Thiếu vitamin A có thể gây ra các tổn thương ở mắt, dễ nhiễm trùng, mắc bệnh đường hô hấp, tiêu hóa,… đặc biệt là với trẻ nhỏ.
Mới đây, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết đang có tình trạng thiếu nguồn cung ứng vitamin A để sử dụng cho chương trình y tế, đặc biệt là ở TP HCM. Hiện chỉ có ba loại thuốc vitamin A (hàm lượng 5.000 IU) có giấy đăng ký lưu hành còn hiệu lực ở Việt Nam.
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Anh Duy Tùng – Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì, tăng cường các chức năng trong cơ thể. Cụ thể, vitamin A giúp ngăn ngừa các bệnh lý về mắt: thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, đục thủy tinh thể; tăng cường sức đề kháng, giảm viêm, hạn chế nguy cơ mắc bệnh sởi, tiêu chảy, nhiễm trùng đường hô hấp,… Thiếu hụt vitamin này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng dưới đây.
Mắc bệnh quáng gà (nyctalopia): Đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng thiếu vitamin A từ sớm, khả năng nhìn rõ trong bóng tối sẽ sụt giảm nếu bị quáng gà. Tuy nhiên bạn vẫn có thể quan sát bình thường khi có đầy đủ ánh sáng. Chứng rối loạn võng mạc sẽ gây ra tình trạng quáng gà.
Thiếu vitamin A ảnh hưởng đến sức khỏe đôi mắt. Ảnh: Freepik
Giác mạc và tròng trắng mắt bị khô: Nếu tình trạng thiếu vitamin A diễn ra nghiêm trọng hơn, giác mạc và tròng trắng mắt có thể sẽ bị khô. Lúc này, nước mắt không thể tiết ra (xerophthalmia). Lòng trắng mắt có thể xuất hiện đốm bọt. Bên cạnh đó, giác mạc cũng có khả năng xuất hiện vết loét hở, khô hoặc bị đóng băng (keratomalacia) dẫn đến biến chứng mù lòa.
Gặp bệnh lý về da: Vitamin A giữ vai trò quan trọng trong việc chống viêm và sửa chữa da. Nếu cơ thể thiếu dưỡng chất này có thể dẫn đến bệnh chàm, viêm da cũng như những vấn đề khác về da. Thiếu vitamin A cũng liên quan đến hiện tượng bị nổi mụn trứng cá.
Gặp vấn đề về sinh sản: Cả phụ nữ và đàn ông bị thiếu vitamin A đều có nguy cơ gặp vấn đề về sinh sản. Thai nhi bị dị tật bẩm sinh, sảy thai cũng có thể liên quan đến việc bố mẹ sở hữu lượng vitamin A thấp.
Trẻ bị còi cọc: Vitamin A là chất quan trọng góp phần tạo ra những tế bào khỏe mạnh. Khi thiếu hụt trẻ sẽ tăng trưởng chậm, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của xương, gây ra tình trạng còi cọc. Sự thiếu hụt dưỡng chất diễn ra từ sớm, diễn ra trong thời gian dài ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ, tầm vóc sau này.
Thường bị nhiễm trùng: Là dưỡng chất giữ vai trò quan trọng trong chức năng của hệ miễn dịch nên cơ thể thiếu vitamin A thì sẽ dễ bị bệnh nhiễm trùng, điển hình là tiêu chảy, sởi, viêm đường hô hấp. Các căn bệnh này thậm chí có thể tiến triển nặng, đe dọa đến tính mạng.
Vết thương không lành: Mức vitamin A thấp cũng có thể khiến vết thương sau phẫu thuật, chấn thương lâu lành. Vì vitamin A thúc đẩy cơ thể sản sinh collagen, thành phần quan trọng giúp vết thương ở da chóng lành.
Bác sĩ Duy Tùng cho biết thêm, cơ thể không thể tự sản xuất vitamin A, do đó cần bổ sung từ các nguồn thực phẩm hoặc thuốc. Mỗi người có thể hấp thu vitamin A tự nhiên từ thực phẩm. Cải xoăn, cải bó xôi, bông cải, rau bina, rau mầm, cải thìa,… giàu vitamin này. Những loại củ quả có vitamin A là khoai lang, bí đỏ, cà rốt, ớt chuông đỏ, quả mơ, cà chua, đu đủ, xoài,… Hàm lượng vitamin A trong rau và hoa quả thường ở dạng beta-carotene. Cơ thể có khả năng chuyển đổi beta-carotene trở thành vitamin A.
Thực phẩm từ sữa cũng có chứa vitamin A. Ước tính trong 100 ml sữa bò tươi chứa khoảng 113 đơn vị quốc tế IU vitamin A. Hàm lượng vitamin trong sữa thường ở dạng retinol hoặc carotene. Người bị dị ứng với đường lactose trong sữa bò có thể chọn uống sữa đậu nành để nhận được lượng vitamin cần thiết. Ước tính trong 100 gam sữa đậu nành có chứa 3 đơn vị quốc tế IU vitamin A.
Các trường hợp ăn uống không đủ chất hoặc hấp thu kém, bác sĩ sẽ hướng dẫn biện pháp bổ sung vitamin A qua đường uống. “Mỗi người cần đi khám dinh dưỡng, làm xét nghiệm vi chất để biết cơ thể có đang thiếu vitamin A hay các vi chất khác không. Từ đó bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung phù hợp. Việc tự ý bổ sung có thể gây hại cho sức khỏe”, bác sĩ Tùng cho biết.
Kim Thành
