Những con số khẳng định nỗ lực rất lớn trong bảo đảm quyền con người của Việt Nam

Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt chủ trì họp báo công bố Báo cáo quốc gia theo cơ chế rà soát định kỳ phổ quát chu kỳ IV. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Chiều ngày 15/4, tại Nhà khách Chính phủ, diễn ra họp báo công bố Báo cáo quốc gia theo cơ chế rà soát định kỳ phổ quát chu kỳ IV. Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt chủ trì họp báo.

Thông tin tại họp báo, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, vừa qua, Việt Nam đã chính thức nộp Báo cáo quốc gia theo Cơ chế UPR chu kỳ IV lên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. Dự kiến, Việt Nam sẽ tham gia Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia UPR chu kỳ IV tại Hội đồng nhân quyền vào ngày 7/5 tới đây.

Theo đó, báo cáo trình bày tổng thể việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người ở Việt Nam trên các lĩnh vực kể từ lần rà soát trước và rà soát việc thực hiện những khuyến nghị mà Việt Nam đã chấp thuận tại chu kỳ III.

Trong đó, có một số điểm đáng chú ý như: tính đến tháng 1/2024, trong số 241 khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận tại chu kỳ III, Việt Nam hoàn thành thực hiện có kết quả 209 khuyến nghị (chiếm 86,7%), thực hiện một phần 30 khuyến nghị (12,4%), và 2 khuyến nghị còn lại đang được xem xét thực hiện vào thời điểm phù hợp.

Theo Thứ trưởng, những dẫn chứng, con số cụ thể, cập nhật trong báo cáo khẳng định nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người. Từ năm 2019 đến hết tháng 11/2023, Việt Nam tiếp tục các nỗ lực xây dựng nhà nước pháp quyền với 44 luật được thông qua, trong đó có nhiều văn bản luật quan trọng liên quan đến quyền con người, quyền công dân, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, Việt Nam đã và đang tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ sung một số Luật phù hợp với các cam kết quốc tế.

Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn chặt với y tế cơ sở, năng lực được nâng cao, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 92% vào năm 2022, tỷ lệ hộ sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh tại Việt Nam đạt từ 98,3%, tăng 0,9 điểm phần trăm so với năm 2018, 90,69% khu công nghiệp đang hoạt động có công trình xử lý nước thải tập trung (tăng 13 khu công nghiệp so với năm 2019); 85% người khuyết tật có hoàn cảnh khó khăn được trợ giúp xã hội, chăm sóc và phục hồi chức năng.

Sau 26 năm kết nối Internet, Việt Nam đã có công nghệ viễn thông hiện đại, mức phổ cập Internet cao. Tính đến tháng 9/2023, Việt Nam có hơn 78 triệu người sử dụng Internet (xếp thứ 13 thế giới về số lượng người dùng, tăng 21% so với năm 2019), số thuê bao băng rộng di động là 86,6 triệu (tăng 38% so với năm 2019). Hiện có khoảng 72.000 hội hoạt động ở Việt Nam, thường xuyên tích cực tham gia đóng góp vào việc xử lý các vấn đề kinh tế – xã hội quan trọng của đất nước.

Kể từ lần rà soát trước, Việt Nam gia nhập thêm Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về việc áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể (năm 2019) và Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức (năm 2020) và tham gia Thỏa thuận Toàn cầu về di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM – năm 2020).

Việt Nam tích cực đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy quyền con người trên thế giới với những sáng kiến, hành động thiết thực, cụ thể, đặc biệt trên cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025.

Việt Nam đạt được những thành tựu tích cực trong bảo đảm các quyền con người trên thực tế. Các phương tiện truyền thông ở Việt Nam được hoạt động tự do. Báo chí phát triển không ngừng, trở thành diễn đàn ngôn luận của nhân dân, của các tổ chức xã hội, là công cụ giám sát thực thi chính sách, pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Bên cạnh những kết quả này, Báo cáo cũng chỉ ra những thách thức còn tồn tại và từ đó đề ra các hướng ưu tiên và nhu cầu hợp tác của Việt Nam trong thời gian tới nhằm bảo đảm sự thụ hưởng tốt hơn nữa các quyền con người cho người dân.

Theo Thứ trưởng Ngoại giao, quá trình xây dựng Báo cáo được thực hiện một cách toàn diện, minh bạch với sự tham gia đóng góp ý kiến của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức nghề nghiệp, các tổ chức phi chính phủ, các đối tác phát triển và người dân. Các ý kiến đóng góp trực tiếp tại các hội thảo tham vấn do Bộ Ngoại giao hoặc một số bộ ngành tổ chức, hoặc gửi trực tiếp đến Bộ Ngoại giao đều được nghiên cứu, tiếp thu phù hợp.

“Báo cáo quốc gia của Việt Nam là sản phẩm chung của tất cả các bên liên quan, có trách nhiệm trong việc triển khai các khuyến nghị UPR và thụ hưởng thành quả của quá trình này; không phải riêng của Bộ Ngoại giao hay các cơ quan tham gia Nhóm liên ngành soạn thảo Báo cáo. Điều này có ý nghĩa quan trọng, khẳng định tiến trình UPR ở Việt Nam diễn ra đúng với nguyên tắc minh bạch, xây dựng, bình đẳng, đối thoại và hợp tác”, Thứ trưởng khẳng định.

Thứ trưởng mong muốn, các nước nghiên cứu, xem xét kỹ Báo cáo này và chuẩn bị tham gia Phiên đối thoại sắp tới của Việt Nam trên cơ sở các nguyên tắc của UPR, đưa ra các khuyến nghị xây dựng mà Việt Nam có thể tiếp thu, chấp thuận và triển khai hiệu quả.

Tại họp báo, Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt đã trả lời các câu hỏi của phóng viên, đại diện các Cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam liên quan đến những thuận lợi và thách thức trong quá trình thực hiện các khuyến nghị UPR chu kỳ III mà Việt Nam đã chấp thuận và xây dựng Báo cáo UPR chu kỳ IV, sự tham gia của các bên liên quan trong tiến trình UPR tại Việt Nam, có bình luận về báo cáo của các cơ quan Liên hợp quốc và các bên liên quan về Việt Nam theo cơ chế UPR chu kỳ IV; chia sẻ mối quan hệ giữa việc thực hiện rà soát định kỳ với trách nhiệm là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, cũng như những ưu tiên, sáng kiến của Việt Nam trong nhiệm kỳ này.