Tháo gỡ khó khăn, hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới năm 2024

Đánh giá kết quả 9 tháng và định hướng phấn đấu cho chặng đường cuối năm

Hội nghị nhằm đánh giá tình hình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới 9 tháng năm 2024; thảo luận định hướng giải pháp phấn đấu hoàn thành mục tiêu năm 2024 được giao, đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả.

Phát biểu tại hội nghị, ông Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương đã báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện Chương trình 9 tháng đầu năm và dự kiến nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thực hiện đến hết năm 2024. 

Cụ thể, tính đến ngày 20/10/2024, cả nước có 6.320/8.162 xã (77,4%) đã được chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quyết định xã đạt chuẩn nông thôn mới; 2.182 xã (34,6%) đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 480 xã (7,6%) đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Ở cấp huyện, có 296 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm 45,96% tổng số đơn vị cấp huyện của cả nước), trong đó, đã có 11 huyện (5%) được Thủ tướng công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Ở cấp tỉnh, có 5 tỉnh (Nam Định, Đồng Nai, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương) đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Những con số này minh chứng cho những nỗ lực không ngừng của các địa phương trong việc nâng cao chất lượng đời sống, hạ tầng cơ sở và phát triển kinh tế nông thôn.

Những khó khăn còn tồn đọng và giải pháp tháo gỡ

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, chương trình xây dựng NTM vẫn còn gặp phải những khó khăn nhất định. Một số bộ, ngành và địa phương vẫn chưa hoàn thành việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình. Ngoài ra, tiến độ giải ngân vốn ngân sách Trung ương còn chậm, đặc biệt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công và vốn sự nghiệp ở mức thấp. Đến hết tháng 8/2024, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 45%, trong khi vốn sự nghiệp chỉ đạt 16,2% tổng dự toán.

Theo đăng ký của các địa phương, đến cuối năm 2024, cả nước dự kiến có từ 79-79,5% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó 38% đạt chuẩn NTM nâng cao và 10% đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM có thể đạt 47%, với khoảng 18 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Ngoài ra, có thể sẽ có thêm từ 1-2 tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Đây là những mục tiêu không nhỏ, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm mạnh mẽ từ các cấp chính quyền và người dân.

Phát biểu tại điểm cầu Nghệ An, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ đã báo cáo tiến độ thực hiện các chỉ tiêu NTM năm 2024 trên địa bàn tỉnh. Đến 30/9/2024, Nghệ An đã thẩm định và công nhận thêm được 8 xã nông thôn mới nâng cao, 1 xã nông thôn mới kiểu mẫu; huyện Nam Đàn đã được Hội đồng thẩm tra của tỉnh tổ chức thẩm tra, đang hoàn thiện hồ sơ để trình Trung ương thẩm định huyện đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2024.

Lũy kế đến 30/9/2024, toàn tỉnh có 320 xã/411 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 77,85% (đạt 98,46% so với kế hoạch Trung ương giao); 101 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, chiếm 31,56% (đạt 90,17% so với kế hoạch Trung ương giao); 16 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, chiếm 5% (đạt 88,9% so với kế hoạch Trung ương giao); 9 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM; Bình quân tiêu chí cả tỉnh là 17,2 tiêu chí/xã; Có 609 sản phẩm được công nhận OCOP (đạt 3 sao trở lên) và có 2 sản phẩm tiềm năng 5 sao đã hoàn thiện hồ sơ trình Trung ương đánh giá công nhận…

Ông Nguyễn Văn Đệ cho biết, dự kiến đến cuối năm 2024, tỉnh Nghệ An sẽ hoàn thành và vượt chi tiêu xây dựng NTM theo kế hoạch của Trung ương giao.

Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Duy Quang – Giám đốc Sở NNPTNT, Chánh văn phòng điều phối Chương trình NTM tỉnh Khánh Hòa cho biết, đến nay, Khánh Hòa có 65/92 xã (70,6% số xã) đạt chuẩn NTM. Trong đó, có 19 xã NTM nâng cao; không còn xã dưới 10 tiêu chí; số tiêu chí đạt chuẩn NTM bình quân chung trên địa bàn toàn tỉnh là 17,5 tiêu chí/xã.

Toàn tỉnh Khánh Hòa hiện đã có 176 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên. Hiện nay, Khánh Hòa đang khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ trình Bộ NNPTNT trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, công nhận huyện Diên Khánh đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023. Các nhiệm vụ nông thôn mới năm 2024 đang hoàn thành theo tiến độ và tập trung hoàn chỉnh hồ sơ xét, công nhận xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, ông Lê Đức Giang, chia sẻ, tỉnh hiện đã có 14 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Với 116 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 27 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, Thanh Hóa đang dẫn đầu nhiều chỉ tiêu về phát triển nông thôn. Tuy nhiên, huyện Mường Lát của tỉnh này vẫn là một trong những khu vực “trắng” xã NTM do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và ảnh hưởng của thiên tai. Ông Giang kiến nghị Bộ NNPTNT xem xét hỗ trợ để địa phương có thể vượt qua khó khăn và hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM.

Tham gia ý kiến tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước Trần Tuyết Minh cho biết: Bình Phước đang huy động tối đa nguồn lực cho xây dựng NTM, trong đó tập trung cho 2 xã NTM kiểu mẫu, 6 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, với nhiều khó khăn do vướng quy hoạch bô xít, nguồn lực đầu tư còn hạn chế, địa phương rất cần sự hỗ trợ, tháo gỡ kịp thời từ Chính phủ, các bộ, ngành trung ương.

Thảo luận tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành ở Trung ương và các địa phương phân tích những kết quả đã đạt được cũng những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện xây dựng NTM ở cơ sở, nhất là vùng miền núi, dân tộc thiểu số. Tiến độ giải ngân vốn ngân sách Trung ương, vốn đầu tư công, vốn sự nghiệp và các nguồn vốn của các năm trước kéo dài sang thực hiện năm 2024 đạt rất thấp. Phong trào xây dựng NTM ở một số địa phương có dấu hiệu chững lại…

 Quyết tâm hoàn thành mục tiêu năm 2024

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình ở tất cả các cấp, các ngành để hoàn thành các mục tiêu về xã, huyện đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM mà UBND cấp tỉnh đã đăng ký đạt được trong năm 2024. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện, nâng cao chất lượng thẩm định địa phương đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Các địa phương khẩn trương hoàn thành phê duyệt chi tiết dự án, đề án, kế hoạch thực hiện các mô hình thí điểm thuộc các chương trình chuyên đề để có cơ sở bố trí nguồn lực và tổ chức triển khai, thực hiện ngay trong năm 2024. Ưu tiên bố trí đủ nguồn vốn ngân sách Trung ương, vốn đối ứng của địa phương, các nguồn lực huy động hợp pháp khác để thực hiện các mô hình thuộc chương trình. Thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp huy động nguồn lực, trong đó huy động tối đa nguồn lực của địa phương để tổ chức triển khai xây dựng NTM.

Đẩy mạnh và đa dạng hoá các hình thức truyền thông về NTM và các chương trình chuyên đề thông qua giới thiệu các cách làm hay, sáng tạo ở các địa phương.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện chương trình ở các cấp, các ngành, đặc biệt là công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc tổ chức thực hiện, duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, chỉ tiêu đối với các xã, huyện sau khi công nhận đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan yêu cầu Văn phòng Điều phối NTM Trung ương tiếp thu các ý kiến tại hội nghị để có biện pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng NTM của các địa phương.