Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế thêm 10% lên hàng hóa nhập từ Trung Quốc, nâng tổng thuế đánh lên quốc gia này là 20%. Các mức thuế cao có thể đẩy giá cả hàng hóa tại Mỹ tăng vọt và làm tổn thương người tiêu dùng Mỹ.
Đây được xem như một phần trong chiến lược rộng lớn của ông Donald Trump nhằm kiềm chế sự lớn mạnh của Bắc Kinh, lấy lại vị thế và khẳng định vai trò siêu cường số một của Mỹ.
Những động thái kiềm chế Trung Quốc
Kể từ khi chính thức nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20/1, Tổng thống Donald Trump đã không mất thời gian để khởi động lại "cuộc chiến thương mại" mà ông từng phát động trong nhiệm kỳ đầu.
Hôm 27/2, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 10% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sau khi đã áp 10% hồi đầu tháng 2, nâng tổng mức thuế lên quốc gia này lên 20%, có hiệu lực từ ngày 4/3.
Trước đó, ông Trump đe dọa áp thuế 25% lên hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU), Mexico và Canada với cáo buộc "lợi dụng" Mỹ trong các mối quan hệ thương mại không công bằng.
Hồi cuối tháng 1/2025, ông Trump cũng đã gây sốc khi đe dọa áp thuế 100% lên các nước BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi và các thành viên mới như Iran, Ai Cập) nếu họ dám từ bỏ đồng USD hoặc phát triển một loại tiền tệ thay thế.
Ông Trump cũng đã thẳng thừng tuyên bố: "Hãy nói lời tạm biệt với Hoa Kỳ" nếu các nước này dám thách thức đồng bạc xanh, khẳng định quyết tâm bảo vệ vai trò của USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu.
Một điểm nhấn khác trong chiến lược của Trump là nỗ lực kiểm soát các khu vực địa chiến lược và nguồn tài nguyên. Ông liên tục nhắc đến ý định "lấy lại kênh đào Panama" từ tay Panama, quốc gia đã ký bản ghi nhớ với tên gọi "Hợp tác trong khuôn khổ Vành đai kinh tế, Con đường Tơ lụa (SREB) và Con đường Tơ lụa trên biển trong thế kỷ 21 (MSR)" với Trung Quốc vào năm 2017.
Thỏa thuận này cho phép Bắc Kinh tăng cường ảnh hưởng tại kênh đào Panama - tuyến đường vận tải huyết mạch nối Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, nơi hơn 60% hàng hóa đi qua có liên quan đến Mỹ. Ông Trump coi đây là mối đe dọa trực tiếp đến lợi ích thương mại và an ninh quốc gia của Mỹ, đồng thời cảnh báo sẽ dùng "biện pháp mạnh" nếu Panama không thay đổi chính sách.
Vào đầu tháng 2, Panama gửi công hàm rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
Cũng trong những tuần đầu sau nhậm chức, Trump đẩy mạnh kế hoạch mua Greenland từ Đan Mạch, một vùng đất giàu tài nguyên khoáng sản và có vị trí chiến lược ở Bắc Cực. Ông cũng muốn đạt được thỏa thuận hợp tác với Ukraine về khoáng sản và thậm chí có thể sẽ với Nga để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trong việc cung cấp đất hiếm - nguyên liệu thiết yếu cho công nghệ cao và quốc phòng. Những bước đi có thể là cách phá vỡ thế độc quyền tài nguyên của Bắc Kinh, đồng thời củng cố vị thế của Mỹ trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chiến lược kiềm chế sắc bén, nhưng nhiều rủi ro
Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã trỗi dậy mạnh mẽ từ một nền kinh tế đang phát triển thành một siêu cường kinh tế và quân sự, thách thức trực tiếp vị thế bá chủ của Mỹ. Với GDP tăng trưởng thần tốc từ đầu thế kỷ 21, Trung Quốc hiện chiếm khoảng 19,5% GDP toàn cầu, chỉ đứng sau Mỹ và được dự báo lên 22,1% năm 2030.
Sáng kiến "Vành đai và Con đường" đã giúp Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng địa chính trị, từ châu Á sang châu Phi và châu Âu. Đặc biệt, Trung Quốc kiểm soát khoảng 80% nguồn cung đất hiếm toàn cầu, khiến Mỹ và các đồng minh phương Tây rơi vào thế phụ thuộc.
Sự phụ thuộc lẫn nhau giữa Nga và Trung Quốc cũng gia tăng trong bối cảnh phương Tây áp đặt các lệnh cấm vận lên Moscow sau cuộc xung đột Ukraine từ đầu năm 2022. Trung Quốc trở thành "cứu cánh" kinh tế cho Nga, mua dầu khí và cung cấp hàng hóa công nghệ, trong khi Nga hỗ trợ Trung Quốc bằng nguồn tài nguyên phong phú. Mối quan hệ này làm phức tạp thêm bàn cờ địa chính trị, buộc Mỹ phải tìm cách đối phó đồng thời với cả hai cường quốc.
Trong khi đó, EU - đồng minh xuyên Đại Tây Dương truyền thống của Mỹ - đang suy yếu dần. Khối này đối mặt với khủng hoảng năng lượng sau khi từ bỏ nguồn cung khí đốt Nga, nội bộ chia rẽ về chính sách kinh tế và quốc phòng, cũng như áp lực từ các đảng dân túy chống Mỹ. Sự phụ thuộc thương mại của EU vào Trung Quốc, với kim ngạch song phương 760 tỷ USD năm 2024, càng khiến liên minh này do dự trong việc ủng hộ Mỹ mạnh tay với Bắc Kinh.
Trong hơn 1 tháng cầm quyền, ông Trump đã dồn dập tung các chính sách bất ngờ, dù mang vẻ ngoài khó lường, nhưng dường như nhất quán, dựa trên tôn chỉ "nước Mỹ trên hết". Là doanh nhân trước khi trở thành tổng thống, Trump áp dụng tư duy thương mại vào chính trị quốc tế: dùng thuế quan như đòn bẩy để buộc các quốc gia khác nhượng bộ.
Trước đó, ông Trump đe dọa áp thuế tới 60% lên Trung Quốc. Còn lời đe dọa áp 100% lên BRICS được xem là một nước cờ táo bạo nhằm bảo vệ đồng USD - nền tảng quyền lực tài chính của Mỹ.
Có thể thấy, nếu BRICS thành công trong việc tạo ra một đồng tiền thay thế, sức ảnh hưởng của Mỹ trên thị trường toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ông Trump hiểu rõ điều này và sẵn sàng chơi "tất tay" để ngăn chặn kịch bản đó. Tương tự, việc gây áp lực lên Panama, EU, Mexico và Canada cho thấy ông không ngần ngại đối đầu cả đồng minh lẫn đối thủ để bảo vệ lợi ích Mỹ.
Việc tìm kiếm hợp tác với Nga và Ukraine về tài nguyên là minh chứng cho sự thực dụng của Trump. Dù Nga là đối thủ địa chính trị, ông sẵn sàng đàm phán để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.
Ở chiều ngược lại, chiến lược của ông Trump cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn. Chiến lược của Trump có thể đạt được một số thành công ngắn hạn: làm chậm tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc, buộc các đồng minh quay lại quỹ đạo của Mỹ và bảo vệ đồng USD.
Nhưng về trung và dài hạn, các mức thuế cao có thể gây rối loạn chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá cả hàng hóa tại Mỹ tăng vọt và làm tổn thương người tiêu dùng Mỹ. Hơn nữa, việc gây căng thẳng với EU và các nước láng giềng như Mexico, Canada có thể làm suy yếu liên minh xuyên Đại Tây Dương, tạo cơ hội cho Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng.
Bàn cờ lớn Mỹ - Nga - Trung Quốc sắp tới có lẽ sẽ còn khó lường. Dù thế nào, chiến lược của Trump đã đặt nước Mỹ trở lại trung tâm sân khấu toàn cầu. Với phong cách thực dụng và quyết đoán, ông đang buộc thế giới phải nhìn nhận lại sức mạnh của Mỹ, khiến các quốc gia không thể xem thường "gã khổng lồ" này. Cuộc chơi quyền lực sắp tới, sau thuế quan là cuộc chiến khốc liệt về công nghệ, sẽ minh chứng rõ nhất cho tham vọng đưa nước Mỹ trở lại vị thế được tôn trọng như Trump từng cam kết.
Nguồn: https://vietnamnet.vn/trump-ap-thue-20-len-trung-quoc-ban-co-lon-con-kho-luong-2375934.html
Bình luận (0)