Lực lượng Kiểm lâm Phú Lộc vượt qua gian khó bám trụ với rừng 

Tác động tích cực

Huế là nơi còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa và cảnh quan thiên nhiên độc đáo. Các hệ sinh thái tự nhiên như vùng đất ngập nước Tam Giang - Cầu Hai, Vườn Quốc gia Bạch Mã, Khu dự trữ thiên nhiên Sao La, Khu Bảo tồn thiên nhiên Phong Điền... nơi được xem là ngôi nhà chung của các loài tự nhiên hết sức phong phú. Trong đó, có một số loài có giá trị bảo tồn toàn cầu vừa được phát hiện gần đây, đã bổ sung thêm giá trị của vùng đất di sản văn hóa. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, các hệ sinh thái tự nhiên ở địa phương chịu nhiều áp lực, dẫn đến nguy cơ suy thoái đa dạng sinh học.

Trước bối cảnh đó, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) đã quan tâm bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên ở mức tối đa khi xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cấp thành phố và các địa phương. Đồng thời, phối hợp với Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) tại Việt Nam triển khai nhiều dự án, góp phần hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên và nâng cao nhận thức, sinh kế của cộng đồng người dân địa phương. Trong đó, Dự án CARBI 2 được đánh giá thành công ngoài mong đợi.

Dự án CARBI 2 với sự tài trợ từ Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân Cộng hòa Liên bang Đức thông qua Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW), do Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Huế, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam phối hợp với WWF thực hiện, đã kết thúc hành trình 6 năm (2019-2025). Từ các chỉ số kết quả cho thấy, đây là một dự án rất thành công.

Theo đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Huế, qua quá trình thực hiện dự án CARBI 2, các chỉ số liên kết rừng tại các khu vực dự án đã cải thiện rõ rệt. Tần suất xuất hiện của các loài động vật hoang dã đã gia tăng tại các Khu Bảo tồn Sao La Quảng Nam và Khu Dự trữ thiên nhiên Sao La Huế, trong đó có cả các loài quý hiếm, đặc hữu; tần suất hiện diện của các mối đe dọa đã giảm từ 64% năm 2011 xuống còn 17% vào năm 2024.

Ông Lê Ngọc Tuấn, Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm lâm cho biết: Những kết quả đạt được nhờ sự nỗ lực của các bên liên quan, qua đó góp phần hỗ trợ, duy trì mô hình đội tuần tra bảo vệ rừng trải đều trên khắp các tiểu khu của vùng bảo tồn để tháo gỡ bẫy, chống lại các hành vi săn bắt động vật rừng trái phép và giám sát đa dạng sinh học...

Phục hồi các hệ sinh thái

Đánh giá về tính hiệu quả của quá trình thực hiện dự án, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Hải Minh cho rằng, sau 6 năm hoạt động, Dự án CARBI 2 đã kết nối các đối tác phát triển, cơ quan chính phủ phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các ban ngành liên quan, cộng đồng thông qua việc thực hiện các hoạt động nhằm bảo vệ và phục hồi rừng cùng các loài động vật nguy cấp, quý hiếm. Đồng thời, cải thiện sinh kế cho người dân, đặc biệt là những người phụ thuộc vào tài nguyên rừng, cũng như tăng cường năng lực kỹ thuật chuyên môn cho lực lượng kiểm lâm trong bảo tồn tài nguyên đa dạng sinh học.

Bên cạnh đó, dự án còn hỗ trợ 30 thôn, bản trong vùng dự án vận hành quỹ vay vốn xoay vòng để phát triển sinh kế cộng đồng, từng bước tiến đến thay đổi hành vi của người dân, góp phần giảm áp lực vào rừng tự nhiên và các quần thể động vật hoang dã. Mặt khác, mở rộng và nâng hạng Khu Bảo tồn Sao La Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) thành Khu Dự trữ thiên nhiên Sao La Huế. Hoạt động này có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ sinh cảnh của nhiều loài động, thực vật đặc hữu, giúp bảo tồn tính đa dạng sinh học, các loài và nguồn gen có trong mỗi loài. Khu dự trữ cũng góp phần phục hồi các hệ sinh thái rừng tự nhiên đang bị suy thoái, bao gồm diện tích rừng nguyên sinh còn sót lại tại khu vực Trung Trường Sơn.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Hải Minh, trong 25 năm qua, thành phố Huế và các cơ quan liên quan đã hợp tác và nhận được sự hỗ trợ của Tổ chức WWF - Việt Nam bằng việc tài trợ và thực hiện các chương trình nhằm duy trì, bảo vệ và phát triển một cách bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên. Riêng Dự án CARBI không chỉ hỗ trợ thúc đẩy quản trị tài nguyên rừng tại các khu bảo tồn, mà còn mở rộng cho các khu rừng cộng đồng để tăng tính liên kết hành lang giữa các vùng rừng bên ngoài với các khu vực có giá trị bảo tồn ưu tiên. UBND thành phố Huế cam kết sẽ tiếp tục thực hiện các nội dung dự án đã triển khai. Đồng thời, tiếp tục tìm kiếm cơ hội và kêu gọi đầu tư hỗ trợ nhiều hơn, hiệu quả hơn vào khu vực miền Trung và TP. Huế để bảo vệ toàn vẹn cảnh quan rừng và sự đa dạng sinh học.

Trong khuôn khổ dự án “Sáng kiến về khí hậu toàn cầu”, Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân của Cộng hòa Liên bang Đức, thông qua Ngân hàng Tái thiết Đức đã quyết định tài trợ dự án “Dự trữ carbon và bảo tồn đa dạng sinh học rừng”- CARBI giai đoạn 2 tại khu vực vùng Trung Trường Sơn, gồm: TP. Huế, Quảng Nam (Việt Nam), Salavan và Sê Kông (Lào) thông qua tổ chức WWF - Việt Nam.
Bài, ảnh: Bá Trí