Đưa AI vào trường học: Giáo viên phải 'dám thử, dám sai, dám sáng tạo'

ThS. Phạm Thị Khánh Ly cho rằng, để đưa AI vào trường học cần sự chuyển mình, thích ứng của giáo viên. (Ảnh: NVCC)

Đó là quan điểm của ThS. Phạm Thị Khánh Ly, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Giám đốc điều hành FPT School tại Hà Nội và Hải Phòng, Hệ thống phổ thông FPT với Báo Thế giới và Việt Nam xung quanh câu chuyện ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong trường học.

ThS. Phạm Thị Khánh Ly nhấn mạnh, giáo viên phải được tham gia các lớp đào tạo về AI. Nhà trường nên khuyến khích các thầy cô ứng dụng công cụ công nghệ để soạn giáo án, giao bài tập, kiểm tra học sinh. Đồng thời, thường xuyên tổ chức các cuộc thi, phát động phong trào nghiên cứu ứng dụng công nghệ trong giảng dạy. Đây là cách chúng ta phá vỡ lối mòn và "cài đặt" tư duy công nghệ cho giáo viên.

Theo chị, tại sao sự chủ động của giáo viên trong việc sử dụng công nghệ lại quan trọng đến vậy trong thời đại hiện nay? Những rào cản nào đang khiến một bộ phận giáo viên còn e dè trong việc ứng dụng công nghệ vào giảng dạy?

Trong thời đại số, công nghệ là nền tảng cho giáo dục. Sự chủ động của giáo viên trong việc sử dụng công nghệ là yếu tố then chốt để đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng tính tương tác và cá nhân hóa việc học. Khi giáo viên ứng dụng công nghệ một cách bài bản, lớp học sẽ trở nên sinh động hơn, học sinh tham gia tích cực hơn, kết quả học tập cũng theo đó cải thiện rõ rệt.

Tất nhiên, vẫn còn một số rào cản, đó là tâm lý “sợ sai”, nhiều thầy cô chưa thật sự tự tin, ngần ngại thử nghiệm cái mới. Đồng thời, thói quen giảng dạy truyền thống đã hình thành trong thời gian dài, việc thay đổi tư duy sẽ cần sự đồng hành và tạo điều kiện từ phía nhà trường. Ngoài ra, hạ tầng công nghệ không đồng đều cũng là một trở ngại không nhỏ.

Ngoài việc cập nhật công nghệ mới, giáo viên cần trang bị những kỹ năng công nghệ nào để hỗ trợ hiệu quả cho việc dạy và học? Chị có thể chia sẻ những ví dụ cụ thể?

Công nghệ thay đổi liên tục nhưng có những kỹ năng nền tảng mà giáo viên cần trang bị như kỹ năng thiết kế học liệu số, kỹ năng quản trị lớp học số hay kỹ năng phân tích dữ liệu học tập để theo dõi tiến bộ học sinh và đưa ra điều chỉnh phù hợp.

Hiện nay, nhiều giáo viên đã tích cực khai thác các công cụ AI để thiết kế học liệu và xây dựng bài giảng hấp dẫn, khơi gợi hứng thú học tập cho học sinh. Chẳng hạn, một giáo viên Văn có thể phát triển chatbot nghị luận xã hội giúp học sinh tra cứu thông tin, tự động chấm điểm bài viết và gợi ý cách cải thiện nội dung. Hay giáo viên Toán tạo ra các nhân vật hoạt hình đồng hành với học sinh trong giờ học, chuyển văn bản thành giọng nói, hình ảnh, video trực quan sinh động, đào tạo trợ lý AI để tổng hợp học liệu và giao bài tập thực hành.

Hiện nay, nhiều giáo viên đã tích cực khai thác các công cụ AI để thiết kế học liệu và xây dựng bài giảng hấp dẫn, khơi gợi hứng thú học tập cho học sinh. (Ảnh: NVCC)

Lúc này, nhà trường và cơ quan quản lý giáo dục cần có những chính sách và hỗ trợ nào để khuyến khích giáo viên sử dụng công nghệ một cách hiệu quả? Làm thế nào để tạo ra môi trường học tập mà giáo viên và học sinh cùng sáng tạo với công nghệ?

Điều tiên quyết là xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong nhà trường. Tôi cho rằng, chúng ta không chỉ trao công cụ, mà còn tạo môi trường tôn trọng cá nhân, nơi các thầy cô "dám thử, dám sai, dám sáng tạo". Giáo viên và học sinh trở thành những người đồng hành trong sáng tạo tri thức.

Để tạo ra một môi trường khuyến khích thầy và trò cùng trải nghiệm các công nghệ mới, nhà trường cần đầu tư thời gian, nguồn lực để giáo viên nghiên cứu và thử nghiệm các công nghệ mới, cũng như có cơ chế ghi nhận, vinh danh các sáng kiến công nghệ trong giảng dạy.

Theo tôi, giáo viên phải được tham gia các lớp đào tạo về AI. Nhà trường nên khuyến khích các thầy cô ứng dụng công cụ công nghệ để soạn giáo án, giao bài tập, kiểm tra học sinh. Đồng thời, thường xuyên tổ chức các cuộc thi, phát động phong trào nghiên cứu ứng dụng công nghệ trong giảng dạy. Đây là cách chúng ta phá vỡ lối mòn và "cài đặt" tư duy công nghệ cho giáo viên.

Làm thế nào để đảm bảo rằng giáo viên được tiếp cận với những công nghệ mới nhất và được đào tạo một cách bài bản? Có cách nào để đánh giá và đo lường hiệu quả việc ứng dụng công nghệ trong dạy – học?

Để đánh giá và đo lường hiệu quả, có thể kết hợp giữa các dữ liệu định lượng như điểm số học sinh, tỷ lệ các em tham gia vào bài học, mức độ hài lòng của học sinh đối với việc ứng dụng công nghệ trong môn học... Bên cạnh đó, giáo viên cũng có thể đánh giá thông qua quan sát và ghi nhận phản hồi thực tế trong lớp học. Quan trọng nhất vẫn là tạo được thói quen và tư duy sử dụng công cụ, năng lực tự đánh giá và cải tiến liên tục của giáo viên trong quá trình ứng dụng công nghệ vào giảng dạy.

ThS. Phạm Thị Khánh Ly chia sẻ, giáo viên là nhân tố lan tỏa đổi mới sáng tạo trong nhà trường. (Ảnh: NVCC)

Những tiêu chí nào cần được sử dụng để đánh giá sự thành công của giáo viên trong việc sử dụng công nghệ?

Một giáo viên sử dụng công nghệ thành công không nhất thiết phải là người sử dụng công cụ giỏi nhất, quan trọng hơn là giáo viên đã tạo ra giá trị và trải nghiệm gì cho quá trình học tập của học sinh. Theo tôi, có một số tiêu chí có thể sử dụng để đánh giá.

Thứ nhất, mức độ tích hợp công nghệ trong dạy và học. Giáo viên thành công là người biết sử dụng công nghệ một cách tự nhiên và nhuần nhuyễn, giúp làm rõ kiến thức, cải thiện kết quả học tập, tăng khả năng phản hồi, ghi nhớ và sáng tạo của học sinh.

Thứ hai, khả năng cá nhân hóa trải nghiệm học tập cho học sinh. Với mỗi môn học và đối tượng học sinh, ứng dụng công nghệ có thể giúp giáo viên thiết kế những trải nghiệm học tập riêng biệt như trò chơi hóa bài học, tương tác trực tuyến, dự án thực tế tích hợp công nghệ.

Thứ ba, khả năng thúc đẩy sự sáng tạo và rèn kỹ năng tìm kiếm, đánh giá thông tin, tư duy phản biện, khai thác công nghệ một cách có đạo đức và trách nhiệm cho học sinh. Theo tôi, nên triển khai quy định rõ các cấp độ sử dụng AI trong học tập. Giáo viên đồng thời đóng vai trò giám sát, trao đổi và kiểm tra, nhằm bảo đảm học sinh thật sự hiểu bài và không lệ thuộc vào công nghệ.

Cuối cùng, đó là sự chủ động, không ngừng học hỏi, cập nhật xu hướng mới và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp. Chính những giáo viên như vậy sẽ là nhân tố lan tỏa đổi mới sáng tạo trong nhà trường.

Chị hình dung về tương lai của giáo dục sẽ như thế nào khi công nghệ ngày càng phát triển? Giáo viên cần chuẩn bị những gì để thích ứng với những thay đổi này?

Tương lai của giáo dục là học tập cá nhân hóa và học tập suốt đời. Tôi tin rằng, sự bùng nổ các công nghệ mới, đặc biệt là AI sẽ đưa giáo viên về đúng vai của họ, không chỉ là người truyền thụ kiến thức, mà còn là người kiến tạo hành trình trải nghiệm, giúp học sinh học cách sáng tạo và khám phá năng lực tiềm ẩn của bản thân.

Để thích ứng với tương lai đó, các thầy cô cần tư duy mở và sẵn sàng học hỏi liên tục, năng lực công nghệ linh hoạt, kỹ năng khai vấn và dẫn dắt học sinh tự lập, tự học. Giáo dục không chỉ dừng lại ở phạm vi lớp học, trong tương lai không xa, thầy cô sẽ chính là người định hướng học sinh khai phá thế giới số trong khi vẫn giữ được kết nối với thế giới thực.

Xin cảm ơn chị!

Nguồn: https://baoquocte.vn/dua-ai-vao-truong-hoc-giao-vien-phai-dam-thu-dam-sai-dam-sang-tao-308647.html