Trước thời điểm diễn ra cuộc khai quật khảo cổ 18 Hoàng Diệu (Hà Nội) năm 2002, giới nghiên cứu lịch sử gần như không có ý niệm về đồ sứ Thăng Long hay những đồ gốm sứ thiết thực của Việt Nam được dùng trong Hoàng cung Thăng Long qua các triều đại. Tuy nhiên, trong cuộc khai quật khảo cổ học lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay tại khu di tích, các chuyên gia đã tìm được rất nhiều món đồ dành riêng cho Nhà vua.
Trong đó đặc biệt có hai chiếc bát vô cùng tinh xảo, đặc sắc nhất là việc đặt dưới ánh sáng có thể xuyên qua, tạo nên một hiệu ứng thị giác vô cùng độc đáo, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia vào năm 2021. Căn cứ hình dáng, hoạ tiết, hoa văn trang trí, đặc biệt là về mặt địa tầng và di tích xuất lộ của hiện vật, có thể thấy chiếc bát được làm dưới thời Lê Sơ có niên đại khoảng thế kỷ XV - XVI.
Chiếc bát nhỏ hơn được định danh mã A22-3071 được phát hiện tại hố A22, thuộc khu A, khu di tích khảo cổ học 18 Hoàng Diệu cùng với nhiều di vật gốm men cao cấp thời Lê Sơ. Vị trí phát hiện của bát nằm trong lớp đất trầm tích của dòng chảy, nằm giữa khu A và khu B. Bát có dáng hình cầu, thân cong tròn đều, miệng loe, mép miệng vê tròn và hơi bẻ ra bên ngoài. Chân đế cao, thành rất mỏng, các chuyên gia thường ví von là mỏng như vỏ trứng. Độ dày trung bình chỉ 0,15 - 0,3cm, xương trắng đục, men trong, hoa văn in nổi trong lòng trước khi phủ men.
Cách miệng khoảng 2cm về phía lòng bát là 2 đường chỉ nổi, phía dưới là đồ án hoa văn chính: đôi rồng được thể hiện trong tư thế đang bay lượn trong mây, đầu ngẩng cao, miệng nhả ngọc. Thân uốn thành nhiều khúc, đuôi duỗi thẳng về phía sau như cái bánh lái, vây giương cao. Rồng có 4 chân, 5 ngón giang rộng như đang muốn cầm nắm lấy ngọc báu ở phía trước. Đặc biệt, rồng có bờm và trán nổi u. Chân rồng giang móng là biểu tượng của sức mạnh, biểu trưng cho quyền lực của thiên tử.
Nguồn: https://vtv.vn/doi-song/giai-ma-cuoc-song-su-that-ve-chiec-bat-thau-quang-danh-rieng-cho-nha-vua-20240830110054319.htm
Bình luận (0)