Thúc đẩy quan hệ hợp tác hiệu quả và thực chất Việt Nam-Cuba

Hoạt động được diễn ra trong khuôn khổ các hoạt động của Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị khi tham gia Đoàn đại biểu cấp cao của Đảng, Nhà nước cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân thăm cấp Nhà nước đến Cuba từ 25 – 27/9.

Tại cuộc hội đàm, hai bên rất vui mừng được gặp lại nhau, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị chúc mừng Bộ trưởng Oscar Pérez Oliva Fraga vừa được Đảng và Nhà nước Cuba bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh, tháng 4/2024 vừa qua, Bộ trưởng và Phó Thủ tướng Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba Ricardo Cabrisas Ruiz đã đồng chủ trì tổ chức thành công Kỳ họp thứ 41 UBLCP Việt Nam – Cuba. Hai bên đã có trao đổi và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và đưa quan hệ hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ phát triển thực chất và bền vững hơn.

Đặc biệt, tại cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Bí thư thứ nhất, Chủ tịch nước Miguel Diaz Canel, hai bên đã nhất trí phát huy vai trò quan hệ hai Đảng trong củng cố nền tảng quan hệ chính trị, thắt chặt hơn nữa sự tin cậy chính trị và định hướng hợp tác giữa hai nước. Hai bên thống nhất xác định nông nghiệp là lĩnh vực hợp tác chiến lược; kinh tế, thương mại, đầu tư là các lĩnh vực hợp tác ưu tiên; công nghệ sinh học và y tế là các lĩnh vực hợp tác tiềm năng…

Cùng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, trên cơ sở Biên bản Kỳ họp lần thứ 41 UBLCP Việt Nam – Cuba, hai bên đã nỗ lực triển khai các thỏa thuận hợp tác và đạt được một số kết quả tích cực. Về hợp tác đầu tư, 6 dự án do 3 doanh nghiệp Việt Nam là Tổng Công ty Viglacera, Công ty Thái Bình và Công ty Agri Vma đầu tư tại Cuba với số vốn đăng ký là 84,5 triệu USD, tập trung vào lĩnh vực sản xuất và kinh doanh vật liệu xây dựng, bỉm, tã lót, bột giặt, sản xuất thức ăn chăn nuôi, phát triển điện mặt trời, phát triển hạ tầng khu công nghiệp.

Các dự án đã góp phần cung cấp hàng hóa cho thị trường Cuba, thay thế một phần hàng nhập khẩu, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động Cuba. Vừa qua, Công ty ATG của Việt Nam đã được Chính phủ Cuba trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư Nhà máy sản xuất phân bón tại Khu công nghiệp ViMariel thuộc Đặc khu Phát triển kinh tế Mariel.

Về hợp tác nông nghiệp, 3 dự án Việt Nam hỗ trợ Cuba về phát triển lúa gạo, phát triển ngô và nuôi trồng thủy sản đang được các bên phối hợp triển khai thực hiện theo kế hoạch. Về hợp tác công nghệ sinh học và y tế: Hợp tác thương mại, nghiên cứu phát triển vaccine, sinh phẩm và dược phẩm, dịch vụ y tế tại Việt Nam đang được các bên triển khai thực hiện theo hợp đồng, thỏa thuận đã ký kết.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị hội đàm với Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba, đồng Chủ tịch Ủy ban liên Chính phủ (UBLCP) Việt Nam – Cuba Oscar Pérez Oliva Fraga. (Nguồn: Bộ Xây dựng)

Về hợp tác xây dựng, Bộ Xây dựng và Bộ Xây dựng Cuba đã trao đổi kinh nghiệm quản lý ngành Xây dựng hai nước, đồng thời trao đổi giải pháp thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực xây dựng và hợp tác giữa doanh nghiệp xây dựng hai nước trong thời gian tới…

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, bên cạnh các kết quả đã đạt được nêu trên, hai bên cần thẳng thắn nhìn nhận một số khó khăn, tồn tại, ảnh hưởng đến hiệu quả hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư. Các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Cuba hiện gặp khó khăn chung như việc cung cấp điện, nguyên vật liệu, vật tư không ổn định, vấn đề tồn tại 2 tỷ giá; khó khăn trong chuyển thanh khoản ngoại tệ ra nước ngoài để nhập khẩu vật tư, nguyên liệu phục vụ sản xuất…

Cùng với chia sẻ với những khó khăn hiện nay của Cuba, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng khẳng định: Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao hai nước về việc thống nhất chuyển sang giai đoạn hợp tác mới với phương thức hợp tác mới nhằm nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, hai bên cần đề xuất một số nội dung và phương thức hợp tác mới, trong đó tập trung kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Cuba.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh nghị đề nghị Cuba tiếp tục xem xét và sớm có giải pháp kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Cuba, nhất là có chính sách điều hành đảm bảo cung cấp ổn định điện, nhiên liệu, vật tư để đảm bảo hoạt động sản xuất được liên tục và ổn định, phát huy được hết công suất thiết kế và năng lực sản xuất của các nhà máy, đảm bảo hiệu quả kinh tế; có chính sách cho phép doanh nghiệp Việt Nam được trực tiếp tuyển dụng và trả lương, thưởng cho người lao động theo hiệu quả công việc; cho phép doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu một phần sản phẩm để có thêm nguồn thu ngoại tệ phục vụ nhập khẩu nguyên vật tư, vật liệu, phục vụ sản xuất; đổi mới cơ chế điều hành chính sách tiền tệ và tỷ giá cho phù hợp với bối cảnh và tình hình mới nhằm tháo gỡ khó khăn về khan hiếm ngoại tệ để nhập khẩu nguyên vật liệu, vật tư phục vụ sản xuất…

Đặc biệt đối với dự án liên doanh SanVig tại Cuba vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong sản xuất do không được ngân hàng Cuba thu xếp ngoại tệ để nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất. Việc cung cấp gas và điện mặc dù đã được quan tâm nhưng vẫn chưa ổn định, ảnh hưởng đến năng suất hoạt động của nhà máy gạch lát nền và nhà máy sứ vệ sinh.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị Bộ trưởng Xây dựng Cuba René Antonio Mesa Villafaña chỉ đạo các cơ quan liên quan của Cuba quan tâm ưu tiên tháo gỡ các khó khăn của liên doanh SanVig, tạo thuận lợi để doanh nghiệp yên tâm sản xuất, khi bảo đảm vận hành 90% công suất thiết kế của nhà máy mới có thể thực hiện mở rộng đầu tư tại Cuba.

Về hoạt động của Công ty Dinvai tại Việt Nam, Tổng Công ty HUD và Công ty Coninco Việt Nam đã tạo điều kiện để Công ty Dinvai Việt Nam tham gia cung cấp dịch vụ tư vấn giám sát xây dựng cho một số dự án tại Việt Nam. Tuy nhiên, hiện khối lượng công việc ít, chưa được như mong muốn của Công ty Dinvai. Bộ Xây dựng Việt Nam sẽ chỉ đạo các doanh nghiệp HUD, Coninco, Viglacera quan tâm tạo điều kiện hơn nữa cho Dinvai trong thời gian tới.

Nâng cao, đa dạng hóa kim ngạch thương mại song phương

Đề xuất một số nội dung và phương thức hợp tác mới, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh, hai bên tiếp tục đổi mới cơ chế hoạt động của UBLCP theo hướng thực chất, hiệu quả. Thống nhất xác định nông nghiệp là lĩnh vực hợp tác chiến lược, kinh tế tương mại, đầu tư là các lĩnh vực hợp tác ưu tiên, công nghệ sinh học và y tế là lĩnh vực hợp tác tiềm năng.

Khuyến khích doanh nghiệp hai mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược, ưu tiên và tiềm năng; Hai bên tận dụng tối đa các ưu đãi của Hiệp định thương mại Việt Nam – Cuba có hiệu lực từ tháng 4/2020 nhằm nâng cao kim ngạch thương mại song phương trong thời gian tới. Trao đổi khả năng hợp tác thương mại theo hình thức hàng đổi hàng…

Hai bên tiếp tục phối hợp rà soát, đánh giá hiệu quả các dự án hợp tác nông nghiệp, nghiên cứu, đề xuất các mô hình hợp tác mới để doanh nghiệp Việt Nam tham gia đầu tư phát triển nông nghiệp tại Cuba, giúp Cuba nâng cao sản lượng sản xuất lương thực, thực phẩm tại chỗ, từng bước chủ động đảm bảo an ninh lương thực, tương lai xuất khẩu sang vùng Caribe và khu vực Mỹ Latinh.

Hai bên tiếp tục trao đổi kinh nghiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đăng ký và tái đăng ký thuốc và vắc-xin của Cuba tại Việt Nam, tiếp tục trao đổi tìm hướng đi mới, linh hoạt chuyển giao công nghệ y tế, chi phí dịch vụ bác sỹ Cuba tại Việt Nam theo hướng hợp tác lâu dài, hướng đến quy mô thị trường khu vực.

Hai bên thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực y tế, chuyển giao công nghệ y tế, sản xuất vaccine của Cuba tại Việt Nam…Hai bên tăng cường chia sẻ kinh nghiệm về thu hút đầu tư nước ngoài, phát triển ngành nông nghiệp, ngành thông tin và truyền thông, ngành xây dựng, phát triển các khu công nghiệp, khu công nghệ cao và các lĩnh vực khác…

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị chụp ảnh lưu niệm cùng 2 Bộ trưởng Cuba. (Nguồn: Bộ Xây dựng)

Tại cuộc hội đàm, Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba, đồng Chủ tịch UBLCP Việt Nam-Cuba Oscar Pérez Oliva Fraga khẳng định, Lãnh đạo Việt Nam và Cuba đã ra Tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt, hợp tác toàn diện trong giai đoạn mới.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Bí thư Thứ nhất, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel Bermudez tái khẳng định, mối quan hệ hữu nghị đặc biệt, hợp tác và đoàn kết truyền thống giữa Việt Nam và Cuba là biểu tượng của thời đại và là tài sản vô giá; tiếp tục kế thừa và phát huy di sản của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ lịch sử của Cách mạng Cuba Fidel Castro. Hai bên quyết tâm đưa quan hệ đặc biệt giữa hai nước lên một tầm cao mới, phát triển toàn diện, thực chất, hiệu quả và bền vững hơn.

Hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, cam kết thúc đẩy và làm sâu sắc hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư song phương. Các cơ quan hữu quan của hai nước tăng cường trao đổi, phối hợp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Các bên tranh thủ, phát huy tối đa Hiệp định Thương mại Việt Nam – Cuba để nâng cao kim ngạch và đa dạng hóa thương mại song phương.

Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba, đồng Chủ tịch UBLCP Việt Nam Oscar Pérez Oliva Fraga nhấn mạnh: Cuba ủng hộ, khuyến khích sự hiện diện và tham gia của các doanh nghiệp, dự án Việt Nam vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội của Cuba và sẽ ưu tiên tạo điều kiện thuận lợi.

Hai bên rà soát, đánh giá hiệu quả các dự án hợp tác nông nghiệp thời gian qua, tăng cường phối hợp nghiên cứu và đề xuất triển khai mô hình mới về hợp tác sản xuất nông nghiệp nhằm hỗ trợ Cuba gia tăng sản lượng và năng lực sản xuất tại chỗ.