Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định danh hiệu NSND, NSƯT là danh hiệu vinh dự, cao quý của Đảng, Nhà nước dành tặng cho những cá nhân có nhiều cống hiến, đóng góp và gắn bó lâu dài trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật; có trí tuệ và phẩm giá, hết lòng phục vụ nhân dân, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng; là những tài năng nghệ thuật, có tác phẩm xuất sắc có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, được công chúng đón nhận, yêu thích, mến mộ.
Các NSND, NSƯT thực sự là “vốn quý của đất nước”, dù ở lứa tuổi nào, thành phần dân tộc nào cũng đã đóng góp quý báu cho nền văn hóa Việt Nam, góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của đất nước.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cho rằng, bối cảnh mới, thời cơ mới đan xen nhiều khó khăn, thách thức đang đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao cho các lĩnh vực hoạt động nghệ thuật. Trong đó nhiệm vụ quan trọng nhất chính là phát huy giá trị tốt đẹp của văn hóa con người Việt Nam, bồi đắp phẩm chất công dân, phẩm chất con người Việt Nam trong thời đại mới, cổ vũ khát vọng và ý chí vươn lên, khơi dậy tinh thần lạc quan, niềm say mê lao động, trách nhiệm, kỷ luật, sáng tạo. Nêu cao niềm tự hào dân tộc, tinh thần đại đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, xã hội ngày càng văn minh, tiến bộ.
Chủ tịch nước khẳng định, đội ngũ hoạt động văn hóa nghệ thuật phải không ngừng đổi mới sáng tạo, tìm tòi thử nghiệm các phương thức biểu đạt mới phù hợp với văn hóa Việt Nam, vươn tầm khu vực và thế giới, có nhiều tác phẩm hay, truyền tải những giá trị nhân văn, tốt đẹp, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân, thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền và các giai tầng xã hội, giữa đồng bằng và miền núi, vùng sâu, vùng xa; góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và chỉ số hạnh phúc của mọi người.
Chủ tịch nước đề nghị các cơ quan, tổ chức, bộ, ngành, địa phương, tiếp tục nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa, nghệ thuật và các nghệ sĩ. Tiếp tục quan tâm, động viên, khích lệ đội ngũ hoạt động văn hóa nghệ thuật nước nhà phát huy tài năng, sáng tạo nghệ thuật, say mê cống hiến với ý thức đầy đủ về khó khăn, thách thức và cơ hội trong phát triển, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của mình, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Có chính sách phù hợp để chăm lo các nghệ sĩ, bảo đảm để các nghệ sĩ có thể sống được bằng nghề. Coi trọng công tác bồi dưỡng tài năng trẻ, nhất là ở các lĩnh vực nghệ thuật truyền thống đang thiếu hụt lớp kế cận.
Tại Lễ trao tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 năm 2024, có 125 NSƯT được tặng, truy tặng danh hiệu NSND; 264 nghệ sĩ được tặng, truy tặng danh hiệu NSƯT. Các nghệ sĩ được vinh danh thuộc các lĩnh vực âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, phát thanh – truyền hình, múa…
NSND cao tuổi nhất được trao tặng là nghệ sĩ Hùng Minh, diễn viên cải lương TP HCM, 94 tuổi. NSND trẻ tuổi nhất là nghệ sĩ Hoài Thu, diễn viên Nhà hát Chèo Hà Nội, và nghệ sĩ Hồ Ngọc Trinh, diễn viên Nhà hát Cải lương Long An, đều 40 tuổi.
NSƯT nam cao tuổi nhất là Nguyễn Quý Hải (Nhà hát Kịch nói Quân đội) 92 tuổi; NSƯT nữ cao tuổi nhất là Lê Mai (Nhà hát Kịch Hà Nội) 85 tuổi. NSƯT nam trẻ tuổi nhất là Vũ Thanh Tuấn, diễn viên Liên đoàn Xiếc Việt Nam (34 tuổi); NSƯT nữ trẻ tuổi nhất là Phạm Khánh Ngọc, diễn viên Nhà hát Giao hưởng Nhạc vũ kịch TP HCM (36 tuổi).
Theo Bộ VHTTDL, công tác xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT được thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục hồ sơ quy định tại Nghị định số 89/2014/NĐ-CP ngày 29/9/2014 và Nghị định số 40/2021/NĐ-CP ngày 30/3/2021 của Chính phủ. Các hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT được thực hiện qua 3 cấp Hội đồng: Hội đồng cấp cơ sở; Hội đồng cấp Bộ/Tỉnh và Hội đồng cấp Nhà nước. Hội đồng cấp trên chỉ xét các hồ sơ do Hội đồng cấp dưới trình.
Hội đồng cấp Nhà nước nhận được 139 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND và 348 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT. Căn cứ quy định của pháp luật, Hội đồng đã họp, bỏ phiếu; theo đó có 136 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND và 347 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT đủ điều kiện báo cáo Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú” lần thứ 10.
Hoàng Anh (ảnh: Quang Hùng)