Tham dự và chủ trì vòng chấm chung khảo có đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng chung khảo; đồng chí Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; các đồng chí thành viên trong Hội đồng chung khảo giải…
Theo nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam, Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch” lần thứ nhất được phát động vào ngày 26/12/2022. Kể từ ngày phát động, giải đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các nhà báo, hội viên Hội Nhà báo Việt Nam trong cả nước.
Đến hết ngày gia hạn gửi tác phẩm dự thi (10/07/2023 theo dấu bưu điện), Tiểu ban Thư ký – Tổng hợp nhận được tổng số 1084 tác phẩm dự giải. Đây là số lượng tác phẩm lớn, nhất là đối với một giải báo chí ngành tổ chức trong năm đầu tiên. Điều này thể hiện sự quan tâm cao của các nhà báo và công chúng báo chí đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch. Tiểu ban Thư ký – Tổng hợp đã tiến hành rà soát, sàng lọc và loại 51 tác phẩm vi phạm yêu cầu của Thể lệ giải.
Hội đồng sơ khảo được thành lập gồm 5 tiểu ban: Báo in, Báo điện tử, Phát thanh, Truyền hình và Báo ảnh để chấm 1033 tác phẩm hợp lệ. Từ ngày 25/7 đến ngày 14/8/2023, căn cứ Quy chế chấm giải, các tiểu ban Hội đồng sơ khảo đã tiến hành thẩm định độc lập, khách quan, minh bạch, và thảo luận tập trung, kỹ lưỡng, công tâm để lựa chọn ra những tác phẩm báo chí nổi bật nhất vào vòng chung khảo. Quá trình chấm sơ khảo được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, chặt chẽ, đúng Thể lệ và Quy chế chấm giải.
Sau 3 tuần thẩm định, thảo luận và chấm tác phẩm, Hội đồng sơ khảo đã lựa chọn được 131 tác phẩm xuất sắc nhất trình Hội đồng chung khảo, phân bổ theo loại hình báo chí. Trong đó báo in chọn 35 tác phẩm; Báo điện tử chọn 30 tác phẩm; Phát thanh chọn 20 tác phẩm; Truyền hình chọn 30 tác phẩm; Báo ảnh chọn 16 tác phẩm.
Theo đánh giá của Hội đồng sơ khảo, tác phẩm dự Giải không chỉ nhiều về số lượng, đa dạng về đề tài, mà còn đạt chất lượng chuyên môn tốt, quy tụ được nhiều cơ quan báo chí lớn, nhỏ ở cả Trung ương và địa phương. Các tác phẩm đều bám sát các chủ đề lớn, phản ánh đậm nét các sự kiện quan trọng của năm 2022 – 2023 trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình.
Một số mảng đề tài nổi bật được nhiều nhóm tác giả quan tâm, như: Các chính sách, vấn đề lớn về chấn hưng văn hóa, phát triển văn hóa đất nước, khơi dậy những giá trị cao quý, thiêng liêng của người Việt; kỷ niệm 80 năm ngày ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam. Các chính sách trong công tác nhà nước về di sản; các vấn đề về gìn giữ, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa quốc gia, di sản văn hóa vùng miền như: Ngôn ngữ tiếng Việt, tà áo dài Việt Nam, văn thơ cung đình Huế, hát then, xòe Thái, dân ca, đờn ca tài tử…
Các tấm gương trong thể thao thành tích cao, thể thao quần chúng, thể thao cho người khuyết tật. Chính sách khôi phục và phát triển du lịch tại các địa phương sau đại dịch COVID-19. Phê phán các thói hư, tật xấu, phân tích mặt trái của mạng xã hội trong các vấn đề về văn hóa, gia đình và ứng xử. Chỉ ra khó khăn, vướng mắc, bất cập trong các mặt của công tác văn hóa, thể thao, du lịch, gia đình, từ đó đưa ra giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước, kêu gọi toàn xã hội chung tay giải quyết…
Chia sẻ tại buổi làm việc, đồng chí Lê Quốc Minh cho biết: “Trong bối cảnh Đảng và nhà nước chúng ta luôn quan tâm đến vấn đề văn hóa, việc ra đời Giải báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hoá, Thể thao và Du lịch” là rất cần thiết. Và ngay trong lần tổ chức đầu tiên với hơn 1.000 tác phẩm tham dự, chúng tôi đánh giá là khá thành công. Chúng tôi cũng bất ngờ với số lượng tác phẩm truyền hình tham gia khá cao so với báo điện tử, báo ảnh, điều này cho thấy sự quan tâm của các cơ quan báo chí, đặc biệt là các đài truyền hình đối với giải…”.
Về nội dung các tác phẩm tham dự giải, đồng chí Lê Quốc Minh cho rằng, giải đã phản ánh với nhiều vấn đề, cả vấn đề vĩ mô về chính sách của Đảng, Nhà nước, về đề cương văn hóa, những vấn đề có tầm nhìn lớn cho đến những vấn đề rất cụ thể trong nhiều lĩnh vực của ngành thể thao, văn hóa, du lịch.
Tuy nhiên Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, trong lần này giải vẫn chỉ thu hút một số cơ quan báo chí lớn tham gia, số lượng các cơ quan báo chí địa phương tham gia chưa nhiều. Tuy số lượng tác phẩm khá lớn nhưng chỉ tập trung vào một số đơn vị. Chúng tôi hi vọng là thời gian tới sẽ có sự tham gia của các cơ quan báo chí địa phương và trung ương một cách rộng khắp hơn.
“Chúng tôi mong muốn những lần tổ chức sau sẽ nhận được nhiều tác phẩm báo chí có thể đề ra những giải pháp, gợi mở những định hướng để phát triển lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch”, đồng chí Lê Quốc Minh nhấn mạnh.
Trong số các tác phẩm vào chung khảo, Hội đồng đã thảo luận, thẩm định và bỏ phiếu lựa chọn được 5 giải A, 15 giải B, 25 giải C và 50 giải Khuyến khích để trao Giải Báo chí Toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hoá, Thể thao và Du lịch” lần thứ nhất. Ngoài ra, Giải tập thể được sẽ được trao cho 3 cơ quan báo chí có nhiều tác phẩm tham dự giải, đạt kết quả cao.