Người bị thu hồi đất không nhất thiết cần nhà to hơn

Góp ý về nguyên tắc đền bù, tái định cư khi thu hồi đất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho biết, theo dự thảo luật về nguyên tắc bồi thường, tái định cư đã bỏ phần “người dân sau khi được đền bù thì có điều kiện cuộc sống bằng hoặc tốt hơn trước”. Theo đại biểu, quy định như vậy là không bám sát Nghị quyết số 18-NQ/TW.

“Trong tờ trình nói việc bỏ vấn đề này vì còn nhiều ý kiến khác nhau. Theo tôi, giải thích như thế không thuyết phục, bởi vì chúng ta hiểu chưa đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW. Theo Nghị quyết số 18-NQ/TW, cuộc sống của người dân được nhận đền bù bằng hoặc tốt hơn trước không có nghĩa là họ sẽ phải có nhà to hơn hoặc đường vào thênh thang hơn hay có lương cao hơn; cuộc sống tốt hơn có nhiều chỉ số đánh giá. Chính vì hiểu không đúng nên dẫn tới quy định trong Điều 95 là thu hồi đất nông nghiệp thì được đền bù bằng nhà ở”, đại biểu nói. 

Đại biểu Nguyễn Quang Huân: Người bị thu hồi đất không nhất thiết cần nhà to hơn.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, ở đây, chúng ta mới quan tâm đến thu nhập cụ thể của họ, còn cuộc sống, sinh kế của người dân bị ảnh hưởng thì chưa quan tâm.

“Nếu như người ta mất đất nông nghiệp nghĩa là người ta mất sinh kế. Chúng ta đền bù bằng nhà ở, người ta có thể mang nhà đó cho thuê để kiếm tiền, nhưng công việc hằng ngày người ta không có và đấy là ảnh hưởng đến đời sống, xã hội. Có thể thu nhập của người ta cao hơn nhưng cuộc sống của họ sẽ kém đi và đến một lúc nào đó người ta sẽ bán nhà đó để quy đổi thành tiền để tiêu, cuối cùng người ta lại trở thành vô gia cư. Cho nên, Điều 95 chúng ta cần phải hết sức lưu ý”, đại biểu phân tích. 

Từ đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, không thể chỉ vì một vài ý kiến không hiểu rõ, không thống nhất về cơ chế giá đền bù mà bỏ nguyên tắc này ra khỏi dự thảo luật.  

Đại biểu Tô Văn Tám.

Khuyến khích người dân tự nguyện ủng hộ đất đai để làm đường, làm cầu, làm trường học

Đề cập đến vấn đề thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) nhấn mạnh, điều này cần hết sức minh bạch và sòng phẳng với dân.

Theo đại biểu, Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng đất có quan điểm rất quan trọng là tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại.

Trong khi đó, các quy định về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất tại Chương VI, Chương VII chưa có quy định nào thể hiện rõ tinh thần này và Điều 127 của dự thảo luật cũng có nhiều nội dung chưa thuận lợi cho người dân. Vì vậy, đại biểu Tô Văn Tám đề nghị cần xác định thu hồi đất hoàn toàn vì mục đích quốc gia, công cộng và thu hồi đất cho mục đích dịch vụ thương mại.

Trường hợp hoàn toàn vì lợi ích quốc gia công cộng thì nhà nước thu hồi và bồi thường, hỗ trợ theo các nguyên tắc tại Điều 90 của dự thảo luật, đồng thời có chính sách khuyến khích, động viên để nhân dân tham gia.

“Trên thực tế đã có rất nhiều người dân tự nguyện ủng hộ đất đai để làm đường, làm cầu, làm trường học… mà không đòi hỏi bồi thường hay hỗ trợ gì thì nhà nước cần có thêm chính sách để khuyến khích họ. Trường hợp thu hồi đất cho mục đích thương mại, dịch vụ đơn thuần thì theo cơ chế thỏa thuận như quan điểm của Nghị quyết số 18-NQ/TW”, đại biểu nói.

Chung mối quan tâm về việc thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Hậu Giang) đồng tình với quy định trong dự thảo luật nhưng đề nghị xem xét, bảo đảm hài hòa về lợi ích giữa người sử dụng đất, nhà đầu tư và người quản lý, bảo đảm đồng thuận trong việc thu hồi đất và có sự tách bạch rõ ràng từ mục đích sử dụng đất.

“Nếu dự án nào thực hiện vì mục đích công cộng, vì quốc phòng, an ninh, nhà nước phải thu hồi bằng cơ chế chính sách. Còn đối với các dự án nhà ở xã hội, các doanh nghiệp, các nhà đầu tư và ngay cả các đơn vị sự nghiệp công lập đã thực hiện tự chủ về mặt tài chính cần thỏa thuận với người sử dụng đất bị thu hồi theo cơ chế của thị trường”, đại biểu Lê Thị Thanh Lam kiến nghị.

NGUYỄN THẢO