Bà Trần Thị Duyên (hay còn gọi là cụ Đức) qua đời lúc 5h55 ngày 28/2, hưởng thọ 95 tuổi. Lễ viếng được tổ chức từ 7h30 ngày 29/2. Lễ truy điệu và đưa tang diễn ra từ 14h ngày 1/3. Nghệ nhân được an táng tại nghĩa trang quê nhà.
Cụ đồng Trần Thị Duyên là người có công trong quá trình xây dựng hồ sơ di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu
Cụ đồng Trần Thị Duyên cũng là người góp công trong quá trình xây dựng hồ sơ thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu từ 2012-2016, được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại ngày 1/12/2016.
Theo hồ sơ nghệ nhân lưu tại Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL), NNND Trần Thị Duyên sinh năm 1930, quê quán xã Kim Thái, Huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Bà am hiểu và thực hành thành thạo di sản văn hóa phi vật thể thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Đồng thời, bà cũng nắm giữ nhiều kỹ năng, tri thức, lai lịch công trạng của các vị thánh, thực hành nhuần nhuyễn các vấn hầu trong thực hành tín ngưỡng.
Năm 1946, bà Trần Thị Duyên theo cụ đồng Trần Thị Duyệt học thực hành nghi lễ tại Phủ Tiên Hương – Phủ Dày. Năm 1975, bà thụ pháp làm thầy (trình đồng mở phủ) thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Từ năm 1975 – 2017, bà làm Thủ từ Đền Tiên Linh, thủ nhang tại Phủ Tiên Hương – Phủ Dày.
Đại lão đồng đền Phủ Dầy Trần Thị Duyên thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu
Cũng theo hồ sơ nghệ nhân, năm 2014, bà Trần Thị Duyên tham gia thực hành, hỗ trợ công tác xây dựng hồ sơ Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt trình UNESCO. Bà đã truyền dạy việc thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt cho nhiều thế hệ học trò. Trong đó, 3 học trò tiêu biểu của bà Duyên là các bà: Trần Thị Huệ (hiện là thủ nhang Phủ Tiên Hương), Trần Thị Lan và Vũ Thanh Bình.
Cụ Trần Thị Duyên và truyền nhân, con gái Trần Thị Huệ
Hồ sơ còn cho biết khi lấy ý kiến về việc bà được nhận danh hiệu NNND, cộng đồng cư dân và phiếu bầu của hội đồng cấp tỉnh đều đạt đồng thuận 100%.
Năm 2022, bà Trần Thị Duyên là nghệ nhân duy nhất của tỉnh Nam Định được Chủ tịch nước trao danh hiệu Nghệ nhân nhân dân ở loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng. Bà cũng từng được tặng thưởng Huy chương Kháng chiến hạng nhì và Huân chương Kháng chiến hạng ba./.
