Trang chủNewsThời sựNhớ “ông vua vũ khí” Trần Đại Nghĩa

Nhớ “ông vua vũ khí” Trần Đại Nghĩa


SGGP


Kỷ niệm 110 năm ngày sinh Thiếu tướng, Giáo sư, Viện sĩ, Anh hùng lao động Trần Đại Nghĩa (13-9-1913 – 13-9-2023), chúng ta tưởng nhớ về ông – người được mệnh danh là “ông vua vũ khí”, một tên tuổi gắn với ngành công nghiệp quân sự Việt Nam. Ông là tấm gương tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm, phẩm giá con người của thời đại Hồ Chí Minh.

Đông đảo nhà khoa học, nhà nghiên cứu tham dự hội thảo khoa học về Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa. Ảnh: TUẤN QUANG
Đông đảo nhà khoa học, nhà nghiên cứu tham dự hội thảo khoa học về Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa. Ảnh: TUẤN QUANG

1. Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ, sinh ra trong một gia đình nhà giáo nghèo ở huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, 7 tuổi đã mồ côi cha, nhờ mẹ và chị nuôi ăn học. Sau khi học xong đệ nhất cấp ở Mỹ Tho, ông lên Sài Gòn học Trường Pétrus Ký. Năm 1933, ông đậu một lúc hai bằng tú tài Việt, Pháp và không lâu sau được học bổng sang Pháp học.

Với tất cả sự nỗ lực học tập, ông đã nhận 3 bằng đại học cùng lúc (kỹ sư cầu đường, kỹ sư điện và cử nhân toán). Sau đó, ông lấy tiếp bằng kỹ sư hàng không. Ông cũng dành thời gian sang Đức nghiên cứu về chế tạo máy bay và nghiên cứu về vũ khí, rồi quay về Pháp làm kỹ sư trưởng cho Hãng nghiên cứu chế tạo máy bay Concord. Có bao nhiêu tiền dành dụm, ông đều mua sách liên quan đến vũ khí, nghiên cứu ngày đêm, chờ cơ hội về giúp nước. Điều mà ông luôn nung nấu là Việt Nam có truyền thống đánh giặc nhưng lại thiếu vũ khí hiện đại.

Năm 1946, trong lần sang Pháp, Bác Hồ gặp, nói chuyện với kiều bào và nghe Phạm Quang Lễ trình bày nguyện vọng đưa kiến thức kỹ thuật quân sự mà mình đã tích lũy nhiều năm ở nước ngoài về phục vụ đất nước. Sau cuộc gặp gỡ này, Bác rời Pháp về Việt Nam, có bốn Việt kiều cùng theo về. Phạm Quang Lễ về nước với hành trang là một tấn sách chuyên về vũ khí. Bác Hồ đã đặt cho ông tên Trần Đại Nghĩa, đồng thời giao trọng trách Cục trưởng đầu tiên của ngành Quân giới Việt Nam.

2. Với sự tin cậy và quan tâm đặc biệt của Bác, sự cộng tác đắc lực của đồng đội, đầu năm 1947, sau hơn 5 tháng về nước, Trần Đại Nghĩa và đồng nghiệp đã chế tạo được súng Bazooka – súng bắn xe tăng đầu tiên theo mẫu của Mỹ, có thể bắn xa 600m, phạm vi sát thương 50m, mức đâm xuyên thủng của đạn đạt độ sâu 75cm trên tường gạch, tương đương đạn do Mỹ chế tạo. Súng Bazooka đã góp phần phá tan cuộc hành quân của Pháp ở mặt trận Cầu Mới – Hà Đông. Trong chiến dịch Thu Đông, súng Bazooka còn bắn chìm tàu chiến Pháp trên sông Lô.

Sáng chế tiếp theo của ông và đồng nghiệp là súng không giật SKZ, trọng lượng 20kg, dùng bắn những pháo đài kiên cố, xuyên thủng lô cốt bê tông. Những năm 1950, quân ta dùng súng không giật SKZ tại chiến trường Nam Trung bộ, có đêm loại được 5 đồn. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quân ta đã đưa lên trận địa 10 khẩu SKZ cùng 100 quả đạn. Tiếp theo là ĐKZ, rồi bom bay đánh vào những điểm co cụm tương đương với vũ khí của Đức. Sau này, chúng ta chế tạo tên lửa đánh các mục tiêu xa 4km.

Trong kháng chiến chống Mỹ, những loại vũ khí cải tiến của ta đã góp phần chống B52, chống phá thủy lôi của Mỹ và chế tạo những trang thiết bị đặc biệt cho bộ đội đặc công. Theo dự báo của Bác Hồ: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng đưa B52 ra đánh Hà Nội, rồi có thua nó mới chịu thua”. Trần Đại Nghĩa đã cùng các nhà khoa học, các đơn vị nghiên cứu cải tiến có hiệu quả tên lửa SAM-2, bộ khí tài KX, cùng với những biện pháp về chiến thuật xạ kích, tinh thần chiến đấu dũng cảm và trình độ tác chiến phòng không của bộ đội tên lửa của quân đội ta đã làm nên một “Điện Biên Phủ trên không” 1972 trên bầu trời Hà Nội.

Ngày 30-4-1975, ông lặng lẽ ghi vào sổ tay dòng chữ: “Nhiệm vụ của tôi đã hoàn thành”. Đó là nhiệm vụ cứu nước thiêng liêng mà ông từng ấp ủ từ thuở thiếu thời.

3. Ông được phong tướng vào năm 1948 và giữ nhiều chức vụ: Cục trưởng Cục Pháo binh, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật. Sau khi chuyển khỏi quân đội, ông được phân công làm Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Công thương, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp nặng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Ông là một trong bảy anh hùng đầu tiên được phong vào năm 1952, cùng với Cù Chính Lan, La Văn Cầu, Nguyễn Thị Chiên… Ông là vị tướng đầu tiên được phong Anh hùng. Ông được bầu là Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô năm 1966, sau này đã được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh.

Trần Đại Nghĩa là một vị tướng, một nhà khoa học chân chính, suốt đời đau đáu học hành để có thể làm ra vũ khí hiện đại đánh bại thực dân, đế quốc xâm lược hùng mạnh. Ông sẵn sàng từ bỏ mức lương cao, tương đương với 22 lượng vàng một tháng lúc bấy giờ, để đồng cam cộng khổ cùng nhân dân, để giành được tự do độc lập, đất nước phát triển vững bền.

Trần Đại Nghĩa xứng đáng là vị tướng của quân đội anh hùng, là một nhà khoa học quên mình vì nước, vì dân. Ông xứng đáng với cái tên mà Bác Hồ đã đặt. Cái tên ấy cũng đã được gắn cho những ngôi trường, những con đường, khu lưu niệm… để hậu thế mãi nhớ về một con người luôn vì đại nghĩa.

Ngày 12-9, Tỉnh ủy Vĩnh Long phối hợp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa, nhà khoa học – quân sự tài năng, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Trần Đại Nghĩa (13-9-1913 – 13-9-2023).

Tại hội thảo, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, những người am tường về cuộc đời và sự nghiệp của Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa đã tập trung thảo luận nhiều vấn đề quan trọng. Trong đó, phân tích làm rõ tinh thần học tập, đam mê nghiên cứu khoa học với mục tiêu cao cả là phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân của đồng chí Trần Đại Nghĩa; khẳng định công lao, những đóng góp to lớn của đồng chí Trần Đại Nghĩa – nhà khoa học quân sự tài năng.

TUẤN QUANG





Nguồn

Cùng chủ đề

Vang mãi tiếng chày trên sóc Bom Bo

Ngày 9/11, Lễ hội "Vang mãi tiếng chày trên sóc Bom Bo” đã khai mạc tại Khu Bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo (huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước).

Phục dựng không gian Ðiện Kính Thiên- thổi hồn sức sống di sản Hoàng Thành Thăng Long

Ủy ban Di sản thế giới đã ghi nhận và đánh giá cao những thành tựu mà Việt Nam đạt được trong quá trình thực hiện toàn bộ các cam kết của Chính phủ Việt Nam từ khi di sản được ghi danh năm 2010 đến nay. Sự đồng thuận...

50 năm Trường Phan: Lan toả một thương hiệu

Những năm 1964-1965, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đang ở giai đoạn vô cùng ác liệt. Đế quốc Mỹ ồ ạt mang quân viễn chinh Mỹ và Đồng minh vào miền nam gây nên cuộc chiến tranh phá hoại miền bắc lần thứ nhất. Trong hoàn cảnh, tình hình khó khăn, khắc nghiệt như vậy, Đảng và Nhà nước ta vẫn luôn coi việc đào tạo nhân tài cho đất nước, chuẩn bị nguồn...

Gần một thế kỷ vẹn lời thề với Đảng

“Tháng 11 tới bà được nhận Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng. Vậy là đã 80 năm rồi…”, bà Nguyễn Thị Hạnh, 94 tuổi (ngụ phường Tăng Nhơn Phú A, TP Thủ Đức, TPHCM) tự hào chia sẻ. Cách đây không lâu, TPHCM trao tặng Huy hiệu Đảng đợt 19-5-2024, chồng của bà là PGS triết học Ngô Hiến (Hải Sâm) cũng đã vinh dự nhận Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng. Đây là trường hợp khá...

Hào hùng Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Trường Sơn – Chân trần chí thép”

(ĐCSVN) - Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Trường Sơn - Chân trần chí thép" thể hiện tiến trình lịch sử hào hùng về sự ra đời đường Trường Sơn huyền thoại trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, sự tiếp nối phát triển của đường Hồ Chí Minh hôm nay.   Tối 19/5, tại Nghĩa trang liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn (tỉnh Quảng Trị), Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì phối hợp với Đài truyền hình Việt Nam,...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên: TP Thủ Đức sẵn sàng để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Theo đồng chí Nguyễn Văn Nên, cả nước đang chuẩn bị cho nhiệm kỳ 2025-2030, nhiệm kỳ mà Tổng Bí thư Tô Lâm có chỉ đạo bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. TP Thủ Đức cần hành trang gì, điều kiện gì và cả những yêu cầu cần thiết khác để đi vào chặng đường ấy? Ngày 23-10, Đoàn khảo sát Thành ủy TPHCM do đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính...

Israel công bố hiện trường vụ tấn công tiêu diệt thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar ở Dải Gaza

Quân đội Israel đã công bố đoạn video từ thiết bị bay không người lái, cho thấy những hình ảnh của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar, người mà trước đó Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố là đã bị tiêu diệt.Israel tiếp tục tấn công LebanonMỹ viện trợ quân sự gần 18 tỷ USD cho Israel Israel công bố lệnh sơ tán mới tại Đông Lebanon Ngoại trưởng Iran tới Ai Cập tìm cách hạ nhiệt khu...

Kỳ vọng gì ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới?

Theo hãng tin Reuters, nhiều ngân hàng lớn của Trung Quốc như Ngân hàng Công thương (ICBC), Ngân hàng Xây dựng (CCB) dự kiến giảm lãi suất với hơn 42.000 tỷ USD tiền gửi trong tuần này. Mức giảm tiền gửi kỳ hạn 1 năm của ICBC hay CCB có thể là 0,2% trở lên. Các kỳ hạn dài hơn giảm ít nhất 0,25%. Tháng 9 vừa qua, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc...

Công chiếu Phim tài liệu đầu tiên về bóng đá nữ Việt Nam

Ngày ngày 17-10, phim tài liệu “Bóng đá Nữ Việt Nam, Chuyện Lần Đầu Kể” được chính thức công chiếu tại 52 cụm rạp trên toàn quốc. Câu chuyện 30 năm phát triển của bóng đá nữ Việt Nam lần đầu được kể qua ống kính của đạo diễn Nguyễn Thị Thắm. “Bóng Đá Nữ Việt Nam, Chuyện Lần Đầu Kể" được phát hành bởi BHD và công chiếu từ ngày...

Trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân tặng ông Dương Bá Quy

Ngày 17-10, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị tổ chức Lễ trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đồng chí Dương Bá Quy, nguyên Xã đội trưởng xã Gio Mỹ, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Tại buổi lễ, thừa ủy quyền Chủ tịch nước, ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng...

Bài đọc nhiều

Tuyển futsal Việt Nam vào chung kết sau cuộc lội ngược dòng kịch tính trước tuyển Úc

Đội tuyển futsal Việt Nam lội ngược dòng 5-4 đầy kịch tính trước tuyển futsal Úc trong trận bán kết Giải futsal Đông Nam Á 2024. Tuyển futsal Việt Nam thắng Úc 5-4 để vào chung kết - Ảnh: ASEAN FUTSAL Chiều 8-11, tuyển futsal Việt Nam chơi trận bán kết giải futsal Đông Nam Á 2024 với tuyển futsal Úc trên sân Termial 21 Korat ở Thái Lan. Cú sốc cho tuyển futsal Việt Nam Tuyển futsal Úc đã tiến bộ nhiều trong những...

Điều gì giúp thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ cán mốc 100 tỉ USD

Với kết quả đạt được trong 10 tháng, năm 2024 sẽ là năm thứ 4 liên tiếp thương mại giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ cán mốc trăm tỉ USD. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam Theo Tổng cục Thống kê, trong 10 tháng đầu năm nay, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 98,4 tỉ USD. Trong khi đó, Trung Quốc là thị...

Những cam kết chính sách của ông Trump sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam ra sao?

Ông Donald Trump thắng cử tổng thống thứ 47 của Mỹ. Khoảng hơn 2 tháng nữa, ông Trump sẽ chính thức bước vào Nhà Trắng và thực hiện các cam kết với cử tri. Các cam kết này là gì và sẽ tác động như thế nào tới kinh tế Việt Nam? Các cam kết chính sách Xuất thân từ kinh doanh, từ một tỷ phú nổi tiếng, ông Donald Trump bước vào các cuộc vận động tranh cử khác với rất nhiều...

Kỷ nguyên mới: Định hướng chiến lược về cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng

Trong chuyên đề về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc ngày 31/10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao đổi về 7 định hướng chiến lược đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, trong đó có định hướng chiến lược về cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng. Tổng Bí thư khẳng định: Yêu cầu đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực...

Xe bán tải vượt ẩu, lấn làn khi đi qua cầu phao Phong Châu

Trong khi các phương tiện đang nối đuôi nhau qua cầu phao Phong Châu, một ô tô bán tải vượt ẩu, lấn làn nguy hiểm bất chấp quy định an toàn. XEM CLIP (Nguồn: NTD): Mới đây, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ghi lại hình ảnh xe bán tải màu trắng lấn làn, đi ngược chiều, vượt ẩu khi các phương tiện đang lưu thông qua cầu phao Phong Châu từ huyện Lâm Thao sang huyện Tam Nông...

Cùng chuyên mục

Tích cực triển khai các giải pháp quản lý, điều hành giá

(ĐCSVN) - Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 511/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo về kết quả công tác quản lý, điều hành giá 10 tháng đầu năm 2024, định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại năm 2024. ...

Sự cố mất điện làm gián đoạn metro Nhổn – ga Hà Nội: Thiếu nhân sự trực

Tại thời điểm xảy ra mất điện phải dừng metro Nhổn - ga Hà Nội hôm 24/10, nhà thầu đã liên hệ đơn vị vận hành nhưng không có nhân sự trực giải quyết sự cố. Sở GTVT Hà Nội vừa báo cáo UBND TP về sự việc metro Nhổn – ga Hà Nội buộc phải dừng tàu sau khi xảy ra sự cố tại ga Cầu Giấy hôm 24/10. Cụ thể, vào lúc 17h24 ngày 24/10 xảy ra sự cố...

Việt Nam mong muốn hợp tác với các nước bạn bè truyền thống ở Mỹ Latinh

Chủ tịch nước nhấn mạnh Việt Nam mong muốn hợp tác với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Mỹ Latinh, nhất là với Chile, quốc gia quan trọng hàng đầu, có vai trò dẫn dắt quá trình hội nhập khu vực. Chủ tịch nước nhấn mạnh Việt Nam mong muốn hợp tác với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Mỹ Latinh, nhất là với Chile, quốc gia quan trọng hàng đầu, có vai trò...

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng mở đầu phiên trả lời chất vấn

(TN&MT) - Sáng 11/11, Quốc hội khóa XV bắt đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 8 đối với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng Từ 9 giờ 5 đến 11 giờ 30 ngày 12-11, Bộ trưởng Bộ Thông...

Chủ tịch nước Lương Cường tiếp Chủ tịch Đảng Xã hội Chile

  Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh Việt Nam mong muốn hợp tác với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Mỹ Latinh, nhất là với Chile. TTXVN đưa tin, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Chile, chiều 10.11 theo giờ địa phương, tại Thủ đô Santiago de Chile, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp Chủ tịch Đảng Xã hội Chile Paulina Vodanovic. Chủ tịch nước đánh giá cao việc hai nước, hai đảng chia sẻ nhiều...

Mới nhất

Hoài Đức tiếp tục đấu giá 32 lô đất, từ 7,3 triệu đồng/m2

(CLO) Hôm nay (11/11), huyện Hoài Đức, Hà Nội tiếp tục tổ chức phiên đấu giá 32 thửa đất LK05 và LK06 tại khu Lòng Khúc, xã Tiền Yên. ...

Trường đại học thử thách sinh viên 7 ngày sống xanh

Cùng mục đích lan tỏa thông điệp sống xanh sống khỏe nhưng các trường ĐH có hình thức khác nhau dành cho người...

Đông Nam Bộ giảm từ 500 – 1.000 đồng/kg so với tuần trước

Cập nhật giá tiêu hôm nay ngày 11/11/2024, giá tiêu Đắk Lắk, Gia Lai, giá tiêu Bà Rịa - Vũng Tàu hôm nay tăng hay giảm; giá tiêu mới nhất ngày 11/11 thế nào? Giá tiêu hôm nay ngày 11/11/2024, tại khu vực Đông Nam Bộ ổn định ở phần lớn các vùng trọng điểm, giao...

6 nhóm người nên hạn chế ăn thịt vịt

Theo bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, trong y học cổ truyền, thịt vịt tính hàn, hơi mặn, vị ngọt, nhiều tác dụng như bồi bổ cơ thể, bổ hư, lợi tiểu, ích tạng, giải nhiệt, hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh như bệnh tim mạch, lao phổi...

Ông Donald Trump muốn ‘lách’ Thượng viện Mỹ để bổ nhiệm nội các

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hôm 10.11 cho rằng tân thủ lĩnh đa số kế tiếp của thượng viện nên đồng...

Mới nhất