Trong không gian linh thiêng tại Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm (Hương Sơn, Hà Tĩnh), thắp nén hương thơm tưởng nhớ những anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì Tổ quốc và nhiệm vụ quốc tế cao cả, chúng tôi lặng lẽ trong niềm xúc động trào dâng…
Video: Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm.
Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm nằm trên 1 quả đồi của núi Nầm có tổng diện tích hơn 22.000m2, thuộc địa bàn xã Sơn Châu, huyện Hương Sơn, là nơi yên nghỉ, tưởng niệm của 1.230 liệt sỹ.
Nghĩa trang được xây dựng năm 1978. Nơi đây chứng kiến nhiều cuộc tiễn đưa hài cốt liệt sỹ đẫm nước mắt của Nhân dân hai nước Việt Nam – Lào.
Nghĩa trang được xây dựng với kiến trúc độc đáo có hình cánh cung, xếp bậc thang quây tròn hướng về đài tưởng niệm. Đây là vùng đất sơn thủy hữu tình, được bao bọc bởi núi Nầm uy nghi, phía sau là những rừng thông trùng điệp.
Nghĩa trang gồm các hạng mục chính như: tượng đài, các khu mộ, đường lên xuống, công trình thoát nước, hệ thống cây xanh… Phần mộ được phân thành khu A, khu B.
Phần lớn những ngôi mộ liệt sỹ ở đây là những bộ đội, chiến sỹ quân tình nguyện Việt Nam tham gia làm nghĩa vụ quốc tế tại Lào và Campuchia, trong đó ở Lào là nhiều nhất.
Ngoài ra, còn có mộ nhà báo Phạm Hồ, mộ chí của các bậc cách mạng lão thành đảng viên 1930 – 1931 và những cô gái thanh niên xung phong đã hy sinh anh dũng trên mặt trận mở đường Trường Sơn thời chống Mỹ.
Trong tổng số 1.230 ngôi mộ tại nghĩa trang, ngoài các ngôi mộ liệt sỹ quê Hà Tĩnh, còn có các ngôi mộ của liệt sỹ các tỉnh Hà Nội, Nam Định, Hải Dương, Thanh Hóa…
Trong số đó có 612 ngôi mộ chưa rõ tên liệt sỹ, quê quán.
Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm cũng là một trong những nghĩa trang hiếm hoi có các ngôi mộ tập thể. Tại đây, có 3 ngôi mộ tập thể được đội quy tập phát hiện tại Lào: ngôi mộ thứ nhất thứ nhất 73 liệt sỹ, ngôi mộ thứ hai 30 liệt sỹ, ngôi mộ thứ ba 8 liệt sỹ.
Ông Hồ Thanh Hải – quản trang Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm cho biết: “Những năm gần đây, nhằm tạo không gian trang nghiêm nơi an nghỉ, đảm bảo điều kiện tiếp nhận hài cốt liệt sĩ góp phần tri ân đối với các anh hùng, liệt sĩ, đồng thời phục vụ nhu cầu thăm viếng của thân nhân các liệt sĩ, Nhân dân, Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm đã được cải tạo, nâng cấp nhiều hạng mục. Bên cạnh đó, vào các dịp lễ cao điểm tổ chức đoàn đã đến tham gia vệ sinh, chỉnh trang khuôn viên nghĩa trang, còn các ngày thường, tôi chịu trách nhiệm chăm sóc từng phần mộ ở đây”.
Hiện nay, tại Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm còn hơn 300 ngôi mộ chờ và diện tích đất trống để sẵn sàng cho công tác quy tập hài cốt liệt sỹ trong thời gian tới.
Từ tỉnh Lâm Đồng về dâng hương cho bố là liệt sỹ đang yên nghỉ tại đây, ông Phạm Đình Cầm xúc động: “Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm ngày càng khang trang, sạch đẹp, từng phần mộ ở đây luôn nhận được hương khói thường xuyên của các đoàn thể, cá nhân. Là người con xa quê, mỗi lần về thăm bố đang nằm lại ở đây, chúng tôi thấy ấm áp và được an ủi nhiều”.
Nghĩa trang Liệt sỹ Nầm là công trình đền ơn đáp nghĩa, biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết Việt – Lào, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, uống nước nhớ nguồn tới các tầng lớp nhân dân.
Mỗi năm, nơi đây đón hàng nghìn lượt khách, thân nhân liệt sĩ đến hành hương, báo công, bày tỏ lòng thành kính đối với các anh hùng liệt sĩ.
Dòng chữ trên đài tưởng niệm như lời nhắc nhở thế hệ mai sau khắc ghi sự hy sinh, cống hiến to lớn của các anh hùng liệt sĩ…
… những người đã không tiếc máu xương vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đi giữa mùa tri ân, trở về thăm viếng các anh hùng liệt sỹ ở đây càng khiến mỗi người thêm thấu hiểu những mất mát, hy sinh của thế hệ cha anh cho độc lập dân tộc, từ đó phát huy trách nhiệm góp sức xây dựng quê hương phát triển vững bền.
Đình Nhất – Thu Hà
