Khai thác giá trị trò chơi, trò diễn dân gian để phát triển du lịch Bài học thành công từ Nhật Bản

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc khai thác giá trị của trò chơi dân gian đã trở thành một xu hướng nổi bật, giúp thu hút du khách và tạo nên những trải nghiệm độc đáo, khác biệt.

Mỗi chiếc vợt oshie hagoita là một tác phẩm nghệ thuật.

Nhật Bản là một trong những quốc gia đi đầu trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của trò chơi dân gian. Các trò chơi như Kendama (kiếm xuyên ngọc), Hanetsuki (đánh cầu bằng vợt gỗ), hay Karuta (trò chơi bài lá truyền thống) không chỉ được chơi trong các lễ hội mà còn trở thành điểm nhấn thu hút du khách quốc tế.

Kendama có nguồn gốc từ một trò chơi truyền thống có tên gọi “Tama-ire”, xuất hiện ở Nhật Bản vào thế kỷ XVI. Ban đầu, nó ra đời như một trò chơi đơn giản để giải trí. Theo thời gian, trò chơi được phát triển thành một hình thức nghệ thuật, có nhiều kiểu chơi khác nhau. Dụng cụ chơi được chế tác từ gỗ và có thiết kế đơn giản nhưng tinh tế, bao gồm một thanh gỗ dài gọi là “ken” và một quả bóng gọi là “dama” với một lỗ hổng.

Chơi Kendama không chỉ là một hoạt động giải trí mà còn là bài tập kỹ năng vận động tuyệt vời. Người chơi cần phải luyện cách phối hợp tay - mắt, sự tập trung để điều chỉnh tốc độ tung bóng làm sao rơi được trúng chén. Bên cạnh đó, Kendama giúp người chơi tập tính kiên trì vì điều khiển bóng không hề dễ, người chơi có thể phải thất bại nhiều lần mới thành công. Đặc biệt, Kendama cũng giúp cải thiện sự tự tin khi người chơi thấy được sự tiến bộ của bản thân qua từng lần luyện tập.

Hanetsuki là một trong những trò chơi truyền thống trong dịp năm mới của Nhật Bản. Ngoài tính giải trí, trò chơi lâu đời này còn có ý nghĩa mang lại may mắn, sức khỏe và sự trưởng thành cho các bé gái. Về cơ bản, Hanetsuki có cách chơi tương tự như cầu lông nhưng khác ở chỗ, những chiếc vợt được làm bằng gỗ có dạng hình mái chèo - gọi là oshie hagoita. Mỗi chiếc vợt được trang trí công phu như một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, nhiều màu sắc cùng với hình ảnh nghệ sĩ sân khấu cổ, võ sĩ samurai, hay các nhân vật nổi tiếng. Đi cùng với oshie hagoita là quả cầu hane được làm từ quả bồ hòn gắn với lông chim.

Trong bối cảnh du lịch toàn cầu cạnh tranh gay gắt, Nhật Bản đã khéo léo tận dụng những giá trị văn hóa độc đáo để tạo sức hút, trong đó việc đưa các trò chơi dân gian như Hanetsuki và Kendama vào lễ hội truyền thống, tạo nên điểm nhấn đặc biệt. Không chỉ giúp bảo tồn di sản, những hoạt động này còn mở ra cánh cửa kết nối du khách với tinh hoa xứ Phù Tang, đồng thời thúc đẩy kinh tế địa phương.

Việc tích hợp trò chơi truyền thống vào lễ hội không chỉ giúp giữ gìn di sản mà còn tạo ra trải nghiệm tương tác độc đáo cho du khách. Chẳng hạn, trong tết Oshogatsu, từ ngày 1 đến 3-1, du khách được tham gia đánh Hanetsuki, vừa học luật chơi vừa hiểu về ý nghĩa trừ tà qua nghi thức vẽ mực đen lên mặt người thua. Hoặc lễ hội Hagoita-ichi được tổ chức tại chùa Sensoji (thủ đô Tokyo) từ ngày 17 đến 19-12 hằng năm, là minh chứng rõ nhất cho sức hút của Hanetsuki. Tại đây, hàng nghìn du khách đổ về để chiêm ngưỡng và mua những chiếc vợt nghệ thuật, giá dao động từ 1.000 đến 60.000 yên. Nhiều gian hàng được dựng lên để tổ chức các lớp học cấp tốc cho du khách cách chơi Hanetsuki. Không gian lễ hội còn kết hợp ẩm thực đường phố, biểu diễn nghệ thuật, và hoạt động trải nghiệm chơi Hanetsuki, tạo nên một tổng thể đa sắc màu.

Tương tự, Kendama được giới thiệu tại các lễ hội mùa hè như Obon, kết hợp với điệu nhảy Bon Odori và thả hoa đăng, tạo sự hấp dẫn đa chiều.

Cùng với việc đưa trò chơi dân gian vào các lễ hội, các địa phương cũng tăng cường khai thác giá trị từ các đạo cụ. Những năm gần đây, thành phố Kasukabe thuộc tỉnh Saitama - nơi sản xuất oshie hagoita đã tổ chức chương trình tham quan xưởng thủ công, trực tiếp giới thiệu đến du khách quy trình làm vợt tỉ mỉ từ khâu cắt vải, nhồi bông đến trang trí.

Theo thống kê, lễ hội Hagoita-ichi thu hút hàng chục nghìn du khách mỗi năm, góp phần tăng doanh thu cho ngành thủ công và dịch vụ địa phương. Những chiếc vợt nghệ thuật không chỉ là quà lưu niệm mà còn trở thành tác phẩm nghệ thuật sưu tầm của khách du lịch.

Bên cạnh đó, việc quảng bá các trò chơi qua truyền thông và mạng xã hội đã giúp Hanetsuki và Kendama vượt khỏi biên giới Nhật Bản. Nhiều du khách quốc tế tìm đến đất nước Mặt trời mọc dịp năm mới chỉ để trải nghiệm không khí lễ hội độc đáo này. Trong thời gian tới, các địa phương của Nhật Bản dự kiến mở rộng tích hợp trò chơi dân gian vào nhiều lễ hội hơn nhằm đa dạng hóa trải nghiệm cho du khách.

Bằng cách biến trò chơi dân gian thành “sứ giả văn hóa”, Nhật Bản không chỉ thu hút du lịch mà còn khẳng định bản sắc độc đáo. Hanetsuki và Kendama - từ những hoạt động gắn với đời sống thường nhật - đã trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và văn hóa, du lịch. Đây chính là bài học về việc biến di sản thành nguồn lực phát triển bền vững mà nhiều quốc gia có thể tham khảo.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/khai-thac-gia-tri-tro-choi-tro-dien-dan-gian-de-phat-trien-du-lich-bai-hoc-thanh-cong-tu-nhat-ban-696765.html