Nghị quyết ngăn chặn chạy đua vũ trang ở vũ trụ không được thông qua

Trong ngày thứ Hai, một nghị quyết do Nga soạn thảo đệ lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với nội dung kêu gọi tất cả các quốc gia “vĩnh viễn” ngăn chặn hành động triển khai, đe dọa hoặc sử dụng vũ khí trong vũ trụ đã không được thông qua.

Dự thảo nghị quyết này đã không nhận được tối thiểu chín phiếu thuận để được thông qua. Nó đã nhận được bảy phiếu thuận và bảy phiếu chống, cùng với một phiếu trắng. Nghị quyết chỉ có thể bị phủ quyết bởi Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh hoặc Pháp trong trường hợp dự thảo nghị quyết nhận được ít nhất chín phiếu thuận.

Nga đã đề xuất dự thảo này sau khi phủ quyết một nghị quyết do Mỹ soạn thảo trong tháng vừa rồi với nội dung kêu gọi các nước liên quan ngăn chặn chạy đua vũ trang trong vũ trụ. Việc Nga phủ quyết nghị quyết này đã khiến Mỹ nghi ngờ việc Moscow có thể đang có chi tiết muốn che giấu.

Phó Đại sứ của Mỹ Robert Wood trước Hội đồng Bảo an trước khi bỏ phiếu đã phát biểu: “Chúng ta có mặt tại đây ngày hôm nay vì Nga muốn đánh lạc hướng công luận thế giới khỏi quá trình phát triển vệ tinh mang vũ khí hạt nhân”.

Ông cũng cáo buộc Nga đã phóng vệ tinh trong ngày thứ Ba vào quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, mà theo đánh giá từ Mỹ “có thể là một vũ khí phòng không gian và được cho là có khả năng tấn công các vệ tinh khác trong quỹ đạo Trái Đất tầm thấp”.

Ông Wood phát biểu: “Nga đã triển khai vũ khí phòng không gian này vào một quỹ đạo trùng với quỹ đạo của vệ tinh chính phủ Mỹ”, và cho biết cuộc phóng vệ tinh ngày 16/5 của Nga đã được thực hiện sau các cuộc phóng vệ tinh “có thể là các hệ thống phòng không gian trên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp” vào năm 2019 và 2022.

Đại sứ của Nga tại Liên Hợp Quốc, Vassily Nebenzia đã phản hồi: “Tôi còn hoàn toàn không hiểu ông ta đã nói cái gì”.

Hiệp ước Không gian năm 1967 đã cấm các nước ký kết – bao gồm Mỹ và Nga – phóng “bất kỳ vật thể nào mang vũ khí hạt nhân hay bất kỳ vũ khí hủy diệt hàng loạt nào khác vào quỹ đạo xung quanh Trái Đất”.

Washington đã cáo buộc Moscow phát triển vũ khí hạt nhân chống vệ tinh với mục đích triển khai trong không gian, một cáo buộc mà Nga đã bác bỏ. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khẳng định, Moscow hoàn toàn phản đối việc triển khai vũ khí hạt nhân trong không gian.

Ông Nebenzia khẳng định dự thảo nghị quyết của Nga bao hàm cả vũ khí hủy diệt hàng loạt cũng như mọi loại vũ khí khác và có mục tiêu ngăn chặn chạy đua vũ trang trong vũ trụ.

Nhưng khi được chất vấn bởi Nebenzia, ông Wood đã thể hiện bất đồng về việc nội dung trong dự thảo này muốn hướng tới “một cơ chế ràng buộc dài dòng không thể được xác minh” và khẳng định “tôi đã thấy thứ tương tự trước đây rồi”.

Dự thảo nghị quyết của Nga có nội dung tương tự như một đề xuất năm 2008 từ Moscow và Bắc Kinh về việc đề ra một hiệp ước cấm “mọi loại vũ khí trong vũ trụ” cũng như hành động đe dọa “hay sử dụng vũ lực nhằm vào vật thể trong không gian”, tuy nhiên nỗ lực ngoại giao này đã không nhận được sự ủng hộ từ quốc tế.

Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)