Mekong mãi là dòng chảy của kết nối, đổi mới sáng tạo

Ðây là những thông điệp hết sức quan trọng mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra tại Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác GMS lần thứ 8, Hội nghị cấp cao Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong lần thứ 10 (ACMECS 10), Hội nghị cấp cao Hợp tác Campuchia-Lào-Myanmar-Việt Nam lần thứ 11 (CLMV 11).

Ðiều này thể hiện quan điểm, tầm nhìn của Việt Nam hoàn toàn phù hợp, đi theo dòng chảy phát triển của thế giới, cũng như xác định rõ tương lai phát triển của các nước tiểu vùng Mekong gắn với năng lực đổi mới sáng tạo, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Hướng tới một Tiểu vùng gắn kết và phát triển

Nhận thức sâu sắc về những tác động sâu rộng, đa chiều của xu thế phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, Hội nghị Thượng đỉnh GMS 8
đã lựa chọn chủ đề “Hướng tới một cộng đồng tốt đẹp hơn thông qua phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo”. Với tinh thần đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã truyền tải tới hội nghị những thông điệp quan trọng, đó là thế giới đang bước vào kỷ nguyên kết nối và hội nhập, kỷ nguyên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Do đó, cần đưa đổi mới sáng tạo trở thành một trọng tâm của hợp tác GMS bởi đây là xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, đòi hỏi khách quan để phát triển nhanh và bền vững.

Về phần mình, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường nhấn mạnh đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế; Trung Quốc sẵn sàng chuyển giao thành quả đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh kết nối hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, thúc đẩy liên kết tiểu vùng thông qua kết nối chính sách, hài hòa hóa tiêu chuẩn, giao lưu nhân dân, tạo thuận lợi đi lại…

Tại Hội nghị cấp cao ACMECS 10, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh phương châm “6 gắn kết”: gắn kết giữa tư duy và hành động; giữa truyền thống và hiện đại; giữa tăng trưởng nhanh với sự phát triển bền vững; giữa quốc gia với khu vực và quốc tế; giữa Chính phủ với người dân và doanh nghiệp; giữa ổn định và phát triển với bảo đảm an ninh. Ðặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh cần coi trọng thời gian, coi trọng trí tuệ, đổi mới để bứt phá, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để tiến lên, đoàn kết để thêm sức mạnh.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và các nhà lãnh đạo đặc biệt ấn tượng về phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính: Người Trung Quốc có câu: “chung một con thuyền, tiến cùng thời đại”. Chủ tịch Hồ Chí Minh chúng tôi có câu: “Biết đồng sức, biết đồng lòng, việc gì khó, làm cũng xong”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã chỉ rõ, muốn tăng cường kết nối, phát huy hiệu quả các cơ chế hợp tác này thì điều quan trọng, các nước cần nỗ lực phối hợp chặt chẽ, cùng chung tay hành động, không thể một nước đơn lẻ nào có thể giải quyết. Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone ngay trong phát biểu mở đầu Hội nghị cấp cao CLMV 11 đã đánh giá rất cao vai trò, sự đóng góp tích cực, nòng cốt của Việt Nam trong thúc đẩy hợp tác cơ chế này.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu tạo đột phá cho hợp tác CLMV để bắt kịp, tiến cùng và vươn lên trên cơ sở phát huy nội lực kết hợp ngoại lực; chỉ có đoàn kết và hợp tác mới giúp bốn nước CLMV vượt qua khó khăn, cùng nhau xây dựng khu vực CLMV năng động và phát triển bền vững.

Những thông điệp sâu sắc, cô đọng của nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam tại các hội nghị trên đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng rất lớn của các nhà lãnh đạo. Kết thúc các hội nghị, các nhà lãnh đạo bắt tay, chúc mừng bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính rất rõ ràng, “đúng và trúng” vào trọng tâm của hội nghị, đưa ra nhiều giải pháp phù hợp xuất phát từ kinh nghiệm thực tiễn của Việt Nam, phù hợp xu thế phát triển của thế giới hiện nay.

Ðiều mà chúng tôi nhận thấy rõ, lãnh đạo các nước đều đánh giá cao vai trò, vị thế của Việt Nam ngày càng trở nên quan trọng ở khu vực và quốc tế; đều đánh giá cao vị trí chiến lược của Việt Nam nằm ở cửa ngõ tiến vào thị trường ASEAN cũng như Trung Quốc; có vị trí thuận lợi mà từ Vân Nam muốn xuất khẩu hàng hóa thông qua đường biển thì đường gần và thuận tiện nhất vẫn là tới… cảng Hải Phòng.

Do đó, với các cơ chế hợp tác như GMS, ACMECS hay CLMV thì Việt Nam đều đóng vai trò then chốt. Chính vì vậy, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề cao tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối cả hạ tầng cứng và hạ tầng mềm cho khu vực. Trong đó, cần thúc đẩy phát triển các hệ thống hạ tầng đường sắt, đường bộ kết nối, các cảng biển; các cửa khẩu thông minh, hải quan thông minh, đơn giản hóa các thủ tục thông quan…

Đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả

Chuyến công tác tại Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính được Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, lãnh đạo các tỉnh Vân Nam, Quảng Tây và thành phố Trùng Khánh đón tiếp hết sức nồng nhiệt, trọng thị và thân tình như thể người thân trong nhà đi xa lâu ngày không gặp lại.

Ðây cũng là dịp để tăng cường thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Trung Quốc đang tiến triển hết sức tốt đẹp thời gian qua, đưa quan hệ Ðối tác hợp tác chiến lược toàn diện và “Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược” ngày càng phát triển, sâu sắc, toàn diện và bền vững; đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại từng nói: “Mối tình thắm thiết Việt-Hoa, Vừa là đồng chí, vừa là anh em”.

Ðặc biệt hơn cả, Côn Minh và Trùng Khánh – những nơi Thủ tướng đến công tác lần này là những nơi mà Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Người anh hùng giải phóng dân tộc đã từng hoạt động cách mạng trong những năm tháng đi tìm đường cứu nước.

Tại cuộc hội đàm trên tinh thần hợp tác, tin cậy, chân thành, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Thủ tướng Lý Cường cần đẩy nhanh hợp tác triển khai 3 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng, Lạng Sơn-Hà Nội và Móng Cái-Hạ Long-Hải Phòng; đề nghị Trung Quốc hỗ trợ về vốn, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực trong việc thực hiện các dự án này.

Cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc cũng hết sức mong chờ, kỳ vọng chuyến công tác này của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Tại cuộc tiếp lãnh đạo một số tập đoàn của Trung Quốc về đầu tư xây dựng hạ tầng đường sắt, đường cao tốc và năng lượng, chúng tôi nhận thấy các “ông lớn” về hạ tầng Trung Quốc đang rất nóng lòng được vào tham gia các dự án đầu tư hạ tầng chiến lược của Việt Nam.

Chủ tịch Tập đoàn Xây dựng công trình đường sắt Trung Quốc (CRCC) Ðới Hòa Căn cho biết CRCC đang rất nỗ lực phối hợp với Việt Nam để thực hiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng kết nối với Côn Minh (Trung Quốc) nhưng ông cũng cho rằng, nếu theo quy trình thông thường hiện nay cả ở phía Việt Nam và Trung Quốc thì sẽ không kịp tiến độ triển khai các bước tiếp theo của dự án; do đó ông mong muốn phía Việt Nam thúc đẩy, rút ngắn thời gian thủ tục, phía Chính phủ Trung Quốc viện trợ khâu nghiên cứu khả thi và trao nhiệm vụ cụ thể cho CRCC để thúc đẩy dự án; phấn đấu tháng 12/2025 khởi công dự án.

Nhất trí với các kiến nghị của lãnh đạo CRCC, Thủ tướng đề nghị phía Trung Quốc hỗ trợ về vốn vay ưu đãi, chuyển giao công nghệ hiện đại, năng lực quản trị và đào tạo nhân lực để góp phần nâng cao năng lực, phát triển ngành công nghiệp đường sắt…

Các tập đoàn năng lượng lớn của Trung Quốc cũng bày tỏ với Thủ tướng Phạm Minh Chính về quyết tâm mở rộng đầu tư hơn nữa vào Việt Nam. Với tổng mức đầu tư vào Việt Nam đã đạt 2,8 tỷ USD, Tập đoàn Hoa Ðiện Trung Quốc mong muốn tăng cường tiếp tục đầu tư tại Việt Nam lớn hơn nữa trong các lĩnh vực như năng lượng gió, hydro xanh, tích trữ năng lượng, cải tạo nâng cấp hệ thống điện, cải thiện kỹ thuật các nhà máy điện và nâng cao hiệu suất năng lượng.

Phó Chủ tịch Tập đoàn Energy China Trương Ðức Lương bày tỏ ông “rất giàu lòng tin vào Việt Nam” và cho biết Tập đoàn sẽ tiếp tục đầu tư vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch ở Việt Nam. Tại cuộc Tọa đàm Doanh nghiệp Việt Nam-Trung Quốc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu bật hai nước có nền tảng chính trị rất vững chắc, nền tảng văn hóa tương đồng, nền tảng pháp lý thuận lợi, nền tảng thị trường rộng mở.

Do đó, trên cơ sở “Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược”, chúng ta thấy rất cần đầu tư, hợp tác kinh tế nhiều hơn nữa; kêu gọi các tập đoàn, doanh nghiệp Trung Quốc hãy tăng cường đầu tư vào Việt Nam.

Thật hiếm khi như chuyến công tác lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính, hai chương trình nghệ thuật đặc sắc giới thiệu, quảng bá văn hóa Việt Nam, ca ngợi tình đoàn kết, hữu nghị Việt-Trung lại được tổ chức 2 lần tại thành phố Côn Minh và Trùng Khánh. Mỗi lần như vậy, bài hát “Việt Nam-Trung Hoa” bằng hai thứ tiếng lại được ca vang, làm khán giả hai nước rất phấn khích.

Có lẽ, không gì đầy đủ hơn phương châm hợp tác mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khái quát tại Chương trình giới thiệu văn hóa và du lịch Việt Nam: Liên kết chặt chẽ-Phối hợp nhịp nhàng-Hợp tác sâu rộng-Bao trùm toàn diện-Hiệu quả phù hợp. Thông điệp này đã được các đại biểu hai nước nhiệt liệt hoan nghênh bằng những tràng pháo tay không dứt.