Tổng thống Brazil Lula da Silva thăm Việt Nam: Cụ thể hóa Đối tác chiến lược, mở cơ hội hợp tác đa phương

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chụp ảnh chung trước hội đàm tại Rio de Janeiro, Brazil, tháng 11/2024. (Ảnh: Dương Giang)

Đó là nhận định của Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị trong cuộc phỏng vấn với Báo Thế giới và Việt Nam trước thềm chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva (từ ngày 27-29/3) theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường.

Chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva diễn ra chỉ 4 tháng sau khi hai nước nâng cấp lên khuôn khổ Đối tác chiến lược vào tháng 11/2024. Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa chuyến thăm đặc biệt của mối quan hệ Đối tác chiến lược Mỹ Latinh cách xa nửa vòng Trái đất chúng ta?

Chuyến thăm của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quan hệ Việt Nam-Brazil, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính quyền Brazil đối với khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam.

Đây là dấu mốc quan trọng trong quan hệ song phương, diễn ra trong bối cảnh hai nước vừa nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược nhân chuyến thăm Brazil của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 11/2024. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của một lãnh đạo cấp cao Brazil tới Việt Nam sau 17 năm, thể hiện cam kết mạnh mẽ của hai bên trong việc làm sâu sắc hơn mối quan hệ Đối tác chiến lược.

Chuyến thăm lần này sẽ tạo động lực mạnh mẽ đưa quan hệ song phương lên một tầm cao mới, là cơ hội để lãnh đạo hai nước trao đổi và thảo luận về các biện pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa quan hệ Đối tác chiến lược.

Các nội dung hợp tác được kỳ vọng sẽ đi vào thực chất, chiều sâu và hiệu quả trên nhiều lĩnh vực như chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo, văn hóa - xã hội và biến đổi khí hậu. Những thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm sẽ tạo nền tảng quan trọng để thúc đẩy hợp tác song phương phát triển bền vững và toàn diện trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, chuyến thăm phản ánh chính sách đối ngoại chủ động, tích cực của Việt Nam trong việc tăng cường, đa dạng hóa và đa phương hóa quan hệ với các đối tác khu vực và toàn cầu.

Brazil không chỉ là nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh mà còn là Đối tác chiến lược đầu tiên của Việt Nam tại khu vực. Việc thúc đẩy tăng cường quan hệ đôi bên cùng có lợi với Brazil sẽ góp phần củng cố và nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh, tạo thêm cơ hội hợp tác giữa các nước phương Nam trên bình diện song phương và đa phương, đặc biệt trong tình hình phức tạp hiện nay.

Ngoài ra, Việt Nam và Brazil đều là những thành viên tích cực của các tổ chức đa phương khu vực như ASEAN và MERCOSUR. Chuyến thăm lần này không chỉ tạo cơ hội để hai nước thâm nhập sâu hơn vào thị trường khu vực của nhau mà còn đặt nền tảng cho việc thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và MERCOSUR trong tương lai. Điều này sẽ giúp tăng cường liên kết kinh tế giữa Đông Nam Á và Nam Mỹ, đồng thời nâng cao vị thế của cả Việt Nam và Brazil trên trường quốc tế.

Tổng thống Lula da Silva thăm Việt Nam: Hiện thực hóa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Brazil

Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Brazil)

Các hoạt động, sự kiện điểm nhấn của Tổng thống Lula da Silva trong chuyến thăm sắp tới là gì? Đại sứ kỳ vọng như thế nào về chuyến thăm lần này?

Chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Lula da Silva là một sự kiện quan trọng và mang tính lịch sử trong quan hệ giữa Việt Nam và Brazil.

Đây là một dấu mốc đáng chú ý trong việc thực hiện các chính sách đối ngoại của Việt Nam, đặc biệt trong khuôn khổ Nghị quyết Đại hội XIII và Đề án "Phát triển quan hệ giữa Việt Nam và các nước khu vực Mỹ Latinh giai đoạn 2022-2026".

Chuyến thăm này không chỉ củng cố quan hệ hợp tác giữa hai nước mà còn khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ với các đối tác quan trọng ở khu vực Mỹ Latinh, trong đó Brazil là một Đối tác chiến lược.

Một trong những điểm nổi bật của chuyến thăm là Tuyên bố chung về các hành động cụ thể và nội hàm Đối tác chiến lược Việt Nam-Brazil và trao đổi định hướng phát triển trong những lĩnh vực có tiềm năng lớn như an ninh - quốc phòng, kinh tế - thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo, văn hóa - xã hội và biến đổi khí hậu. Những thỏa thuận này không chỉ thúc đẩy hợp tác kinh tế mà còn tạo ra những cơ sở pháp lý vững chắc cho các chương trình hợp tác lâu dài và hiệu quả giữa hai nước.

Chuyến thăm này cũng sẽ là cơ hội để hai bên thảo luận các biện pháp nhằm tăng cường hợp tác thương mại, đầu tư và mở rộng thị trường. Chúng ta hy vọng rằng Brazil sớm nhanh chóng công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, khởi động và nhanh chóng đàm phán và tiến tới ký kết Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa Việt Nam và MERCOSUR, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển thương mại và đầu tư trong tương lai.

Ngoài các thỏa thuận về kinh tế và thương mại, chuyến thăm cũng sẽ mở ra cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực khác như du lịch, hàng không, cảng biển và logistics, nơi mà cả hai quốc gia đều có tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác triệt để. Việc thúc đẩy hợp tác trong những lĩnh vực này sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.

Trong bối cảnh thế giới hiện nay, khi các quốc gia đối mặt với nhiều thách thức về an ninh và phát triển bền vững, hợp tác giữa Việt Nam và Brazil không chỉ mang lại lợi ích cho đôi bên mà còn góp phần vào giải quyết những vấn đề toàn cầu. Hai quốc gia có thể hợp tác để thúc đẩy các sáng kiến bảo vệ môi trường, duy trì hòa bình và phát triển bền vững.

Chuyến thăm lần này sẽ đánh dấu một giai đoạn mới trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Brazil, tạo ra nền tảng vững chắc cho mối quan hệ phát triển mạnh mẽ, bền vững, thực chất và hiệu quả. Điều này không chỉ đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước mà còn nâng cao vị thế và uy tín của cả hai quốc gia trên trường quốc tế, góp phần vào sự ổn định và thịnh vượng chung của khu vực và toàn cầu.

Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Brazil tại Rio de Janeiro, Brazil, tháng 11/2024. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Brazil gồm 15 điểm với các nguyên tắc và định hướng lớn. Vậy hai nước đã và đang triển khai các nội hàm của khuôn khổ mới này như thế nào?

Về việc triển khai Tuyên bố chung nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Brazil, tôi muốn nhấn mạnh rằng hai nước đang tích cực hiện thực hóa các nguyên tắc và định hướng lớn đã được thống nhất, nhằm đưa quan hệ song phương phát triển thực chất, hiệu quả và toàn diện hơn.

Trước hết, trong lĩnh vực chính trị - ngoại giao, hai nước duy trì thường xuyên các cuộc tiếp xúc cấp cao, trao đổi đoàn các cấp và tăng cường tham vấn lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, G20, WTO, ASEAN - MERCOSUR.

Hai bên cũng đang phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy các cơ chế đối thoại song phương, bao gồm Đối thoại chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Brazil, tiến tới nâng cấp lên Đối thoại chính trị cấp Bộ trưởng Ngoại giao và họp Ủy ban hỗn hợp liên chính phủ giữa Việt Nam-Brazil.

Về kinh tế - thương mại, hai nước đang triển khai nhiều biện pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu nâng kim ngạch song phương lên 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15 tỷ USD vào năm 2030. Việt Nam và Brazil đã và đang đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực có thế mạnh như nông nghiệp, chế biến thực phẩm, công nghiệp chế tạo và năng lượng tái tạo.

Một trong những ưu tiên lớn hiện nay là thúc đẩy đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và khối MERCOSUR nhằm tháo gỡ rào cản, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp hai nước mở rộng thị trường.

Trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh, hai bên tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn, chia sẻ kinh nghiệm trong phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và hợp tác trong công nghiệp quốc phòng.

Bên cạnh đó, hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo và ứng phó với biến đổi khí hậu cũng là những trọng tâm trong quan hệ hai nước. Việt Nam và Brazil đang thúc đẩy các chương trình hợp tác nghiên cứu chung, trao đổi chuyên gia và kinh nghiệm trong phát triển công nghệ cao, năng lượng sạch, cũng như các sáng kiến bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Ngoài ra, hợp tác giáo dục, văn hóa, thể thao và giao lưu nhân dân cũng ngày càng được quan tâm. Hai nước đang triển khai nhiều chương trình trao đổi sinh viên, hợp tác giữa các trường đại học và thúc đẩy quảng bá văn hóa lẫn nhau thông qua các sự kiện thường niên như Tuần lễ văn hóa Việt Nam tại Brazil và các hoạt động thể thao, du lịch.

Với nền tảng quan hệ Đối tác chiến lược, Việt Nam và Brazil đang có những bước đi mạnh mẽ và cụ thể nhằm nâng tầm quan hệ song phương, hướng đến một giai đoạn hợp tác sâu rộng, thực chất và hiệu quả hơn trên tất cả các lĩnh vực.

"Trong bối cảnh thế giới hiện nay, khi các quốc gia đối mặt với nhiều thách thức về an ninh và phát triển bền vững, hợp tác giữa Việt Nam và Brazil không chỉ mang lại lợi ích cho đôi bên mà còn góp phần vào giải quyết những vấn đề toàn cầu. Hai quốc gia có thể hợp tác để thúc đẩy các sáng kiến bảo vệ môi trường, duy trì hòa bình và phát triển bền vững." (Đại sứ Bùi Văn Nghị)

Đại sứ Bùi Văn Nghị làm việc với Phòng Thương mại Brazil-Việt Nam, tháng 1/2025. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Brazil)

Việt Nam và Brazil cam kết phấn đấu đưa kim ngạch thương mại song phương lên 10 tỷ USD vào năm 2025 và lên 15 tỷ USD vào năm 2030. Đại sứ có thể chia sẻ kế hoạch của Đại sứ quán nhằm xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp, góp phần hiện thực hóa mục tiêu này?

Về kế hoạch nhằm hiện thực hóa mục tiêu đưa kim ngạch thương mại Việt Nam-Brazil lên 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15 tỷ USD vào năm 2030, tôi khẳng định sẽ triển khai đồng bộ nhiều biện pháp để thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại song phương.

Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã phối hợp với các cơ quan trong nước tổ chức các hoạt động thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước. Sau khi nâng cấp quan hệ thành Đối tác chiến lược, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Brazil và gặp gỡ các doanh nghiệp lớn như EMBRAER, MK Group, JBS.SA, Oceanside One Trading cùng tham dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam-Brazil.

Vào tháng 12/2024, Đại sứ quán đã tổ chức sự kiện "Gặp gỡ Doanh nghiệp Việt Nam-Brazil" để tổng kết hợp tác kinh tế và chia sẻ thông tin về tình hình phát triển kinh tế Việt Nam.

Ngoài ra, Đại sứ quán cũng tổ chức các chuyến công tác tới các bang của Brazil, như Espirito Santo, để tìm hiểu cơ hội hợp tác và xúc tiến xuất khẩu các sản phẩm chủ lực của Việt Nam, đồng thời thúc đẩy việc đưa giống cây trồng, vật nuôi Brazil vào sản xuất tại Việt Nam như chim cút và cọ đào.

Đại sứ và cán bộ Đại sứ quán tích cực gặp gỡ, làm việc với cơ quan lập pháp, cùng phía Brazil trao đổi, vận động phát triển quan hệ Việt Nam-Brazil và khu vực. Có thể kể đến một loạt các hoạt động như làm việc với Phó Chủ tịch thường trực Thượng viện Brazil; phát biểu tại Lễ khai mạc Mặt trận Nghị viện Brazil-ASEAN; làm việc với các Nghị sĩ về MERCOSUR tại Hạ viện để vận động hành lang cho việc đàm phán, ký kết FTA Việt Nam - MERCOSUR cũng như quan hệ giữa hai nước; làm việc và kêu gọi các hiệp hội doanh nghiệp ủng hộ Việt Nam được công nhận là nền kinh tế thị trường, trong đó có Tập đoàn JBS S.A Brazil (doanh nghiệp chế biến thịt gia súc, gia cầm lớn nhất thế giới).

Để có thể phấn đấu đưa kim ngạch thương mại song phương lên 10 tỷ USD trong năm 2025, tôi đánh giá đây là việc làm cần sự chung tay, góp sức từ các cơ quan chức năng đến các doanh nghiệp, tập đoàn. Để hiện thực hóa được việc này, tôi đề xuất các nội dung sau đây:

Trước hết, Đại sứ quán sẽ tích cực vận động sự ủng hộ của các quan chức cấp cao, hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư, chuyên gia và báo chí nhằm đẩy nhanh tiến trình đàm phán, ký kết FTA giữa Việt Nam và MERCOSUR. Hiệp định này sẽ giúp tháo gỡ các rào cản thương mại, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp hai nước mở rộng hợp tác.

Đại sứ quán cũng sẽ đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Việt Nam thông qua các sự kiện thường niên như các hội thảo với chủ đề về kinh tế, thị trường, các cuộc triển lãm thương mại và diễn đàn giao lưu doanh nghiệp. Việc tổ chức các diễn đàn doanh nghiệp và hội nghị, hội thảo sẽ được thúc đẩy nhằm kết nối cộng đồng doanh nghiệp hai nước, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia hội chợ, triển lãm quốc tế tại Brazil và mở rộng hợp tác thương mại, đầu tư.

Ngoài ra, việc tăng cường trao đổi đoàn cấp cao cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thảo luận các biện pháp cụ thể nhằm mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực, từ thương mại, đầu tư đến công nghệ cao, năng lượng tái tạo và nông nghiệp bền vững.

Đồng thời, Đại sứ quán sẽ tiếp tục duy trì các cơ chế đối thoại song phương để cập nhật tình hình hợp tác, tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy quan hệ giữa hai nước.

Với các biện pháp đồng bộ trên, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil cam kết tiếp tục đóng vai trò cầu nối quan trọng, góp phần đưa quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước phát triển mạnh mẽ, bền vững và hiệu quả trong thời gian tới.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!