Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải VN (Visaba) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành về việc tăng cường quản lý phụ phí của hãng tàu nước ngoài.
Theo Visaba, hiện nay, các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho các hãng tàu nước ngoài trong việc giao thương, khai thác tại cảng của quốc gia.
Tuy nhiên, với hiện trạng hoạt động của các hãng tàu nước ngoài tại Việt Nam đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cảng biển, logistics và công tác quản lý của Nhà nước.
Các hãng tàu nước ngoài đang thu khoảng 10 loại phụ phí với hàng hóa tại cảng biển (như phụ thu phí THC, phụ thu chứng từ, phụ thu xăng dầu, vệ sinh container…) (Ảnh minh họa).
Visaba cho rằng gần 100% sản lượng hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện đều do các hãng tàu nước ngoài đảm nhận. Các hãng tàu nước ngoài ra vào cảng, mở tuyến không cần phải báo cáo vì pháp luật hiện hành của Việt Nam không có quy định về đăng ký, quản lý tuyến vận tải.
Đáng chú ý, các hãng tàu đang thu khoảng 10 loại phụ phí với hàng hóa tại cảng biển (như phụ thu phí THC, phụ thu chứng từ, phụ thu xăng dầu, vệ sinh container…).
Tuy nhiên, mức giá và các loại phụ thu này do hãng tàu tự quyết định mà không có sự thỏa thuận với khách hàng.
Điều này khiến các chủ hàng Việt Nam buộc phải chấp nhận để lấy được hàng bởi chủ hàng Việt Nam không phải là người đàm phán ký hợp đồng vận chuyển.
Ngay từ đầu năm 2024, các hãng tàu nước ngoài đã liên tục công bố tăng từ 10–20% phí THC đối với mỗi loại dịch vụ container.
Trong khi đó, các hãng tàu muốn điều chỉnh các loại phí và phụ phí, chỉ cần niêm yết thay đổi giá trước thời điểm điều chỉnh giá 15 ngày và không phải thông qua kiểm tra, giải trình các yếu tố cấu thành phí và phụ phí (theo Nghị định 146/2016 về niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển, giá dịch vụ tại cảng biển).
Ngoài ra, các hãng tàu nước ngoài đã và đang yêu cầu các depot chiết khấu rất mạnh, đến 50-60% giá nâng hạ, trong khi phí này không liên quan đến các hãng tàu.
Visaba khẳng định Việt Nam đang là thị trường quan trọng của các hãng tàu nước ngoài với 25 triệu Teus thông qua cảng biển Việt Nam, trong đó khoảng 15 triệu container hàng hóa XNK. Bình quân, 1 container phụ thu của hãng tàu là 200 USD/container thì hàng năm, Việt Nam thiếu kiểm soát khoảng 3 tỷ USD.
“Việc này làm tăng chi phí logistics và giảm sức cạnh tranh hàng hóa của Việt Nam với các nước khác”, đại diện Visaba chia sẻ.
Từ đây, hiệp hội đề xuất bổ sung phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hoá container bằng đường biển vào danh mục hàng hoá, dịch vụ thuộc diện kê khai giá để hoàn thiện cơ chế quản lý mức giá và các loại phụ thu với hàng hoá tại cảng biển.
Điều này để tránh trường hợp các hãng tàu tuỳ tiện tăng giá và lạm thu, ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ hàng. Trường hợp các phụ thu siêu lợi nhuận thì phải áp thuế tiêu thụ đặc biệt.
