Thành phần Tổ công tác bao gồm đại diện từ Ban quản lý Vườn quốc gia Cát Tiên, cộng đồng vùng đệm và Hội Phụ nữ. Thông qua các buổi họp mặt trao đổi ý kiến và hoạt động gắn kết, các bên liên quan sẽ cùng giải quyết những thách thức cụ thể, như những mâu thuẫn lợi ích giữa sinh kế và kế hoạch ưu tiên về bảo tồn; hoặc các vấn đề liên quan đến chính sách thanh toán dịch vụ môi trường rừng.
Đây là một trong các mô hình thí điểm tại một số khu bảo tồn thuộc vùng Dự án Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học, do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ, Hợp phần Bảo tồn Đa dạng sinh học do WWF thực hiện tại Việt Nam, nhằm giới thiệu các phương pháp tiếp cận khác nhau để cộng đồng địa phương tham gia vào việc quản lý các khu bảo tồn.
Nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng trong công tác quản lý Vườn quốc gia Cát Tiên, ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên nhận định: Việc thành lập Tổ công tác không chỉ góp phần tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc bảo vệ di sản thiên nhiên, mà còn nâng cao hiệu quả của chiến lược bảo tồn đa dạng sinh học. Bằng cách xây dựng mối quan hệ hợp tác và chia sẻ trách nhiệm chung, cộng đồng đang chung tay bảo vệ các hệ sinh thái độc đáo của Vườn quốc gia Cát Tiên cũng như đảm bảo sinh kế và sự phát triển của các cộng đồng sống gần rừng.
Trước đó, WWF phối hợp cùng VQG Cát Tiên đã tổ chức 3 cuộc họp với cộng đồng thuộc 3 xã bao gồm Đak Lua, Núi Tượng và Tà Lài (tỉnh Đồng Nai). Người dân đã đồng thuận các hoạt động quản lý hợp tác trên địa bàn xã và lựa chọn người đại diện cho cộng đồng trong Tổ công tác. Qua đánh giá tình hình thực tiễn, các bên đã xác định một số điểm có thể dẫn đến xung đột trong công tác quản lý, bảo vệ rừng như: Xung đột văn hóa; chi trả dịch vụ môi trường rừng; người dân còn thiếu nhận thức về luật pháp.
Ở cấp độ chính quyền địa phương, UBND các xã thống nhất cử đại diện Hội phụ nữ và đại diện người dân tham gia vào Tổ công tác. Sau đánh giá ban đầu về các vấn đề và xung đột bên trong và xung quanh Vườn quốc gia Cát Tiên, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên đã phê duyệt và ban hành Quyết định về việc thành lập một tổ công tác quản lý hợp tác, làm cơ sở triển khai hoạt động trên địa bàn vùng đệm
Trong thời gian tới, Tổ công tác sẽ cùng đánh giá những khía cạnh văn hóa, đời sống, bảo vệ rừng và các yếu tố khác có liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ rừng và lập báo cáo kết quả từ các hoạt động trên thực địa. Qua đó, đề xuất và lựa chọn triển khai các giải pháp phù hợp với tình hình của địa phương.
Theo ông Nick Cox, Giám đốc Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học, việc hình thành một cơ chế chính thức có sự tham gia của cộng đồng sẽ góp phần nâng cao tiềm năng bảo tồn đa dạng sinh học cũng như sự hiểu biết và tôn trọng các lợi ích xã hội của Vườn quốc gia Cát Tiên – nơi đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái toàn cầu. Qua đây, Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học cam kết thực hiện mục tiêu cải thiện chất lượng rừng và bảo vệ quần thể động vật hoang dã, từ đó mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương và mở rộng ra toàn xã hội tại Việt Nam.
