Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (Ảnh: Getty).
Ngay từ những ngày đầu, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cam kết khôi phục sự thật và tính minh bạch cho chính phủ liên bang, nhưng giờ đây, họ đang phải đối mặt với làn sóng chỉ trích và nghi vấn về độ tin cậy sau khi việc nhập viện của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin được giữ bí mật trong nhiều ngày, ngay cả với Nhà Trắng.
Cuộc tranh cãi đã khiến chính phủ phải xem xét lại các quy tắc được áp dụng để ngăn chặn những vụ việc như vậy, trong khi Lầu Năm Góc đang xem xét kỹ lưỡng các quy trình của cơ quan này sau sai sót bất thường, khiến ngay cả những cấp phó hàng đầu của Bộ trưởng Austin cũng không biết về tình trạng của ông trong nhiều ngày.
Các thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa trong quốc hội đang điều tra liệu ông Austin có phớt lờ các quy định pháp lý trong việc thông báo cho quốc hội hay không, còn các quan chức chính quyền Biden đang tỏ ra bất bình về việc ông Austin không cung cấp thông tin. Họ tin rằng đây là một sai sót làm ảnh hưởng đến thông điệp của tổng thống về việc khôi phục năng lực thông qua chính quyền của ông.
Sự chú ý kéo dài vào bí mật sức khỏe của một quan chức cấp cao cũng đang làm dấy lên tranh cãi về sức khỏe của chính Tổng thống Biden, khi ông là tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử nỗ lực tranh cử một nhiệm kỳ tiếp theo và phải đối mặt với những câu hỏi cũng như lo ngại thường xuyên từ cử tri về tuổi tác.
Các câu hỏi về tính minh bạch và sức khỏe của các quan chức cấp cao đã khiến Nhà Trắng rơi vào thế khó trong nhiều ngày khi năm bầu cử bắt đầu, đồng thời tạo cơ hội cho các đối thủ chính trị của Tổng thống Biden đặt câu hỏi liệu chính quyền của ông có tuân thủ các cam kết về năng lực hay không.
Sau nhiều ngày im lặng về sức khỏe của Bộ trưởng Austin, Lầu Năm Góc tiết lộ vào chiều 9/1 rằng ông mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Ông Austin, 70 tuổi, được đưa vào Trung tâm Quân y Quốc gia Walter Reed vào ngày 22/12 và trải qua cuộc phẫu thuật để điều trị căn bệnh này, nhưng bị nhiễm trùng đường tiết niệu một tuần sau đó và được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt.
Theo những nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, không có chính sách nào trong chính quyền Biden quy định cách giải quyết trường hợp vắng mặt của các quan chức nội các, mặc dù Nhà Trắng được kỳ vọng nắm được thông tin về những trường hợp như vậy.
Mặc dù không có yêu cầu pháp lý nào đối với các quan chức phải tiết lộ lịch sử y tế của họ, nhưng việc các ứng cử viên tổng thống, phó tổng thống và những quan chức đương nhiệm công bố thông tin như vậy đã trở thành thông lệ.
Việc tiết lộ cho công chúng về sự vắng mặt của một quan chức nội các cũng có sự khác nhau giữa các cơ quan liên bang. Ví dụ, Bộ Tư pháp Mỹ vào năm 2022 đã thông báo rằng Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland sẽ tiến hành phẫu thuật để loại bỏ mô tuyến tiền liệt phì đại một tuần trước khi thực hiện thủ thuật.
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Pete Buttigieg đã nghỉ phép sau khi nhận nuôi cặp song sinh vào năm 2021, nhưng việc nghỉ phép không được tiết lộ công khai cho đến khi ông trở lại làm việc.
Cedric Leighton, một đại tá Không quân Mỹ đã nghỉ hưu, lưu ý rằng chuỗi chỉ huy của quân đội Mỹ chạy từ tổng thống thông qua bộ trưởng quốc phòng đến các chỉ huy chiến đấu, những người sau đó thực thi các mệnh lệnh có thể bao gồm chỉ huy và kiểm soát bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào.
Ông nói rằng điều “bắt buộc” là tổng thống, các quan chức chính quyền và quân sự hàng đầu, các thành viên của quốc hội và thậm chí cả những người đồng cấp chủ chốt của đồng minh cũng phải được thông báo về sự vắng mặt tạm thời.
“Rất bất thường khi bất kỳ bộ trưởng nội các nào không thông báo cho tổng thống, chánh văn phòng Nhà Trắng hoặc Hội đồng an ninh quốc gia về bất kỳ sự vắng mặt nào, đặc biệt là lý do sức khỏe”, ông Leighton nói.
Vụ việc của Bộ trưởng Austin đã làm dấy lên sự chỉ trích lưỡng đảng từ các nhà lập pháp, những người đặt ra nhiều câu hỏi về việc làm thế nào mà tình trạng của ông có thể được giữ bí mật với Nhà Trắng, Đồi Capitol và công chúng.
Thượng nghị sĩ bang Mississippi, Roger Wicker, thành viên đảng Cộng hòa hàng đầu trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cho biết việc ông Austin không tiết lộ cho các nhà lập pháp chủ chốt về tình trạng của ông cũng như chuyển giao nhiệm vụ cho Thứ trưởng Quốc phòng Kathleen Hicks là một “sự vi phạm luật pháp rõ ràng”.
Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal cho biết ông không hài lòng với những lời giải thích của Lầu Năm Góc và kêu gọi Ủy ban Quân vụ Thượng viện xem xét vấn đề, có thể tổ chức một buổi điều trần.
“Ông ấy nợ quốc hội và người dân Mỹ những thông tin bổ sung để đảm bảo với chúng tôi rằng ông ấy có thể tiếp tục phụng sự”, nghị sĩ Blumenthal nói.
