Mỹ và các đồng minh đang tìm cách thúc đẩy mối quan hệ các quốc đảo Thái Bình Dương, trải rộng 40 triệu km2 biển. Các nhà lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương cho biết mực nước biển dâng cao do biến đổi khí hậu là ưu tiên an ninh cấp bách nhất của họ.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi được Thủ tướng Papua New Guinea James Marape chào đón tại Sân bay Quốc tế Jackson, ở Papua New Guinea vào ngày 21 tháng 5 năm 2023. Ảnh: Reuters
Ông Modi nói với 14 nhà lãnh đạo của Diễn đàn Hợp tác Quần đảo Ấn Độ – Thái Bình Dương rằng Ấn Độ sẽ là đối tác phát triển đáng tin cậy của các quốc đảo nhỏ và cam kết hướng tới một “Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, cởi mở và bao trùm”.
“Không còn nghi ngờ gì nữa, chúng tôi sẵn sàng chia sẻ khả năng và kinh nghiệm của mình về công nghệ kỹ thuật số, công nghệ vũ trụ, an ninh y tế, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường”, ông nói trong bài phát biểu khai mạc hội nghị thượng đỉnh của các quốc đảo Thái Bình Dương này.
Ông cho biết thêm, các nhà lãnh đạo của Bộ Tứ Quad gồm Úc, Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ vừa đã thống nhất tại Hiroshima nhằm tăng cường hợp tác với các quốc đảo Thái Bình Dương.
Trong bài phát biểu khai mạc, Thủ tướng Papua New Guinea, James Marape, kêu gọi Ấn Độ nghĩ đến các quốc đảo nhỏ “chịu hậu quả của các nước lớn trong cuộc chơi”.
Ông Marape cho biết, chẳng hạn như cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine đã gây ra lạm phát, giá nhiên liệu và năng lượng cao ở các nền kinh tế nhỏ trong khu vực.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dự kiến sẽ ký Thỏa thuận hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Papua New Guinea, đồng thời tổ chức cuộc họp với các nhà lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương vào buổi chiều.
Một số trường đại học đã tổ chức các cuộc biểu tình tại khuôn viên trường phản đối việc ký kết Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng, trong bối cảnh lo ngại điều này sẽ khiến Trung Quốc khó chịu. Marape đã phủ nhận việc họ sẽ ngừng hợp tác giữa Papua New Guinea với Trung Quốc, một đối tác thương mại quan trọng.
Chính phủ Papua New Guinea cho biết trước đó rằng thỏa thuận quốc phòng của Mỹ là phần mở rộng của một thỏa thuận hiện có nhằm tăng cường cơ sở hạ tầng và khả năng quốc phòng của Papua New Guinea sau nhiều thập kỷ bị bỏ quên.
Ông Marape nói với giới truyền thông vào Chủ nhật rằng thỏa thuận quốc phòng cũng sẽ chứng kiến sự gia tăng hiện diện quân sự của Mỹ trong thập kỷ tới.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington sẽ cung cấp 45 triệu đô la trong quỹ mới khi hợp tác với Papua New Guinea để tăng cường hợp tác kinh tế và an ninh, bao gồm thiết bị bảo vệ cho lực lượng phòng vệ Papua New Guinea, giảm thiểu biến đổi khí hậu và giải quyết tội phạm xuyên quốc gia và chống HIV/AIDS.
Mai Vân (theo Reuters)
