Trang chủNewsThời sự'Săn' muỗi ngừa dịch bệnh

‘Săn’ muỗi ngừa dịch bệnh


Từ đồng ruộng đến rừng sâu

Với hàng chục năm chuyên tâm nghiên cứu về loài muỗi, GS Vũ Sinh Nam, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư (NIHE), cho biết: Việt Nam ghi nhận hơn 200 loài muỗi thuộc 17 giống, trong đó có 4 giống muỗi có thể truyền bệnh cho người. Muỗi Anopheles truyền bệnh sốt rét; muỗi Culex truyền bệnh viêm não Nhật Bản; muỗi Mansonia truyền bệnh giun chỉ chân voi; muỗi Aedes truyền bệnh sốt xuất huyết do vi rút Dengue (cộng đồng vẫn thường gọi là sốt xuất huyết).

'Săn' muỗi ngừa dịch bệnh- Ảnh 1.

Chuyên gia của NIHE hướng dẫn người dân tại Hà Nội loại bỏ các ổ bọ gậy muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết

Trong các bệnh nguy hiểm do muỗi truyền, sốt rét cơ bản đã được khống chế. Muỗi truyền bệnh này phân bố và sống trong rừng núi, vùng sâu vùng xa, không thật gần với người nên khả năng lây lan bệnh cũng hạn chế ở những vùng rừng núi, đặc biệt đối với nhóm người đi rừng ngủ rẫy.

Còn muỗi Culex truyền bệnh viêm não Nhật Bản là muỗi thường sinh sản, trú đậu và phát tán ngoài nhà, như ở ruộng mạ, ruộng lúa nước, các bụi cây cỏ, nên được gọi là muỗi đồng ruộng. Muỗi thường bay đi hút máu súc vật hoặc máu người vào lúc chập tối; sinh sản và phát triển nhiều vào mùa hè lúc nắng nóng, mưa nhiều. Nhờ có vắc xin viêm não Nhật Bản, dịch bệnh này đang được kiểm soát hiệu quả.

'Săn' muỗi ngừa dịch bệnh- Ảnh 2.

GS Vũ Sinh Nam (bìa phải) cùng các nhà khoa học đã có hàng chục năm nghiên cứu về đặc tính của muỗi truyền sốt xuất huyết, góp phần đưa ra các giải pháp khống chế dịch bệnh

Với bệnh giun chỉ chân voi, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết Việt Nam đã thanh toán từ năm 2019. Do đó, muỗi truyền bệnh giun chỉ chân voi tạm thời không là mối đe dọa lớn với sức khỏe cộng đồng.

Muỗi thành thị thức dậy cùng người

GS Vũ Sinh Nam cho hay, trong 4 giống muỗi truyền bệnh, “tinh khôn” và “mật thiết” nhất với người là muỗi thuộc giống Aedes, trong đó muỗi Aedes aegypti là loài nguy hiểm nhất. Muỗi này có màu đen, trên thân và chân có những đốm trắng nên thường được gọi là muỗi vằn.

Muỗi vằn luôn theo sát lịch sinh hoạt của con người. Sáng sớm và chiều tối là hai thời điểm muỗi vằn hoạt động mạnh nhất, đó cũng là khi con người vừa ngủ dậy và đi làm về. Chúng “cư trú” trong nhà, ở các góc tối, trên quần áo hay chăn màn và các đồ dùng. Đặc biệt, muỗi vằn cái chỉ thích hút máu người. Chỉ khi có máu người thì trứng muỗi mới có thể phát triển. Loài muỗi này còn được gọi là “muỗi tư sản”, “muỗi thành thị”, bởi chỉ chọn đẻ trứng ở nơi có nước sạch.

Phẫu thuật muỗi

Theo GS Vũ Sinh Nam, để đánh giá được mức độ “đối phó” của muỗi vằn trước các hóa chất diệt chúng, các nhà khoa học vẫn phải bắt bọ gậy, nuôi chúng trong phòng thí nghiệm. Sau khoảng 7 – 10 ngày, bọ gậy phát triển thành muỗi, khi đó muỗi sẽ được thử liều hóa chất.

'Săn' muỗi ngừa dịch bệnh- Ảnh 3.

GS Vũ Sinh Nam (bìa phải) cùng các nhà khoa học đã có hàng chục năm nghiên cứu về đặc tính của muỗi truyền sốt xuất huyết, góp phần đưa ra các giải pháp khống chế dịch bệnh

Cùng với đánh giá nguy cơ kháng hóa chất, các nghiên cứu cũng đánh giá về vòng đời, khả năng sinh sản của muỗi vằn, từ đó có các biện pháp diệt muỗi hiệu quả nhất. Phẫu thuật muỗi là một biện pháp được thực hiện cho đánh giá này.

Qua các “ca mổ” hết sức tỉ mỉ, các “phẫu thuật viên” quan sát được hệ sinh sản (ống dẫn trứng, buồng trứng) của muỗi cái. Trên ống dẫn trứng của muỗi, mỗi lần đẻ sẽ để lại một “nút” và vết đánh dấu. Muỗi cái đẻ nhiều nhất là 4 – 5 lần, với 4 – 5 nút được đánh dấu trên ống dẫn trứng. Sau khi phun hóa chất diệt muỗi mà quần thể muỗi bắt được không có nút hoặc ít nút là cuộc phun có hiệu quả.

Theo GS Nam, muỗi cái sống được khoảng 1 tháng, cứ 3 – 5 ngày chúng hút máu người/lần để trứng phát triển; mỗi lần đẻ khoảng 100 trứng. Trong vòng đời khoảng 30 ngày, một muỗi cái có thể sinh ra được 300 – 500 con cháu.

Ngày càng nhiều “muỗi trẻ” mang vi rút

Các nhà khoa học của NIHE cho biết muỗi sốt xuất huyết có sự hòa hợp tiêu sinh cao so với các loài muỗi khác. Với muỗi sốt rét, muỗi viêm não Nhật Bản, chúng cần hút máu với “liều lượng” máu nhất định đủ để trứng phát triển. Nếu ít hơn lượng máu cần thiết thì máu chỉ đủ làm thức ăn.

“Nhưng riêng muỗi vằn, cứ hút được bao nhiêu máu thì trứng phát triển bấy nhiêu. Một bữa “ăn” máu, muỗi vằn có thể hút nhiều người. Do đó, nếu trong nhà có 4 – 5 người, chỉ cần một con muỗi vằn nhiễm vi rút Dengue thôi thì dễ lây cho tất cả, khiến cả nhà cùng mắc sốt xuất huyết”, GS Nam cho hay.

'Săn' muỗi ngừa dịch bệnh- Ảnh 4.

Các chuyên gia của NIHE nghiên cứu về muỗi vằn

Đáng lưu ý, các nghiên cứu mới nhất cho thấy, trước đây, muỗi vằn truyền vi rút sang cho con với tỷ lệ rất thấp, khoảng 1/4.000 – 1/6.000; nhưng gần đây tỷ lệ muỗi vằn truyền vi rút cho con đã cao hơn nhiều, khoảng 1 – 3%. Thực tế này có thể làm thay đổi quan điểm về sự phát sinh và lan truyền trong cộng đồng. Trước đây, chúng phải hút máu người nhiễm vi rút thì mới truyền bệnh. Nhưng bây giờ, thế hệ con của chúng, những “muỗi trẻ” ngay khi ra đời đã có sẵn vi rút và dễ dàng truyền bệnh hơn.

“Do đó, chỉ cần bỏ sót một ổ bọ gậy với hàng trăm con lăng quăng thì 7 – 10 ngày sau đã có lứa muỗi mới tỏa đi đốt người và truyền bệnh. Các nghiên cứu ước tính cứ 1 ca bệnh sốt xuất huyết được chẩn đoán thì thực tế có khoảng 122 ca bệnh khác đã nhiễm bệnh âm thầm, trong cộng đồng”, GS Nam lưu ý.

“Sự tồn tại của vi rút Dengue trong cộng đồng cùng với quần thể muỗi vằn đông đảo khiến dịch bệnh sốt xuất huyết dai dẳng và dễ dàng bùng phát. Chúng tôi rất mong mỗi người trong cộng đồng đều chung tay diệt lăng quăng, diệt muỗi truyền bệnh, cùng ngành y tế áp dụng các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh này”, GS Nam chia sẻ.

Kỳ vọng vắc xin

Hiện thế giới có 2 loại vắc xin sốt xuất huyết đã được công nhận là vắc xin của Sanofi Pasteur (Pháp) và Takeda (Nhật Bản). Vắc xin của Takeda (Nhật Bản) có thể bảo vệ cho cả 4 type vi rút và không quan tâm tới người tiêm đã mắc sốt xuất huyết hay chưa. WHO đang xem xét và sẽ sớm có khuyến nghị về tiêm vắc xin sốt xuất huyết.

Bộ Y tế đang trong quá trình xem xét, cấp phép cho vắc xin sốt xuất huyết của Takeda tại Việt Nam. Có vắc xin, cộng đồng sẽ có thêm công cụ ngăn ngừa dịch sốt xuất huyết do muỗi vằn.

GS Vũ Sinh Nam



Source link

Cùng chủ đề

TP.HCM: Dịch sốt xuất huyết có dấu hiệu gia tăng liên tục

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) đã nhận định như vậy khi cập nhật số liệu mới nhất về số ca sốt xuất huyết tại TP.HCM. Trong tuần 44, TP.HCM ghi nhận 661 ca bệnh, tăng 21% so với trung bình 4 tuần trước. ...

Số ca mắc sốt xuất huyết tại Hà Nội tiếp tục tăng

Số ca mắc phân bố tại 30 quận, huyện, thị xã. Một số quận, huyện ghi nhận nhiều bệnh nhân như: Hà Đông 74 ca mắc; Cầu Giấy, Thanh Oai đều ghi nhận 43 ca; Nam Từ Liêm (41); Đống Đa (36); Ba Đình (33); Thanh Xuân (27); Thường Tín, Hai Bà Trưng (26); Hoàng Mai, Đan Phượng (22); Bắc Từ Liêm, Thạch Thất, Thanh Trì (20). Các xã, phường ghi nhận nhiều bệnh nhân: Quan Hoa (Cầu Giấy)...

Thả hàng trăm ngàn con muỗi đực triệt sản chống sốt xuất huyết

Phương pháp này được áp dụng trong bối cảnh dịch sốt xuất huyết đang hoành hành ở Quảng Châu. Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh thành phố công bố mới đây, từ 14 đến20/10, Quảng Châu ghi nhận 497 ca sốt xuất huyết mới, tăng 13,73% so với cùng kỳ tháng trước. Hơn 150 khu vực ở Quảng Châu phải triển khai công tác quản lý bệnh sốt xuất huyết do...

Nguy cơ tổn thương phình động mạch não sau chấn thương

Tin mới y tế ngày 9/10: Nguy cơ tổn thương phình động mạch não sau chấn thươngCác bác sỹ chuyên khoa Hồi sức Thần kinh, Viện Thần kinh tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã phối hợp với các chuyên khoa cấp cứu và điều trị thành công một ca bệnh chấn thương sọ não nặng có biến chứng sốc mất máu do vỡ giả phình động mạch cảnh trong. ...

CDC Hà Nội cập nhật tình hình dịch sốt xuất huyết, sởi, viêm màng não

CDC Hà Nội cập nhật tình hình dịch sốt xuất huyết, sởi, viêm màng nãoNgày 30/9, theo tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần qua, Thành phố ghi nhận 279 ca mắc sốt xuất huyết. Bệnh nhân phân bố tại 30 quận, huyện, thị xã.   Một số quận, huyện ghi nhận nhiều bệnh nhân như: Hà Đông, Thạch Thất,...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Rộ tin bà Harris gánh nợ 20 triệu USD, ông Trump ‘kêu gọi trả tiền giúp’

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có bài viết châm biếm, kêu gọi người ủng hộ tìm cách hỗ trợ tiền cho chiến dịch tranh cử của bà Kamala Harris. ...

Tạo điểm nhấn cho mọi bản phối mùa đông với tất dài ấm áp

Tất dài là một lựa chọn hoàn hảo giúp tạo điểm nhấn phong cách cho mọi bản phối...

Vietnam Beauty Fashion Fest 9 tôn vinh áo dài Việt tại Bạch Dinh – Vũng Tàu

Vietnam Beauty Fashion Fest (VBFF) qua 9 lần tổ chức đã gây ấn tượng lớn về chất lượng...

Bài đọc nhiều

Thủ tướng phát lệnh khởi công Vành đai 3 Tp.HCM và 2 tuyến cao tốc

Sáng 18/6, tại Tp.Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ và phát lệnh khởi công đồng loạt xây dựng 3 dự án giao thông quan trọng quốc gia. Đó là đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) và cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1). Sự kiện được tổ chức theo hình thức trực tuyến...

Việt Nam lọt top điểm đến rẻ nhất thế giới năm 2024

Tạp chí du lịch nổi tiếng Condé Nast Traveler liệt kê 21 điểm đến rẻ nhất dành cho du khách năm 2024, trong đó có Việt Nam. Du khách bất ngờ nhận quà khi ghé thăm Đà Nẵng, Việt Nam vào đầu năm 2024. Ảnh: Thuỳ Trang Theo Condé Nast Traveler, nhiều yếu tố cần cân nhắc khi lên kế hoạch cho một kỳ nghỉ, từ việc tìm địa điểm du lịch giá rẻ, sự an toàn của điểm đến cho tới các...

Những cam kết chính sách của ông Trump sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam ra sao?

Ông Donald Trump thắng cử tổng thống thứ 47 của Mỹ. Khoảng hơn 2 tháng nữa, ông Trump sẽ chính thức bước vào Nhà Trắng và thực hiện các cam kết với cử tri. Các cam kết này là gì và sẽ tác động như thế nào tới kinh tế Việt Nam? Các cam kết chính sách Xuất thân từ kinh doanh, từ một tỷ phú nổi tiếng, ông Donald Trump bước vào các cuộc vận động tranh cử khác với rất nhiều...

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm lên đường thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình và Phu nhân, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Nhà nước ta hôm nay rời Hà Nội, lên đường...

Bí thư Thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba chủ trì Lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm

(Chinhphu.vn) – Vào khoảng 18 giờ 30 chiều 26/9 (theo giờ địa phương), Lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp Nhà nước tới nước Cộng hoà Cuba đã diễn ra trọng thể tại Cung Cách mạng ở thủ đô La Habana.   Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Cuba Miguel...

Cùng chuyên mục

Có tiền nhàn rỗi, mua vàng cất giữ hay gửi tiết kiệm ngân hàng lúc này?

Giá vàng đang trượt dốc mạnh kể từ khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngã ngũ. Trong khi đó, nhu cầu huy động vốn của ngân hàng tăng cao, dấy lên cuộc đua lãi suất. Vàng không còn động lực tăng giá Sau khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ kết thúc với chiến thắng dành cho ông Donald Trump, thị trường tài chính tiếp tục chịu nhiều ảnh hưởng và các...

Dự báo thời tiết 11/11/2024: Miền Trung sắp đón mưa lớn

Dự báo thời tiết 11/11/2024, bão và áp thấp liên tiếp xuất hiện ở biển. Trên đất liền, Bắc Bộ ngày nắng hanh, đêm trời rét. Trung Bộ có mưa về đêm, chuẩn bị đón đợt mưa lớn. Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đêm không mưa, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ rải rác, ngày nắng. Sáng sớm và đêm trời rét. Khu vực...

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc tại làng Ia Nueng

Sáng 10/11, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã về dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc với người dân làng Ia Nueng (xã Biển Hồ, Tp. Pleiku, tỉnh Gia Lai).Tối 9/11, tại Khu vực sân nhà rông làng Ia Gri (xã Chư Đang Ya, huyện Chư Păh), nằm trong khuôn khổ Tuần lễ hoa dã quỳ - Núi lửa Chư Đang Ya...

Nâng mức hỗ trợ, tạo phong trào, ngày hội xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước

Thống nhất ngay từ ngày hôm nay (10/11), nâng mức hỗ trợ lên 60 triệu đồng/căn nhà xây mới và 30 triệu đồng/căn nhà sửa chữa để xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc làm này có ý nghĩa nhân văn sau sắc, phải tạo phong trào, xu thế, tổ chức như ngày hội, như chiến dịch để thúc đẩy hoàn thành mục tiêu...

Bà Kamala Harris bị chỉ trích là ‘thảm họa tỷ USD’, nợ nần hậu tranh cử

"Sự thật đây chỉ là một thảm họa hoành tráng, thảm họa 1 tỷ USD", bà Li, một thành viên Ủy ban Tài chính Quốc gia đảng dân chủ DNC, bình luận trên Fox & Friends Weekend.Nợ hàng chục triệu USD"Họ nợ 20 triệu USD hoặc 18 triệu USD gì đó. Thật không thể tin được. Tôi góp phần huy động được hàng triệu USD trong số đó. Tôi phải chịu trách nhiệm và giải thích những gì xảy...

Mới nhất

Cảnh báo hành vi mạo danh OpenAI và Cục Đăng kiểm để lừa đảo

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) gần đây đã cảnh báo về một loạt hành vi lừa đảo mạo danh OpenAI và Cục Đăng kiểm nhằm đánh vào lòng tin của người dùng.

Có tiền nhàn rỗi, mua vàng cất giữ hay gửi tiết kiệm ngân hàng lúc này?

Giá vàng đang trượt dốc mạnh kể từ khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngã ngũ. Trong khi đó, nhu cầu huy động vốn của ngân hàng tăng cao, dấy lên cuộc đua lãi suất. Vàng không còn động lực tăng giá Sau khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ kết thúc...

Phân cấp, phân quyền trong cấp phép, chứng chỉ hành nghề lĩnh vực khám, chữa bệnh

Theo chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, chiều 11 và sáng 12/11, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực y tế đối với Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, trong đó có nội dung việc cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực khám,...

Ông Trump phủ nhận mời cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo tham gia chính phủ mới

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã phủ nhận thông tin của giới truyền thông về ý định mời cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo tham gia chính phủ mới. Trước đó, đài CBS News đưa tin chính quyền tương lai của Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể bao gồm những người từng làm việc với ông trong...

Rộ tin bà Harris gánh nợ 20 triệu USD, ông Trump ‘kêu gọi trả tiền giúp’

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có bài viết châm biếm, kêu gọi người ủng hộ tìm cách hỗ trợ tiền cho...

Mới nhất