Theo tường thuật của South China Morning Post ngày 4.2, Bộ Dân chính Trung Quốc cho biết cơ quan này đang theo dõi tình hình sau khi một người dùng internet cảnh báo về những hậu quả tiềm tàng xuất phát từ quan niệm dân gian cho rằng năm Giáp Thìn sắp tới là “năm góa phụ”.
Trước đó, vào tháng 1, trong mục tư vấn người dân trên website Bộ Dân chính Trung Quốc, một công dân giấu tên nêu ra vấn đề “năm góa phụ”, cho rằng quan niệm này “đi chệch hướng một cách nghiêm trọng so với lẽ thường trong cuộc sống và nhận thức khoa học”. Bài đăng kêu gọi Bộ Dân chính Trung Quốc lên tiếng để “người dân không bị quấy nhiễu bởi vấn đề mê tín và tin đồn dân gian, miễn là họ muốn kết hôn”.
Năm âm lịch Giáp Thìn được xem là năm không mắn để kết hôn theo quan niệm dân gian Trung Quốc
Lời cảnh báo xuất hiện trong bối cảnh tổng dân số Trung Quốc đã sụt giảm trong 2 năm qua và ngày càng nhiều người trẻ ở Trung Quốc không muốn lập gia đình và sinh con, góp phần khiến xã hội già hóa nhanh hơn.
“Chúng tôi đang lưu tâm đến những đề xuất mà bạn đưa ra”, Bộ Dân chính Trung Quốc hồi đáp bài đăng nói trên vào ngày 22.1.
Theo South China Morning Post, từ “năm góa phụ” – tiếng Trung là “góa phụ niên” – ra đời từ những nhẫm lẫn xung quanh từ “góa niên” vốn có nghĩa là “năm không có tiết Lập xuân”.
Lập xuân là một trong 24 tiết khí theo nông lịch Á Đông và rơi vào khoảng ngày 4-5.2 (dương lịch) hằng năm, được cho là đánh dấu sự khởi đầu của mùa xuân. Tiết Lập xuân mới nhất diễn ra trước mùng 1 Tết Giáp Thìn (nhằm ngày 10.2.2024 dương lịch), trong khi tiết Lập xuân tiếp theo diễn ra sau mùng 1 Tết Ất Tị (nhằm ngày 29.1.2025 dương lịch). Vì vậy, dân gian Trung Quốc cho rằng năm Giáp Thìn sắp tới là năm không có mùa xuân.
Mùa xuân được cho là thời điểm sôi động nhất trong năm vì nó tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở và cũng đại diện cho dương khí. Quan niệm dân gian Trung Quốc cho rằng phụ nữ kết hôn vào “năm không xuân” sẽ dễ gặp chuyện xui rủi, bao gồm việc trở thành góa phụ. Ngược lại, một năm âm lịch có 2 lần Lập xuân được coi là năm rất may mắn, phù hợp cho việc kết hôn.
Theo số liệu chính thức, tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc đã giảm trong thập niên qua. Năm 2022, nước này ghi nhận 6,83 triệu lượt đăng ký kết hôn, giảm gần một nửa so với kỷ lục 13,47 triệu vào năm 2013. Thống kê năm 2023 vẫn chưa được công bố, nhưng có dấu hiệu cho thấy con số đã tăng lên so với năm trước đó do Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp chống dịch.
Trong nỗ lực tuyên truyền và trấn an công chúng, Đài truyền hình CCTV của nhà nước Trung Quốc cho biết trong một bản tin tuần trước rằng không có mối liên hệ nào giữa vận rủi và một “năm không xuân”.
Theo CCTV, một năm âm lịch không có tiết Lập xuân không phải là hiện tượng hiếm gặp, đồng thời chỉ ra năm 2019 và 2021 cũng là những “năm không xuân”.
Dù vẫn tin vào “năm không xuân”, một số người vẫn cho rằng năm Giáp Thìn là năm tốt để sinh con vì đây là năm con rồng. Rồng là linh thú duy nhất trong trong 12 con giáp, đại diện cho quyền lực và thành công theo quan niệm truyền thống Trung Hoa.
Điều này có khả năng thúc đẩy số ca sinh tại Trung Quốc tăng lên trong năm nay, sau khi rơi xuống mức thấp kỷ lục – 9,02 triệu – trong năm 2023.
Phong tục truyền thống vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc kết hôn và sinh con ở Trung Quốc. Song trong những năm gần đây, chính quyền đã kêu gọi loại bỏ những tập tục có ảnh hưởng như vậy, bao gồm việc nhà trai phải chuẩn bị sính lễ hậu hĩnh cho nhà gái.
