Tuyên bố Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9: Đáp lại lời kêu gọi cấp bách từ Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững

BẾ MẠC HỘI NGHỊ NGHỊ SĨ TRẺ TOÀN CẦU LẦN THỨ 9: ĐẠT ĐƯỢC NHẬN THỨC CHUNG VỀ HỢP TÁC QUỐC TẾ VÀ VAI TRÒ TIÊN PHONG CỦA NGHỊ SĨ TRẺ

TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 16/9: PHIÊN BẾ MẠC HỘI NGHỊ NGHỊ SỸ TRẺ TOÀN CẦU LẦN THỨ 9

Lần đầu tiên có Tuyên bố Hội nghị

Tuyên bố của Hội nghị không chỉ khẳng định cam kết mạnh mẽ, tiếng nói chung của các nghị sĩ trẻ toàn thế giới trong việc thực hiện nhiệm vụ của nghị sĩ, trách nhiệm với hoạt động của IPU nói chung và trong quyết tâm thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Nội dung được đi sâu tại hội nghị lần thứ 9 này và cũng được thể hiện một cách rõ nét trong Tuyên bố Hội nghị là những đề xuất hành động trong lĩnh vực chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, văn hóa.

Tuyên bố Hội nghị “Vai trò của giới trẻ trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo” lần đầu tiên có được sau 9 lần tổ chức hội nghị không chỉ là dấu ấn của Diễn đàn Nghị sĩ trẻ trong khuôn khổ Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) mà còn là dấu ấn của nước chủ nhà Việt Nam khi đưa ra đề xuất sáng kiến về Tuyên bố Hội nghị. Đề xuất của Việt Nam nhanh chóng được lãnh đạo, Ban Thư ký IPU và các nghị viện thành viên đồng tình, ủng hộ. Những đóng góp, sáng kiến của Việt Nam tiếp tục khẳng định sự ủng hộ của Quốc hội Việt Nam và Việt Nam nói chung về sự tham gia của nghị sĩ trẻ, giới trẻ và việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), thông qua IPU và các cơ chế liên nghị viện quốc tế và khu vực.

Để có được Tuyên bố Hội nghị đòi hỏi trong quá trình thảo luận các nội dung phải có sự thống nhất cao về các nhận định đánh giá tình hình, nhận diện những thách thức, nguy cơ phải đối mặt và nhất là quan điểm về việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo và vai trò của giới trẻ, thống nhất về những đề xuất hành động. Rõ ràng nếu không cùng “nhìn về một hướng” với quyết tâm, nỗ lực cao thì khó có thể có được Tuyên bố Hội nghị.

Qua Tuyên bố Hội nghị, các nghị sĩ trẻ đã rõ nét khẳng định cam kết của mình, bày tỏ lo ngại trước tiến độ thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững, đánh giá bối cảnh, tình hình thế giới nơi đang có những biến đổi nhanh chóng và nhận diện cơ hội có thể khai thác, nhấn mạnh vai trò của giới trẻ và trách nhiệm của nghị sĩ trẻ. Từ đó các nghị sĩ trẻ đã thảo luận, thống nhất đề xuất hành động.

Khẳng định cam kết thúc đẩy thực hiện SDGs

Tuyên bố Hội nghị đã nêu rõ: Hơn 300 nghị sĩ trẻ có mặt tại Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 từ ngày 14-17/9/2023 tại thủ đô Hà Nội, Việt Nam để khẳng định cam kết trong việc thúc đẩy thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), đặc biệt thông qua chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Hội nghị tại Việt Nam đánh dấu kỷ niệm 8 năm Tuyên bố Hà Nội về các SDG được Liên minh Nghị viện Thế giới thông qua năm 2015 và đặt ra cam kết của các nghị sĩ trong việc giải quyết các ưu tiên toàn cầu. Khi Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững đã đi được nửa chặng đường, thì hiện đang là thời điểm hết sức quan trọng và mang tính quyết định.

Các nghị sĩ trẻ nhấn mạnh và lo ngại rằng trong khi chỉ còn chưa đầy 7 năm để đạt được các SDG, hiện tại chỉ có 12% mục tiêu đang được thực hiện tốt, trong khi đó có đến 50% mục tiêu vẫn còn đang chậm tiến độ ở mức độ từ vừa phải đến nghiêm trọng. Những kết quả này không chỉ đòi hỏi cần phải nhìn nhận nghiêm túc mà còn phải hành động quyết liệt hơn, đặc biệt lưu ý khoảng cách còn tồn tại để đạt được các mục tiêu giáo dục, bình đẳng giới, việc làm, tăng trưởng kinh tế, hành động về khí hậu, hòa bình, công lý và thể chế, bởi đây là những mối quan tâm đặc biệt quan trọng của giới trẻ.

Trước thực tế vẫn còn 258 triệu trẻ em chưa được đến trường, tỉ lệ thanh niên không có việc làm, không theo học, hoặc không được đào tạo tăng lên mức 23,4%, phụ nữ trẻ vẫn còn khó khăn hơn nam giới, chưa đạt được sự cân bằng khi nói đến sự đại diện của phụ nữ và thanh niên trong tham gia chính trị…các nghị sĩ trẻ thống nhất rằng cần phải làm việc nhanh hơn, sáng tạo hơn và với tinh thần khẩn trương hơn để đạt được chương trình nghị sự chung mà tất cả các quốc gia đã nhất trí.

Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, các nghị sĩ trẻ cho rằng cần khai thác những tiềm năng này để đẩy nhanh quá trình thực hiện các SDG, đặc biệt là các vấn đề quan trọng đối với giới trẻ. Với vai trò là những nhà sáng tạo then chốt, người sử dụng công nghệ và người thúc đẩy công nghệ phát triển, giới trẻ đang nắm giữ vị trí quan trọng trong việc đặt chuyển đổi số và sáng tạo vào trung tâm của các hoạt động nhằm đẩy nhanh tiến độ của các SDGs và để mọi người dễ tiếp cận hơn và không ai bị bỏ lại phía sau.

Tuyên bố Hội nghị nêu rõ vai trò của những nghị sĩ trẻ là những biết cách giải quyết những vấn đề phức tạp trong bối cảnh kỹ thuật số và hiểu rõ nhất nhịp đập của giới trẻ và các thế hệ tương lai của đất nước mình và phải đưa ý chí và nguyện vọng của giới trẻ tới nghị trường. Tuyên bố Hội nghị cũng nhấn mạnh lại lời kêu gọi các nghị sĩ và các nhà lãnh đạo chính trị thực hiện hành động mang tính thay đổi để thu hút nhiều thanh niên tham gia chính trị hơn bằng cách tham gia Chiến dịch IPU “Tôi ủng hộ sự tham gia của thanh niên trong Nghị viện!”.

Tối đa hóa hiệu quả, giảm thiểu rủi ro khi khai thác sức mạnh của công nghệ và đổi mới sáng tạo

Tuyên bố Hội nghị ghi nhận tầm quan trọng chiến lược của các công cụ kỹ thuật số trong nghị viện có thể góp phần vào quá trình lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng toàn diện hơn, minh bạch hơn và tăng cường sự tham gia của công chúng. Các kênh tương tác theo thời gian thực có thể cho phép tương tác tức thời giữa các cử tri và người đại diện.

Cùng với đó, khoa học và công nghệ là nền tảng để thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững, đồng thời cũng đưa ra những giải pháp cho những thách thức phức tạp ngày nay. Những nghị sĩ trẻ, có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thế hệ thanh niên am hiểu công nghệ và có khả năng giải quyết vấn đề để thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững.

Các nghĩ sĩ trẻ cũng đưa ra quan điểm khi khai thác sức mạnh của công nghệ và đổi mới sáng tạo phải nỗ lực tối đa hóa hiệu quả mà những điều này mang lại, đồng thời giảm thiểu những rủi ro không mong muốn. Trong đó bao gồm áp dụng cách tiếp cận có đạo đức và thận trọng đối với khoa học và công nghệ để đảm bảo rằng chúng được sử dụng vì mục đích vì nhân loại và môi trường, vừa đảm bảo quyền riêng tư, an ninh và hạnh phúc. Đồng thời, trong quá trình thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo nên tôn trọng sự phong phú của các nền văn hóa, kinh nghiệm và các quan điểm khác nhau. Đa dạng văn hóa là sức mạnh cho sự phát triển bền vững, không chỉ cần được bảo vệ mà còn cần được trân trọng.

Chuyển đổi số nhiều hơn trong cách thức làm việc của nghị viện

Trong lĩnh vực Chuyển đổi số, các nghị sĩ trẻ IPU kêu gọi và đề nghị các nghị viện thành viên: Cập nhật các quy định và cách thức làm việc của nghị viện để các nghị sĩ có thể tham gia và ứng dụng trực tuyến, chuyển đổi số nhiều hơn, tận dụng các nền tảng tương tác nhằm hỗ trợ đối thoại trực tiếp giữa cử tri và nghị sĩ, thúc đẩy sự tham gia của các nhóm, đặc biệt là giới trẻ vào các hoạt động nghị viện; Cân nhắc việc nghiên cứu thành lập hoặc củng cố các ủy ban thuộc nghị viện hướng tới tương lai; Đảm bảo tất cả các nghị sĩ được trang bị kiến thức cần thiết và được hỗ trợ kỹ thuật để tham gia đầy đủ vào các quy trình thủ tục lập pháp trực tuyến; tăng cường ứng dụng nền tảng trợ lý ảo hỗ trợ các nghị sĩ; sử dụng công cụ AI để nâng cao chất lượng lập pháp; và xây dựng thư viện số dành cho các văn bản pháp luật của quốc gia;

Ban hành các văn bản pháp luật và chính sách nhằm thu hẹp khoảng cách số và đảm bảo khả năng tiếp cận cho tất cả mọi người; Xây dựng khung khổ pháp lý phù hợp và tăng cường hợp tác quốc tế trong bảo vệ chủ quyền số của các quốc gia nhằm đem lại một môi trường mạng an toàn, lành mạnh và phát triển bền vững; Ban hành các chính sách và thủ tục phù hợp để ngăn chặn và ứng phó với các hình thức quấy rối và bạo lực trên mạng đối với các nghị sĩ, bao gồm cả bạo lực với các nữ nghị sĩ;

Ủng hộ việc xây dựng các cơ chế và phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu hiệu quả để giám sát việc thực hiện các SDG; Ủng hộ vai trò của Liên hợp quốc trong việc xây dựng các tiêu chuẩn, khuôn khổ pháp lý về không gian mạng, chuyển đổi số và AI trên cơ sở đồng thuận.

Xây dựng một chương trình riêng cho đổi mới sáng tạo số và khởi nghiệp số

Trong lĩnh vực Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, các nghĩ sĩ trẻ IPU kêu gọi và đề nghị các nghị viện thành viên: Củng cố hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, thông qua việc xây dựng khung khổ pháp lý cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, tăng quy mô ngân sách để hỗ trợ các doanh nghiệp do thanh niên là người đứng đầu, các sáng kiến khởi nghiệp và đổi mới; Thúc đẩy phát triển các chương trình giáo dục chú trọng vào các kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho thế hệ tương lai, ưu tiên các kỹ năng kỹ thuật số;

Kêu gọi IPU xem xét các giải pháp khả thi trong các cơ chế hiện có của IPU để tham gia vào các vấn đề đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Thúc đẩy mạng lưới nghị sĩ trẻ toàn cầu về chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, trong khuôn khổ của Diễn dàn Nghị sĩ trẻ, phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Đổi mới sáng tạo của IPU; Tăng cường mối quan hệ giữa cộng đồng khoa học và nghị viện;

Khuyến khích các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo chú trọng thanh niên, sinh viên đặc biệt là phụ nữ, tăng cường lồng ghép giới gắn với các SDGs; xây dựng một chương trình riêng cho đổi mới sáng tạo số và khởi nghiệp số;

Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp bền vững trong các lĩnh vực, trọng tâm là FoodTech là cách thức góp phần tích cực cho tiến trình thực hiện các SDGs, giải quyết vấn đề an ninh lương thực, chấm dứt nạn đói.

Nghị viện phải đảm bảo việc phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ được thực hiện có trách nhiệm, đạo đức và bền vững

Trong lĩnh vực văn hóa, các nghị sĩ trẻ IPU kêu gọi và đề nghị các nghị viện thành viên: Phát triển cách tiếp cận chung của nghị viện nhằm thiết lập một khuôn khổ các nguyên tắc, giá trị trong việc ra quyết định, nghiên cứu và phát triển khoa học và công nghệ, nhằm đảm bảo việc phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ được thực hiện có trách nhiệm, có đạo đức và bền vững;

Đóng góp mạnh mẽ vào nỗ lực nhằm ngăn chặn bạo lực trực tuyến đối với phụ nữ và trẻ em gái, kiểm soát phát ngôn thù hận và quản lý AI để phụ nữ và trẻ em gái được bảo vệ và để các công nghệ mới không thành kiến về giới; Tăng cường luật khung bảo vệ dữ liệu và các công cụ pháp lý khác, nhất là dữ liệu cá nhân, các mối đe dọa mạng;

Thúc đẩy tính toàn diện, đối thoại liên văn hóa và tôn trọng sự đa dạng văn hóa và kiến thức bản địa; Phát triển vai trò của văn hóa như một động lực của phát triển bền vững; cam kết bảo vệ và phát huy sự đa dạng văn hóa, khẳng định vai trò của kinh tế sáng tạo và các ngành công nghiệp văn hóa; khẳng định vai trò của văn hóa và đa dạng văn hóa trong quá trình giải quyết các khó khăn, thách thức đối với nhân loại hiện nay, đặc biệt là vấn đề biến đổi khí hậu, phòng chống nạn buôn bán, vận chuyển trái phép và buôn bán lậu tài sản văn hóa;

Thúc đẩy tôn trọng sự đa dạng văn hóa trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; tăng cường hợp tác trong đổi mới kinh tế, tăng mạnh năng suất lao động, tạo các động lực mới cho tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, giúp các cơ quan nhà nước hoạt động ngày càng minh bạch, và hiệu quả hơn trên lộ trình số hóa, nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển và đảm bảo chủ quyền quốc gia cũng như quyền riêng tư cá nhân trên không gian mạng, đồng thời bảo đảm chủ quyền quốc gia.

Các nghị sĩ trẻ IPU sẵn sàng trở thành những người đồng hành cùng mang sứ mệnh khai thác sức mạnh công nghệ và đổi mới phục vụ các SDG, theo hướng có trách nhiệm và không ai bị bỏ lại phía sau, đặc biệt là các thế hệ tương lai, trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế. Các nghị sĩ trẻ sẽ sát cánh cùng nhau để giữ lời hứa trong Tuyên bố Hà Nội 2015 và đáp lại lời kêu gọi cấp bách của Chương trình nghị sự 2030./.