Hoạt động công bố ấn phẩm này nằm trong khuôn khổ Hội thảo khoa học quốc gia “Kinh tế Việt Nam năm 2023 và triển vọng năm 2024: Thúc đẩy tổng cầu để tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh mới” diễn ra mới đây. Hội thảo do trường Đại học Kinh tế Quốc dân chủ trì, phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và Ủy Ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức.
Ấn phẩm có cấu trúc ba phần. Trong đó, phần 1 (Kinh tế Việt Nam năm 2023) nghiên cứu về tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2023. Phần này bao gồm các nội dung: diễn biến kinh tế thế giới năm 2023; tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2023 thông qua các khu vực của nền kinh tế (khu vực kinh tế thực, khu vực tài chính tiền tệ, khu vực tài chính ngân sách).
Phần 2 (Thực trạng tổng cầu và vai trò của tổng cầu trong tăng trưởng) mục tiêu đánh giá thực trạng tổng cầu và các thành tố của tổng cầu cũng như tác động của các thành tố tổng cầu đến tăng trưởng. Phần này bao gồm: tổng quan tổng cầu Việt Nam; thực trạng và vai trò của thành tố đầu tư; thực trạng và vai trò của thành tố tiêu dùng; thực trạng và vai trò của thành tố chênh lệch xuất nhập khẩu.
Phần 3 (Triển vọng Kinh tế năm 2024 và khuyến nghị chính sách) trình bày triển vọng kinh tế thế giới và Việt Nam năm 2024; đưa ra các khuyến nghị chính sách vĩ mô nói chung và các chính sách thúc đẩy các thành tố của tổng cầu để tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh mới.
Là đồng chủ biên ấn phẩm, GS.TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định, năm 2023 được coi là một trong những năm khó khăn nhất của nền kinh tế Việt trong nhiều năm trở lại đây. Chúng ta đã phải đối mặt với nhiều rủi ro và bất ổn từ bối cảnh quốc tế như tăng trưởng toàn cầu suy yếu, lạm phát toàn cầu ở mức cao, chính sách thắt chặt tiền tệ ở nhiều nước và đặc biệt là căng thẳng địa chính trị gia tăng ở nhiều nơi trên thế giới.
Tốc độ tăng trưởng của Việt Nam năm 2023 vẫn còn xa so với giai đoạn trước COVID-19, trong đó, nổi bật nhất là sự suy yếu của tổng cầu và các thành tố quan trọng của tổng cầu như tiêu dùng, đầu tư, đặc biệt là chất lượng tăng trưởng chưa được cải thiện.
Theo ông Chương phân tích, tổng cầu đóng vai trò quan trọng trong xác định mức độ hoạt động kinh tế và việc làm trong nền kinh tế. Tổng cầu giảm cho thấy nền kinh tế có nguy cơ suy thoái. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến mức tăng trưởng chung của nền kinh tế, gây ra các hậu quả như sản xuất sụt giảm, thất nghiệp tăng cao, giảm thu nhập và chi tiêu của người dân…
Vì vậy, phục hồi tổng cầu là một nhiệm vụ quan trọng với Việt Nam, đòi hỏi Chính phủ và các Bộ, Ban, Ngành có liên quan cần khẩn trương có những biện pháp thích hợp, kịp thời, đúng mức để củng cố các động lực tăng trưởng từ phía tổng cầu, từ đó phục hồi tổng cầu, phát triển kinh tế trong bối cảnh mới, GS.TS Phạm Hồng Chương nhấn mạnh.
Ông kỳ vọng những phân tích, đánh giá của các nhà khoa học, đại diện các Bộ, Ban, Ngành, các hiệp hội và doanh nghiệp sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực. Nhiều kiến nghị sẽ được chắt lọc để gửi đến Quốc hội và Chính phủ về định hướng chính sách và giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong bối cảnh mới.