Gia tăng tình trạng cận thị ở trẻ em

Cận thị là một trong các loại tật khúc xạ phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt ở lứa tuổi học đường. Theo thống kê, tỷ lệ trẻ em mắc tật cận thị vào khoảng 20-40% ở khu vực thành thị và 10-15% ở khu vực nông thôn.

Ảnh minh họa

Tại một số trường học trong nội thành Hà Nội và TP.HCM, tỷ lệ học sinh mắc tật cận thị chiếm tới 50%. Một nghiên cứu chuyên sâu khác trên hơn 3.000 học sinh tiểu học từ 6-10 tuổi tại các trường tiểu học TP.Vinh – Nghệ An, từ tháng 8/2022 đến hết tháng 5/2023, cho thấy tỷ lệ cận thị chung ở học sinh tiểu học vào khoảng 31,3% và dự kiến sẽ còn tăng cao qua các năm.

Theo các bác sỹ, phần lớn mọi người đều nghĩ cận thị không phải vấn đề nghiêm trọng, các triệu chứng có thể được điều chỉnh dễ dàng bằng kính.

Tuy nhiên, trên thực tế, cận thị là nguyên nhân chính gây mất thị lực và đứng thứ hai trong các nguyên nhân gây mù lòa. Các xu hướng hiện tại cho thấy mức độ nghiêm trọng của cận thị đang gia tăng, tỷ lệ mắc cận thị cao, đặc biệt ở trẻ em.

Tật cận thị không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống và năng suất học tập ở trẻ, mà còn dẫn đến những hạn chế trong việc chơi thể thao và khám phá các trải nghiệm sau này.

Có 3 nguyên nhân chính gây nên tật cận thị. Nguyên nhân thứ nhất là do di truyền. Theo các nghiên cứu, nếu cả bố và mẹ đều bị cận thị, khả năng con sinh ra bị cận thị là từ 33% đến 60%. Còn nếu cả cha và mẹ không ai bị cận thị, khả năng trẻ bị cận chỉ từ 6% – 15%.

Nguyên nhân thứ hai đến từ việc trẻ em ngày nay sử dụng thiết bị điện tử quá sớm và quá nhiều. Kết quả một cuộc khảo sát ở Việt Nam về việc trẻ em sử dụng các thiết bị số như máy tính bảng, điện thoại… cho thấy có đến 78% trẻ em trong độ tuổi từ 1 tới 5 tiếp xúc với các thiết bị điện tử hàng giờ mỗi ngày.

Các thiết bị điện tử phát ra ánh sáng xanh nhân tạo, có thể gây mỏi mắt, rối loạn giấc ngủ, lâu dần dẫn đến cận thị.

Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị điện tử quá nhiều còn khiến trẻ thiếu tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên, thiếu vận động ngoài trời… càng làm tăng nguy cơ cận thị một cách gián tiếp.

Nguyên nhân thứ ba cũng là nguyên nhân ít người biết đến, đó chính là sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết cho mắt như Lutein, Zeaxanthin, vitamin A, C và E, các khoáng chất…

Các bậc phụ huynh thường chỉ chú ý bổ sung dinh dưỡng chung cho con trẻ, chứ ít khi quan tâm đến chế độ dinh dưỡng đặc thù riêng cho mắt, khiến mắt mất đi cơ chế phòng vệ cần thiết để giảm nguy cơ bị cận thị trong quá trình học tập và sinh hoạt.

Chia sẻ về về tình trạng người dân mắc các bệnh lý nhãn khoa, bác sỹ CKII Phạm Thị Hằng, Trưởng khoa Khúc xạ, Bệnh viện Mắt quốc tế DND cho biết, theo các nghiên cứu về nhãn khoa cũng như quá trình thăm khám ở học đường, tỷ lệ tật khúc xạ đang gia tăng.

Ở một số trường, lớp, tỷ lệ học sinh mắc tật khúc xạ lên đến 30-40%, tỷ lệ đó cao hơn ở thành thị. Đây là điều đáng báo động. Thậm chí, ở một số trường học khi chúng tôi đến khám cho học sinh, cứ 10 học sinh thì có đến 5-6 em đeo kính, khoảng 2 bạn thị lực chỉ 5/10-6/10.

Nhiều em đến khám với những nguy cơ nhược thị, cận thị ở 1 mắt, bất đồng khúc xạ ở 1 mắt, nhiều trẻ tăng độ cận nhanh. Thậm chí có những em trong 1 năm tăng từ 2-3 diop.

Theo bác sỹ Hằng, mắc tật khúc xạ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, học tập và công việc, thậm chí là định hướng nghề nghiệp… Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của y học, ngày nay có nhiều phương pháp phẫu thuật hiện đại giúp lấy lại thị lực khỏe mạnh chỉ với vài giây.

Còn nói về phương pháp điều trị, theo ThS.Đặng Thị Như Quỳnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Quốc tế DND, hiện nhiều bệnh nhân đã lựa chọn phẫu thuật khúc xạ là giải pháp để có được thị lực sắc nét mà không cần phụ thuộc vào kính.

Theo bác sỹ Quỳnh, có rất nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị khúc xạ mới ra đời với những ưu điểm vô cùng vượt trội. Trong đó, Smile pro đang được coi là thế hệ cải tiến của ReLEx SMILE, hứa hẹn dẫn đầu xu hướng phẫu thuật khúc xạ tương lai. 

So sánh với phương pháp ReLEx SMILE từng là bước đột phá trong phẫu thuật tật khúc xạ khi thời gian laser chỉ mất 23 giây/mắt thì SMILE pro còn mang đến điều đáng kinh ngạc hơn khi rút ngắn thời gian chỉ còn 8 giây/mắt, một tia laser khử đến 10 độ cận và 5 độ loạn.

Bệnh viện Mắt Quốc tế DND thực hiện thành công hàng ngàn ca phẫu thuật SMILE pro. Cụ thể, tính từ tháng 3/2023 tới nay, Bệnh viện Mắt Quốc tế DND đã thực hiện thành công hơn 2000 ca phẫu thuật SMILE pro. Trong đó, khả năng ổn định thị lực sau mổ 3 tháng đạt 99,41%, thị lực chưa chỉnh kính tốt hơn thị lực có chỉnh kính đạt 96,87%.

Ngoài ra, Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Quốc tế DND cảnh báo về bệnh lý bong võng mạc. Theo bác sỹ, đây là bệnh lý có nguy cơ gây mất thị lực vĩnh viễn ở người bệnh nếu không được điều trị hoặc điều trị chậm trễ.

Bác sỹ Quỳnh vừa điều trị cho một trường hợp là việt kiều về Việt Nam với ý định mổ cận thị. Tuy nhiên, khi tới khám tại Bệnh viện Mắt Quốc tế DND bác sỹ phát hiện người bệnh bị bong võng mạc. Ngay lập tức, người bệnh được thực hiện mổ bong võng mạc. Sau ca mổ thành công, một thời gian sau, người bệnh quay lại mổ cận.

Bong võng mạc xảy ra khi võng mạc tách khỏi đáy mắt. Điều này gây ra mất thị lực có thể một phần hoặc toàn bộ, tùy thuộc vào mức độ bong ra của võng mạc.

Khi võng mạc của bạn bị bong ra, các tế bào của nó có thể bị thiếu oxy nghiêm trọng. Bong võng mạc là một tình trạng cấp cứu. Người bệnh cần ngay lập tức liên hệ với bác sỹ chuyên khoa mắt nếu bị bất kỳ thay đổi thị lực đột ngột nào.

Theo thời gian tỷ lệ các tế bào cảm thụ ánh sáng chết và bong võng mạc càng lâu tiên lượng càng nặng, bong sau 24 giờ tỉ lệ tế bào chết là 0,02% và tăng dần. Chính vì vậy, bong võng mạc để lâu khả năng hồi phục thị lực kém. Bệnh viện Mắt Quốc tế DND đang áp dụng nhiều cách điều trị bong võng mạc.

Được biết, hiện nay, chăm sóc sức khỏe là một trong những lĩnh vực nhận được sự quan tâm hàng đầu của xã hội. Theo đó, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 54/2017/TT-BYT khuyến khích các bệnh viện hiện nay đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật hiện đại trong việc điều trị, chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã chính thức phê duyệt chiến lược “Đổi mới công nghệ và đẩy mạnh công nghệ chăm sóc sức khỏe, giúp giải quyết các thách thức trong ngành chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam” là chiến lược quốc gia. Do vậy, có thể nói việc ứng dụng kỹ thuật mới trong y tế là nhiệm vụ trọng yếu và trở thành mục tiêu chung của các bệnh viện trên cả nước.

Theo bác sỹ Nguyễn Đăng Dũng, Giám đốc Bệnh viện Mắt Quốc tế DND; phẫu thuật tật khúc xạ là lĩnh vực mũi nhọn của Bệnh viện Mắt Quốc tế DND.

Hiện nay, DND đang sở hữu nhiều hệ thống máy phẫu thuật khúc xạ với các phương pháp khác nhau, như: SMILE pro, SMILE/SUPER CLEAR, Femto Lasik, SmartSurfACE, Lasik, Phakic… Trong đó, SMILE pro là phương pháp mới và hiện đại nhất tại thời điểm hiện tại khi thời gian laser điều trị chỉ còn 8 giây. 

Cận thị đang trở thành một vấn nạn liên quan đến sức khỏe và kinh tế xã hội toàn cầu và là loại tật khúc xạ mắc phải phổ biến nhất ở lứa tuổi học sinh.

Đặc biệt, trong cuộc sống hiện đại ngày nay do thói quen và các hoạt động kém lành mạnh như: đọc sách, truyện trong môi trường thiếu ánh sáng hay với cự ly gần trong thời gian dài; chơi game trên điện thoại, trên máy vi tính; xem tivi… quá nhiều khiến mắt trẻ phải điều tiết liên tục, gây mệt mỏi, đau và nhức mắt.

Việt Nam có gần 3 triệu trẻ em mắc tật khúc xạ, trong đó chiếm hơn 70% trường hợp cận thị. Có thể thấy, áp lực học tập cùng với sự tiếp cận dễ dàng của các thiết bị điện tử (tivi, điện thoại, máy tính,…) khiến tỷ lệ mắc tật khúc xạ tăng nhanh, đặc biệt các dịp nghỉ hè.