ĐBQH băn khoăn về khả năng mua được nhà của công chức

Không lấy đất lúa, đất nông nghiệp đại trà, tràn lan

Bày tỏ sự ủng hộ với dự thảo nghị quyết, theo ĐB Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai), việc Quốc hội ban hành thêm nghị quyết này sẽ là cơ sở khơi thông nguồn lực, tăng thêm nguồn lực đất đai để phát triển kinh tế-xã hội.

Đồng tình với việc thực hiện thí điểm trên phạm vi toàn quốc, ông An cho rằng, không mang tính chất đại trà, chung chung mà cho thí điểm đối với các dự án, tiêu chí nào?. Trong đó, với những quy định trong dự thảo nghị quyết sẽ chắc chắn chỉ áp dụng với khu vực đô thị, không có chuyện lấy đất lúa, đất nông nghiệp một cách đại trà, tràn lan để thực hiện nghị quyết. Đây là cách thiết kế khá hợp lý để thực hiện.

Liên quan đến việc cho phép thí điểm với đất quốc phòng, đất an ninh, ông An cho hay, đây là loại đất đã được quy định rất chặt chẽ trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang. Hiện nay đã có thêm Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới. Đây là những cơ chế để chăm lo đời sống cho các cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang cũng như phát huy giá trị, hiệu quả đất quốc phòng an ninh.

“Đề nghị bổ sung thêm cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thông qua danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm đồng thời với việc thông qua danh mục, công trình, dự án thu hồi đất để chủ động. Khi triển khai các dự án cũng phải theo các quy định chung của nghị quyết này, thực hiện sắp xếp tài sản công như Luật Đất đai, Luật Nhà ở để bảo đảm tính chặt chẽ. Khi nghị quyết thông qua cũng cần có những nguyên tắc để có một thị trường bất động sản lành mạnh, phù hợp, đáp ứng yêu cầu, tránh tạo ra sốt đất, vi phạm pháp luật”-ông An nói.

Giá bất động sản phi mã, lao động, công chức khó có thể mua

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Công Long (Đoàn Đồng Nai) bày tỏ nhiều quan ngại với dự thảo Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Bởi theo ông Long, thí điểm đất đai khác với chính sách khác. Một khi đã xây dựng công trình trên đó, thực hiện chuyển đổi mục đích thì không có khả năng khắc phục nữa, tác hại khôn lường, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta thực hiện nhiều mục tiêu an ninh lượng thực và các mục tiêu khác.

Nếu thông qua Nghị quyết này thì sẽ tạo ra các hành lang pháp lý như thế nào?. Quốc hội đã kỳ công ban hành pháp luật đất đai, bất động sản. Tới nay, chúng ta đã cơ bản hoàn thiện cơ chế ban hành cho kinh doanh bất động sản, đất đai, nhà ở, quy hoạch. Tuy nhiên, nếu lại có nghị quyết thí điểm khác, nhà đầu tư không cần tuân thủ đúng các yêu cầu của các luật trên. Như vậy, chúng ta có 2 mặt bằng pháp lý cho hoạt động kinh doanh bất động sản. Một cái tuân thủ đầy đủ pháp luật hiện hành và thứ hai là nghị quyết này với nhiều ưu thế hơn. Như vậy sẽ tác động đến thị trường như thế nào?”, ông Long băn khoăn.

Ông cũng nêu vấn đề, hiện trạng bất động sản hiện nay có rất nhiều vấn đề như giá bất động sản phi mã, người nghèo, lao động, công chức rất khó có thể mua được. “Một công chức không ăn gì, vài trăm năm mới mua được nhà. Cử tri đặt câu hỏi tại sao không có cơ chế gì để thí điểm, tháo gỡ cho các vướng mắc của nhà ở xã hội. Trong khi đó, dự thảo nghị quyết này chỉ hướng tới nhà ở thương mại, mà không có chính sách gì cho những đối tượng yếu thế. Chúng tôi cho rằng đây là vấn đề rất đáng cân nhắc”, ông Long nhấn mạnh.

Cũng theo ông Long, hiện nhiều địa phương đang không vướng mắc trong việc việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để sang xây dựng dự án thương mại. Vậy tại sao lại phải đồng loạt thí điểm hết toàn bộ? không thể nào mở đại trà như thế này được.

Nhìn nhận trong tài liệu đã đánh giá các hệ lụy tiêu cực như thu gom đất nông nghiệp, đầu cơ đất đai, mua gom đất đai chờ lên giá. Song ông Long cho rằng, đây không phải vấn đề nguy cơ nữa. Bởi câu chuyện thu gom đất nông nghiệp đã có hàng chục năm nay.

“Tại sao các hiệp hội, nhà đầu tư rất kiên trì trong việc vận động Chính phủ, Quốc hội theo đuổi chính sách này. Đó là vì lợi nhuận. Với nhà ở thương mại, lợi nhuận tối đa nhất là chênh lệch địa tô. Nếu chiểu theo các luật hiện hành dư địa không còn nhiều nên mới nhằm vào câu chuyện đất đai này. Đây là vấn đề quan ngại, phải kiểm soát”, ông Long nêu vấn đề, đồng thời chỉ rõ trong dự thảo có quy định chỉ được phép thực hiện ở khu vực đô thị, không vượt quá 30% diện tích tăng thêm trong quy hoạch. Giới hạn phạm vi diện tích này cần thiết nhưng cách họ “nới room” không khó. Điều quan trọng nhất 30% này nằm ở đâu?, nếu rơi hết vào đất lúa, đất rừng thì không còn khả năng khắc phục.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy thông tin, đối với diện tích đất quốc phòng, đất an ninh thì phải có văn bản chấp thuận của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và thực hiện theo đúng quy định tại khoản 1 Điều 84. Còn đất có nguồn gốc quốc phòng, đất có nguồn gốc đất an ninh sẽ loại ra khỏi dự thảo nghị quyết”.

Về đảm bảo an ninh lương thực, bảo vệ đất trồng lúa, đất trồng rừng, theo ông Duy, vấn đề này được kiểm soát chặt chẽ ngay từ khâu lập quy hoạch, sử dụng đất, cho đến quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cũng như lập quy hoạch xây dựng quy hoạch đô thị. Trong các quy hoạch, kế hoạch đã xác định có bao nhiêu diện tích đất nông nghiệp được chuyển mục đích sang phi nông nghiệp, để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội.

Ông Duy khẳng định, dù thực hiện theo Luật Đất đai 2024 hay thực hiện theo cơ chế thí điểm của nghị quyết thì tất cả các dự án đều phải tuân thủ quy hoạch và quy hoạch phải bảo đảm việc giữ ổn định 3,5 triệu héc ta đất lúa và bảo đảm độ che phủ rừng.