Liên hợp quốc báo động về tốc độ tan chảy kỷ lục của sông băng trong năm 2024

Tổ chức này cảnh báo rằng việc bảo vệ các sông băng trên hành tinh hiện là vấn đề "sinh tồn".

Sông băng Baltoro trên dãy núi Karakoram, Baltistan, phía bắc Pakistan. Với chiều dài 62 km, nó là một trong những sông băng vùng núi dài nhất thế giới. Ảnh: Guilhem Vellut

Theo Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) của Liên hợp quốc, năm trong sáu năm qua đã chứng kiến tốc độ băng tan nhanh nhất từ trước đến nay. Thông tin này được đưa ra nhân Ngày sông băng thế giới đầu tiên.

"Bảo tồn sông băng không chỉ là nhu cầu về môi trường, kinh tế và xã hội: đó là vấn đề sinh tồn", bà Celeste Saulo, người đứng đầu WMO nhấn mạnh.

Ngoài các tảng băng lớn ở Greenland và Nam Cực, hơn 275.000 sông băng trên toàn thế giới bao phủ khoảng 700.000 km². Tuy nhiên, chúng đang thu hẹp nhanh chóng do biến đổi khí hậu.

"Năm 2024 đánh dấu năm thứ ba liên tiếp tất cả 19 khu vực sông băng đều ghi nhận sự suy giảm khối lượng băng", WMO cho biết thêm.

Theo dữ liệu mới từ Dịch vụ giám sát sông băng thế giới (WGMS) có trụ sở tại Thụy Sĩ, các sông băng đã mất tổng cộng 450 tỷ tấn khối lượng. 

"Từ năm 2022 đến 2024, chúng ta đã chứng kiến sự mất mát lớn nhất về khối lượng băng trong ba năm liên tiếp", bà Saulo cho biết.

Năm ngoái, sự mất mát khối lượng băng tương đối vừa phải ở các khu vực như Bắc Cực Canada và các sông băng ngoại vi của Greenland. Tuy nhiên, các sông băng ở Scandinavia, quần đảo Svalbard của Na Uy và Bắc Á đã trải qua năm tồi tệ nhất từ trước đến nay.

Dựa trên tổng hợp các quan sát toàn cầu, WGMS ước tính rằng các sông băng (không bao gồm các tảng băng lớn ở Greenland và Nam Cực) đã mất hơn 9.000 tỷ tấn kể từ khi bắt đầu ghi nhận vào năm 1975.

"Con số này tương đương với một khối băng có kích thước bằng nước Đức và dày 25m", Giám đốc WGMS, ông Michael Zemp, cho biết.

Theo WMO, với tốc độ tan chảy hiện tại, nhiều sông băng ở miền tây Canada và Mỹ, Scandinavia, Trung Âu, Caucasus và New Zealand "sẽ không tồn tại được đến hết thế kỷ 21".

Cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng, cùng với các tảng băng lớn, sông băng lưu trữ khoảng 70% nguồn nước ngọt của thế giới, đóng vai trò như "tháp nước" của hành tinh. Nếu chúng biến mất, nguồn cung cấp nước cho hàng triệu người ở hạ lưu sẽ bị đe dọa.

Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến các sông băng trên toàn thế giới. Theo các nghiên cứu gần đây, nếu xu hướng này tiếp tục, nhiều khu vực phụ thuộc vào nguồn nước từ sông băng sẽ phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước trầm trọng. Các chuyên gia kêu gọi hành động khẩn cấp để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ các hệ sinh thái băng quan trọng.

Cao Phong (theo WMO, CNA, CNN)