Cá Koi là giống cá cảnh nổi tiếng của Nhật Bản với màu sắc rất đẹp mắt và có giá thành khá cao. Gần đây, thú chơi cá Koi Nhật Bản đang được nhiều người quan tâm. Nhưng để chơi được loài cá được mệnh danh là “quốc ngư” của đất nước “mặt trời mọc” lại không phải là điều đơn giản chút nào.
Chuyện những người “say” cá Koi
Du nhập từ Nhật Bản, cá Koi không chỉ tô điểm cho ngôi nhà mà còn mang ý nghĩa phong thủy, đem lại may mắn. Với người Việt, nó còn hàm ý “cá chép hóa rồng”, chỉ sự phát triển, thăng tiến trong công việc. Ngoài chăm nuôi thông thường, nhiều người chơi dày công tìm hiểu, tự tay chăm sóc, thi công bể cá… được dân chơi gọi là những người mê cá.
Được giới thiệu, tôi làm quen với anh Nguyễn Đức Duy (khu đô thị Monbay, phường Hồng Hải, TP Hạ Long). Căn nhà khang trang của Duy được tô điểm sinh động bởi góc thiên nhiên tuyệt đẹp với hồ cá Koi phía sau nhà. Điều làm tôi ấn tượng hơn cả là anh Duy nhiệt tình, cởi mở khi biết tôi muốn tìm hiểu về cá Koi.
Anh Duy cho biết, anh say mê cá Koi vào năm 2019, khi công việc kinh doanh bất động sản rất sôi động, cũng là lúc bận hoàn thiện căn nhà. Một lần được người bạn mời đi thăm trại cá Koi, anh Duy rất thích và quyết định về làm bể nuôi cá Koi dù thời điểm đó bộn bề công việc.
Ban đầu theo gợi ý của người sành chơi, anh Duy chơi cá Koi Việt. Về sau khi biết cách chăm sóc, anh Duy quyết định chuyển sang chơi cá Koi Nhật nhập khẩu bởi vẻ đẹp và giá trị hơn hẳn. Để có giống cá tốt, anh Duy đã quyết định đặt qua trại giống cá Nhật nhập khẩu, có giá hàng chục triệu đồng/con. “Giống cá Nhật được đặt qua các nhà nhập khẩu uy tín, vận chuyển qua máy bay, đều có giấy tờ rõ ràng. Giá trị và màu sắc đẹp vượt trội so với giống khác. Quả thật nhìn là mê ngay – anh Duy chi sẻ.
Anh Duy cho biết đã kỳ công thiết kế bể cá đẹp, có khuôn viên rộng chừng 30m2. Để trang hoàng phù hợp với bể, anh đặt mua hàng loạt cây cảnh nhập khẩu như: Dứa màu Nam Mỹ, cây không khí nhập từ Thái Lan… phù hợp với không gian bể. Có bể đẹp, đàn cá Koi Nhật của anh Duy cũng tăng “dân số” lên từng ngày. “Quá bận rộn, nhiều khi không có thời gian chợp mắt nghỉ ngơi. Việc chăm nom, cho cá ăn, ngắm cá thậm chí nhập cá mới… cũng diễn ra vào sau 22h30 sau khi cho con cái đi ngủ. “Cá Koi Nhật khá đắt đỏ, sợ vợ… xót ruột nên tôi phải chọn giờ, đưa về. Hội anh em chơi cá Koi nhiều người cũng làm vậy!”- anh Duy hài hước kể.
Giờ đây, nhờ chăm nuôi tốt, gia tài của anh Duy là một bể cá Koi có khuôn viên tuyệt đẹp, trị giá trên dưới cả tỷ đồng, có đủ các giống cá Koi đẹp nhất, như: Showa, Tancho, Shusui, Ki Utsuri, Kohaku…
Cùng chung đam mê, anh Trịnh Công Bách (phố Hải Thắng, phường Hồng Hải, TP Hạ Long) được biết đến như một trong những người sành chơi tới mức… nghiện cá. Có lẽ trong giới chơi, anh Bách là người đầu tiên tự tay thiết kế, thi công hồ Koi kiểu mới. Tới thăm nhà anh Bách, bước vào cửa, điểm nhấn với tôi là khuôn viên hồ cá Koi nổi, có viền kính ở góc phải căn nhà. Dưới ánh nắng chiều, bể cá sáng bừng, nước trong suốt, long lanh như ngọc, từng đàn cá Koi soi mình tuyệt đẹp.
Anh Bách chơi cá Koi từ khoảng 10 năm trước khi dân chơi thịnh hành dạng bể chìm truyền thống. Năm 2019, anh Bách chuyển sang chơi bể nổi hiện đại bằng kính. Điểm khác biệt là anh tự tay thi công bể. “Điểm quan trọng nhất của bể dạng này là thi công phần bể chìm phải cẩn thận, rồi gắn hệ thống kính cường lực, hệ thống bơm drum kiểu mới, bố trí hệ thống điện khoa học tránh thất thoát, lại an toàn”- anh Bách chia sẻ.
Cuối năm 2019, sau cả tháng mày mò, anh Bách đã hoàn thành công trình. Thay vì mất gần tỷ đồng cho bể cá chừng 40m2, chỉ tốn một nửa chi phí, điều anh Bách tự hào là việc thi công theo chủ ý thiết kế, sự tiện lợi và hiểu sâu hơn về tạo môi trường, chăm sóc cá Koi tốt nhất. Anh Bách cũng khá khó tính trong việc chọn cá, khi quyết chọn chăm nuôi cá từ nhỏ cho tới khi trưởng thành. Hiện bể của anh Bách đã có chừng 30 chú cá Koi đủ loại giá trị như: Showa, Tancho, Sanke, Utsuzi…Trong đó, có nhiều con Koi ở cỡ lớn, trị giá hàng chục triệu/con.
Theo anh Trần Mạnh Cường, chủ Hạ Long Koi Fam (Hà Trung, TP Hạ Long) thì gần đây, người chơi cá Koi ngày càng nhiều. Người chơi cá Koi ở Hạ Long có hàng chục, hàng trăm người. Nhiều người chơi đều ưu tiên chọn các loại cá Nhật nhập khẩu, các loại bể hiện đại. Tuy nhiên, chơi cá Koi vốn dày công phu, tốn nhiều thời gian, những người say cá, hiểu rõ tập tính hay tự tay thi công bể đạt chuẩn có lẽ không nhiều.
Nghề chơi cũng lắm công phu
Dân gian có câu: “Giàu chơi cá, khá chơi chim”. Thế nhưng thú chơi cá Koi không chỉ tốn kém mà còn tốn công phu bởi tiềm ẩn những rủi ro nhất định mà hầu như ai cũng phải… trả giá. Điều này càng làm người chơi phải đầu tư, để ý hơn. Như nhiều người chơi khác, giàu đam mê, kinh nghiệm như anh Duy, anh Bách cũng đã từng… trả giá.
Còn nhớ câu chuyện nuôi cá của anh Duy khi năm 2019, vừa xây xong hồ, anh Duy bắt đầu chăm nuôi cá Nhật nhập khẩu cho thỏa đam mê. Chịu khó chăm sóc, theo thời gian, bể cá của anh Duy càng ngày càng đẹp, có giá trị cao. “Vốn đam mê cá đẹp, tôi muốn mang về bổ sung vào hồ. Thế nhưng thói quen này đã khiến tôi suýt mất trắng cả hồ cá đẹp, cả trăm triệu đồng” – anh Duy kể.
Số là thời điểm đó, anh Duy hay có thói quen bổ sung cá mỗi lần “kết” cá đẹp, ưng ý. Chính thói quen này trong một lần bổ sung vài chú Koi mới dịp cuối năm 2020, có thể mua phải cá có sẵn mầm bệnh nên khi thả cá Koi mới vào bể thì cá lây bệnh ra cả bể. Lúc đó theo hướng dẫn của kỹ thuật viên trại cá, anh Duy dùng thuốc tím tiệt trùng. Tuy nhiên, do đánh thuốc quá liều, cho tới tối, hàng chục con Koi trong bể lờ đờ, nổi cả lên mặt bể, khiến anh Duy hoảng hồn. Lập tức, anh Duy phải nhờ kỹ thuật viên giỏi ở Hạ Long tới cấp cứu. Suýt nữa bể cá hàng chục con chế, hàng trăm triệu… ra đi. Rất may, chỉ thiệt hại… 3 con.
Một lần khác, vào cuối năm 2020, con cá Koi Kujaku màu đỏ được nuôi từ lâu, rất đẹp tự nhiên chết khiến anh Duy rất tiếc bởi đây là con cá to, có giá trị cao. Từ những bài học trước đó, anh Duy quyết định cùng kỹ thuật viên trại Koi mổ cá tìm hiểu nguyên nhân để tránh bệnh lây lan.
Theo dân sành cá Koi, theo dõi, điều trị bệnh cho cá là hết sức quan trọng. Vì thế, việc người nuôi quan tâm chữa bệnh, cách ly cá thậm chí hòa thuốc “gây mê” cho cá để bôi thuốc hoặc tiêm cho cá khi bị bệnh nặng là chuyện bình thường.
Có Kinh nghiệm 10 năm chăm nuôi cá Koi nhưng anh Bách cũng rất cảnh giác với những tình huống đột xuất. Theo anh Bách, dân chơi cá rất sợ mất điện trong một thời gian dài, máy sủi không hoạt động nên cá không có đủ ô xy để thở, lấy thức ăn cũ để đã lâu cho cá ăn… để rồi hối hận. Bản thân anh Bách, người có kinh nghiệm về thiết kế xây dựng bể cá hiện đại cũng đã phải trả học phí khá nhiều.
Anh Bách kể: Ban đầu mới chơi cá Koi, năm 2010 tôi thuê thi công một bể cá Koi 15m3. Tốn kém cả trăm triệu đồng thiết kế, xây dựng bể, nhưng việc vệ sinh bể rất khó khăn. Hơn nữa, việc lắp đặt hệ thống bơm và điện không hợp lý khiến bể cá ngốn khoảng 2-3 triệu đồng/tháng tiền điện, gấp 5 – 6 lần bể thông thường.
Không chỉ tốn kém, bể thiết kế không hợp lý khiến khó sử dụng, gây bất tiện trong việc chăm cá. Đó là lý do tới năm 2019, anh Bách quyết định tự tìm hiểu, học hỏi các thợ giỏi ở Hải Phòng, Hạ Long… để tự tay thi công bể cá cho riêng mình với hệ thống lọc hiện đại tiện lợi.
Theo dân sành chơi cá Koi thì chơi cá Koi dù bình dân hay quý tộc đều có thể gặp tai nạn như nhau. Chỉ khác là có thể chỉ mất vài triệu đồng tiền cá hoặc cũng có thể mất tới hàng trăm triệu thậm chí tiền tỷ. Điều đáng tiếc hơn nữa là thành quả chăm bao lâu bỗng… phí phạm. Thú chơi nào mà không phải trả học phí?
Quả thật, nuôi cá Koi thành thú vui tao nhã, người nuôi được ngắm thành quả chăm sóc, tận hưởng những giây phút ngắm cá Koi nhiều màu sắc bơi lội tung tăng… Thế nhưng chăm sóc cũng rất kỳ công, có khi thành… nghệ thuật. Mà việc hiểu rõ về cách nuôi, thiết kế bể và chăm cá, giúp người chơi có kiến thức, theo đuổi đam mê một cách khoa học.
