Trà sen hay trà ướp hương sen, là một loại trà ẩn chứa sự kết hợp độc đáo giữa hai thứ đặc sản của dân tộc: Trà và Sen. Trà là thứ đồ uống mộc mạc và gần gũi với đời sống người Việt; mang đến trải nghiệm rõ ràng nhất về vị giác. Sen là một loài hoa gắn với đời sống tinh thần, tín ngưỡng; cũng vừa là biểu tượng thanh khiết, thơm lành. Cả hai đặc sản ấy được khéo léo kết hợp để cho ra một thức trà vừa đậm đà, dịu ngọt; vừa thơm tho, thanh khiết…
Có hai loại trà sen, đó là trà ướp trong bông sen và trà ướp bằng gạo sen (chính là phần nhuỵ sen màu trắng giống hạt gạo). Cách ướp trà trong bông sen thể hiện sự tinh tế trong việc tuyển lựa hoa, kết hợp kinh nghiệm căn thời gian sen nở, thời gian ủ trà, sự hiểu biết từ tiết trời, không khí, độ ẩm đến đặc tính sinh trưởng của sen. Cách thức ướp trà bằng gạo sen ngoài những điều kể trên còn là sự cầu kỳ, tinh tế trong cả kinh nghiệm dệt hương, sấy trà để làm sao hương sen và vị trà hoà quện vào nhau, nâng đỡ cho nhau…
Để làm được mẻ trà ướp gạo, cần tách phần gạo từ 1000-1200 bông sen; trộn đều với trà, ủ, sấy và lặp lại quy trình đó từ 6 đến 7 lần. Loại trà được sử dụng thường là trà “nõn tôm” vùng Tân Cương (Thái Nguyên) và sen thì là sen Bách diệp hồ Tây. Đó là lý do khiến cho bạn bè quốc tế phải trầm trồ và “ngả mũ thán phục” về độ cầu kỳ, tinh tế, tỉ mỉ và độc đáo của loại trà này. Đây cũng chính là loại trà đặc sắc chỉ riêng có ở Việt Nam mà không có ở bất kỳ nước nào khác trên thế giới.
(Bài dự thi cuộc thi “Cảm tưởng về cà phê – trà Việt” thuộc chương trình “Tôn vinh cà phê – trà Việt” lần 2, năm 2024 do Báo Người Lao Động tổ chức).