Theo báo cáo tài chính của CTCP Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam (VietinBank Securities, mã CTS), khoản lãi từ bán các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) trong quý II/2023 tăng vọt từ mức 15,8 tỷ đồng cùng kỳ năm trước, lên hơn 152 tỷ đồng nhờ bán cổ phiếu chưa niêm yết.
Cụ thể, CTS đã bán hơn 4,7 triệu cổ phiếu chưa niêm yết với tổng giá trị bán là 141 tỷ đồng (tương đương 30.000 đồng/cp). Giá gốc mua vào hơn 24 tỷ đồng (tương đương 5.100 đồng/cp). CTS lãi 117 tỷ đồng.
Báo cáo cũng chỉ ra, giá trị đầu tư cổ phiếu chưa niêm yết của CTS sụt giảm mạnh đến từ cổ phiếu CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco). Điều này có nghĩa, CTS đã bán một phần cổ phiếu Thaco.
Với giá 30.000 đồng/cp và số lượng cổ phiếu đang lưu hành của Thaco là gần 3,05 tỷ cổ phiếu, Thaco được định giá ở mức 91.500 tỷ đồng (tương đương khoảng 3,8 tỷ USD).
Như vậy, nếu so với mức giá Thaco phát hành riêng lẻ cho cổ đông chiến lược Jardine Cycle & Carriage Limited (JC&C) năm 2019, thì con số này thấp hơn rất nhiều.
Theo phương án bán cho JC&C, Thaco phát hành hơn 30,3 triệu cổ phần (tương đương 1,82% số cổ phần lưu hành) với giá lên tới 128.500 đồng/cp. Ở thời điểm đó, Thaco được định giá lên đến 9,24 tỷ USD.
Sau gần 4 năm, mức định giá của Thaco tụt giảm cực mạnh.
Thaco kinh doanh thế nào?
CTCP Tập đoàn Trường Hải (Truong Hai Group) tiền thân là CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco), được thành lập vào ngày 29/4/1997, tại Đồng Nai. Người sáng lập là ông Trần Bá Dương, đang là Chủ tịch Hội đồng quản trị.
Hiện, Thaco là một tập đoàn công nghiệp đa ngành gồm: Thaco Auto (ô tô), Thaco Agri (nông lâm nghiệp); Thaco Industries (cơ khí và công nghiệp hỗ trợ), Thadico (đầu tư xây dựng), Thilogi (Logistics) và Thiso (thương mại dịch vụ).
Cuối tháng 6/2023, theo Reuters, Thaco có thể bán 20% cổ phần của Thaco Auto. Thaco Auto có mức định giá có thể đạt khoảng 5 tỷ USD. Số tiền thu được sẽ dùng để đầu tư vào các dự án bất động sản.
Ông Nguyễn Hùng Minh, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Trường Hải (Thaco Group) cho biết, Thaco cùng với đơn vị tư vấn là CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC) đang làm việc để bán 10% cồ phần của Thaco Auto. Dự kiến đợt phát hành cổ phần mới này sẽ hoàn tất trong năm nay.
Đồng thời, số cổ đông ESOP năm 2018 của Thaco được chuyển đổi, để Thaco Auto thành công ty cổ phần đại chúng. Công ty này có kế hoạch niêm yết trên thị trường chứng khoán trong vòng 3 năm tới.
Ông Minh cho biết, nguồn vốn huy động được từ đợt phát hành cổ phần mới sử dụng để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư mở rộng hệ thống bán lẻ, phát triển sản phẩm mới của Thaco Auto trong thời gian tới.
Thaco Auto là một thành viên của Thaco Group và cũng là đơn vị chủ lực. Thaco Auto chuyên sản xuất, lắp ráp và phân phối, bán lẻ các loại xe thương hiệu KIA, Mazda, Peugeot, BMW… với hệ thống gần 400 showroom bán lẻ khắp cả nước và có tổ hợp sản xuất với 7 nhà máy (KIA, Thaco Royal, Mazda, nhà máy Luxury Car, nhà máy mô tô, nhà máy xe bus, nhà máy xe tải và tải chuyên dụng) đặt tại khu công nghiệp Chu Lai (Quảng Nam).
Trường Hải được biết đến là doanh nghiệp tư nhân của gia đình ông Trần Bá Dương và bà Viên Diệu Hoa. Doanh nghiệp này hiện không còn là công ty đại chúng và không phải công bố thông tin.
Trong thập kỷ qua, Thaco tấn công sang nhiều lĩnh vực, trong đó có nông nghiệp, bất động sản, bán lẻ, logistics…
Trong năm 2023, tập đoàn của tỷ phú Trần Bá Dương tiếp tục đặt tham vọng lớn. Trong mảng bất động sản, Thadico – Đại Quang Minh sẽ đẩy mạnh triển khai quỹ đất sẵn có, dự kiến khởi công hàng chục dự án thương mại, tổng đầu tư hàng nghìn tỷ đồng trong năm 2023.
Trước đó, Thaco Group đã phân cấp cho CTCP Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh (Thadico) quản lý và phụ trách hoạt động đầu tư phát triển các dự án khu công nghiệp, khu đô thị, bất động sản và giao thông, hạ tầng kỹ thuật.
Thadico sẽ khởi công 24 dự án và hoàn thành bàn giao 3 dự án trong năm 2023. Tổng giá trị đầu tư giải ngân trong năm là 6.731 tỷ đồng.
Năm 2022, Thaco ghi nhận lợi nhuận 7.400 tỷ đồng nhưng nợ phải trả ở mức cao, hơn 104.000 tỷ đồng (4,4 tỷ USD). Tuy nhiên, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu tăng mạnh so với năm trước đó, từ mức 1,76 lần vào cuối năm 2021 lên mức 2,16 lần vào cuối năm 2022.
Vào cuối năm ngoái, Thaco ghi nhận vốn chủ sở hữu là 48.445 tỷ đồng. Thaco ghi nhận dư nợ trái phiếu trên vốn chủ sở hữu của công ty là 0,17 lần. Điều này có nghĩa Thaco đang có khoảng 8.200 tỷ đồng dư nợ trái phiếu.
Theo danh sách tỷ phú USD thế giới năm 2023 do Tạp chí Forbes (Mỹ) công bố hồi đầu tháng 4, Việt Nam có 6 đại diện. Các tỷ phú Việt Nam có khối tài sản trị giá 12,6 tỷ USD, “bốc hơi” 8,6 tỷ USD so với năm 2022. Tuy nhiên, tài sản của gia đình Chủ tịch Thaco Trần Bá Dương không thay đổi, ở mức 1,5 tỷ USD.
Ông Trần Bá Dương nổi tiếng với đại dự án bất động sản Sala ở đất nóng Thủ Thiêm (TP.HCM). Doanh nghiệp Đại Quang Minh từng ghi nhận doanh thu lớn từ dự án này.
Ông còn thành công vang dội với Thaco và bứt phá nhờ việc đầu tư vào Thủ Thiêm. Tuy nhiên, vị tỷ phú này có khoảng thời gian gặp khó trong việc giải cứu HAGL Agrico.
HAGL Agrico (HNG) là một doanh nghiệp nông nghiệp có diện tích đất lớn, nhưng doanh thu và lợi nhuận khiêm tốn. Giá giá phân bón, vật tư nông nghiệp lên cao và chi phí vận chuyển tăng vọt trong thời gian hơn năm qua khiến doanh nghiệp nông nghiệp như HNG khó khăn.
Thaco của ông Trần Bá Dương đổ cả tỷ USD vào HAGL Agrico nhưng đà hồi phục của doanh nghiệp này khá chậm.
Tại ĐHCĐ bất thường năm 2021, ông Trần Bá Dương cho biết, ông vào HAGL Agrico chỉ mong giúp doanh nghiệp này thoát hiểm và muốn đất nước có một doanh nghiệp nông nghiệp quy mô lớn theo mô hình sản xuất công nghiệp.
