn, nhỏ của xã Ngư Lộc, người dân ùn ùn kéo nhau ra dọc tuyến đê biển để chờ xem lễ rước Kiệu, Long Châu và những màn trình diễn đánh trống, múa lân. Dọc khắp thân đê chỉ toàn người với người, ken đặc.
Dòng người đổ về Trung tâm văn hóa xã Ngư Lộc – nơi diễn ra lễ hội (Ảnh: P. Tuấn).
Anh Nguyễn Văn Thành, người dân ở đây cho biết: Hễ cứ đến ngày này là người dân chúng tôi phải gác hết lại công việc để đi xem lễ rước Kiệu, rước Long Châu. Nhiều gia đình cũng thu xếp công việc để về tham dự lễ hội. Người dân chúng tôi mong muốn một năm gặp nhiều thuận lợi.
“Để xem được lễ hội, gia đình tôi phải ra đê từ sớm để chọn vị trí đứng thuận lợi vì người đông lắm”, anh Thành nói.
Theo tục lệ, việc tổ chức lễ hội này có ý nghĩa rất lớn về mặt tâm linh, văn hóa vùng biển. Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, các dòng họ, người dân trong xã đến dâng lễ cầu khấn mong cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, cầu một mùa đánh bắt hải sản thắng lợi, đời sống ngư dân ấm no hạnh phúc.
Được biết, lễ hội cầu ngư xã Ngư Lộc đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia từ ngày 11/9/2017, đây được xem là Lễ hội cầu ngư lớn nhất ở tỉnh Thanh Hóa.
Xã Ngư Lộc lâu nay vốn được biết đến là một xã không có đất canh tác nông nghiệp. Diện tích đất ở của toàn xã nhỏ nhất chỉ với 0,46km2, trong khi dân số hơn 18.000 người nên mật độ dân số lên tới 36.000 người/km2.
Chiếu theo số liệu điều tra dân số năm 2019, mật độ cư dân sinh sống ở Ngư Lộc cao gấp 15 lần Hà Nội và 8,25 lần so với TP.HCM. Thậm chí, quốc gia có mật độ dân số cao nhất thế giới là Monaco cũng chỉ đạt 19.500 người/km2.