“Ván cược lớn” thất bại, LDP chứng kiến sự “ra đi” đầu tiên, chính phủ của ông Ishiba sẽ ra sao sau những “lời từ khước”?

Các viên chức kiểm phiếu bầu cử Hạ viện Nhật Bản ngày 27/10. (Nguồn: Reuters)

Theo hãng tin AFP, ngày 28/10, Chủ tịch Ủy ban bầu cử của LDP Koizumi Shinjiro đã từ chức sau khi đảng này mất thế đa số tại Hạ viện trong cuộc bầu cử cuối tuần qua. Đây là kết quả tồi tệ nhất mà đảng LDP nhận được kể từ năm 2009.

Ông Shinjiro Koizumi là con trai của cựu thủ tướng Koizumi Junichirō. Truyền thông Nhật Bản dẫn lời ông Koizumi Shinjiro cho hay, ông muốn “chịu trách nhiệm” về kết quả bầu cử của đảng.

Ván cược sai lầm?

Quyết định từ chức của ông Koizumi được đưa ra sau khi kết quả kiểm phiếu cuối cùng được công bố cho thấy, liên minh cầm quyền ở Nhật Bản gồm LDP và đảng Công Minh đã chính thức mất thế đa số tại Hạ viện.

Liên minh cầm quyền chỉ giành được tổng cộng 215/465 ghế, không đạt được mục tiêu 233 ghế và thấp hơn nhiều so với mức 288 ghế trong nhiệm kỳ trước.

Trong khi đó, đảng Dân chủ Lập hiến (CDPJ) đối lập chính đã giành được thành công lớn với 148 ghế, tăng thêm tới 50 ghế so với 98 ghế nhiệm kỳ trước. Đảng Dân chủ vì nhân dân (DPP) cũng gặt hái thành công đáng kể trong đợt bầu cử lần này khi tăng thêm được 11 ghế so với nhiệm kỳ trước, từ 7 ghế lên tới 28 ghế.

Đảng Đổi mới Nhật Bản (JIP) giành được 38 ghế, giảm 5 ghế so với nhiệm kỳ trước. Đảng Cộng sản Nhật Bản giành được 8 ghế, giảm so với 10 ghế nhiệm kỳ trước.

Với kết quả này, đương kim Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru gần như không thể thực hiện lời hứa quan trọng là khởi xướng đề xuất sửa đổi Hiến pháp, vốn đòi hỏi phải có sự chấp thuận của đa số tại Hạ viện, đồng thời đặt ra một thách thức khó khăn cho ông trong bối cảnh đang tìm cách xây dựng lại LDP.

Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản đánh giá: “Việc Thủ tướng Ishiba đặt cược vào giải tán Hạ viện chỉ 8 ngày sau khi nhậm chức vào ngày 1/10 và kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử đã phản tác dụng”.

Tương lai bất ổn

Chính phủ của Thủ tướng Ishiba Shigeru đối mặt tương lai bất ổn khi phải tìm kiếm liên minh cầm quyền mới chắc chắn, hoặc quản lý chính phủ thiểu số. (Japan News)

“Ván cược lớn” này khiến liên minh cầm quyền buộc phải tìm kiếm sự ủng hộ từ bên ngoài để tiếp tục nắm quyền, dù là từ những nghị sĩ độc lập hay các đảng đối lập, hoặc quản lý chính phủ như một liên minh cầm quyền thiểu số.

Tuy nhiên, theo giới truyền thông, DPP và JIP đã từ chối rõ ràng khả năng tham gia liên minh do LDP lãnh đạo. Chủ tịch DPP Tamaki Yuichiro tuyên bố: “Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với các đảng có chính sách hỗ trợ lực lượng lao động nhưng cả LDP và CDPJ đều không như vậy”.

Trong khi đó, khi được hỏi về việc hợp tác với các đảng khác để thành lập chính phủ, Chủ tịch CDPJ Noda Yoshihiko nói rằng: “Nếu có một đảng phái chính trị nào tin rằng chính phủ LDP – Công Minh không thể tiếp tục tồn tại, chúng tôi chắc chắn muốn hợp tác với họ”.

Hãng tin Reuters nhận định, kết quả trên có thể buộc các bên phải tham gia vào các thỏa thuận chia sẻ quyền lực gây chia rẽ, có khả năng dẫn đến bất ổn chính trị ở xứ sở Mặt trời mọc.

Trong vòng 30 ngày bầu cử, một phiên họp đặc biệt của Quốc hội sẽ được triệu tập để bầu Thủ tướng theo quy định của Hiến pháp Nhật Bản.

Phát biểu sau khi có kết quả bầu cử Hạ viện, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru bày tỏ cam kết cải tổ mạnh mẽ LDP, nhấn mạnh rằng đảng cầm quyền phải “tái sinh”, đồng thời nghiêm túc xem xét kết quả cuộc bầu cử “khó khăn” này trong bối cảnh vụ bê bối gây quỹ chính trị của LDP làm xói mòn niềm tin của công chúng.

Mặc dù vậy, ông Ishiba cũng tái khẳng định cam kết tiếp tục lãnh đạo chính phủ.

Cuộc tổng tuyển cử diễn ra sau khi ông Ishiba giải tán Hạ viện để tìm kiếm một nhiệm kỳ mới. Đây là cuộc bầu cử diễn ra nhanh nhất sau khi một thủ tướng mới nhậm chức kể từ khi Thế chiến II kết thúc.

Theo tổng hợp của NHK, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử Hạ viện lần này ước tính vào khoảng 53,84% trên toàn quốc, thấp hơn so với mức 55,93% cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Hạ viện gần đây nhất vào năm 2021.