Cuộc bỏ phiếu lịch sử
Cuộc bỏ phiếu có kết quả sít sao 216-210 đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hạ viện Mỹ loại bỏ người lãnh đạo của mình, với 8 đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu và 208 đảng viên Đảng Dân chủ nhất trí loại bỏ ông McCarthy.
Ông Kevin McCarthy đã bị phế truất khỏi vị trí Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Ảnh: NBC
Cuộc nổi dậy được lãnh đạo bởi Hạ nghị sĩ Matt Gaetz, một đảng viên Cộng hòa cực hữu từ Florida và là người phản đối ông McCarthy. Gaetz đã cáo buộc lãnh đạo đảng của mình đã không làm đủ để cắt giảm ngân sách liên bang hoặc chống lại Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden.
Đây được xem như một biến cố mới nhất trong một năm khi Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đã đẩy Chính phủ Mỹ đến bờ vực vỡ nợ và suýt phải đóng cửa một phần vừa rồi.
Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện với tỷ lệ ghế sít sao 221-212, nghĩa là họ mất không quá 5 phiếu để có thể lật đổ ông McCarthy nếu Đảng Dân chủ duy trì vị thế đối lập như lập trường vốn có.
Và điều đó đã xảy ra trong cuộc bỏ phiếu vừa rồi bất kể ông McCarthy vừa có công lớn khi hợp tác với Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden trong 2 vụ ngăn Chính phủ Mỹ vỡ nợ và đóng cửa chỉ trong vòng vài tháng qua.
Việc ông McCarthy bị cách chức về cơ bản khiến hoạt động lập pháp tại Hạ viện bị đình trệ. Nó sẽ khiến chính trường Mỹ tiếp tục bất ổn do chính quyền liền bang của nước này sẽ chỉ còn thời hạn đến ngày 17 tháng 11 để gia hạn ngân sách chi tiêu, nếu không lại đứng trước viễn cảnh đóng cửa.
Nhà Trắng cho biết, họ hy vọng Hạ viện Mỹ sẽ nhanh chóng lựa chọn một Chủ tịch Hạ viện mới, vị trí quan trọng chỉ sau Tổng thống và Phó Tổng thống trong chính quyền Mỹ. Theo các nguồn tin, ông McCarthy sẽ không có ý định tái tranh cử.
Tại sao Đảng Dân chủ không cứu ông McCarthy?
Dù đã thể hiện thiện chí đàm phán với Tổng thống Biden về các vấn đề tài chính liên bang, song thực tế ông McCarthy cũng đã nhiều lần chọc giận các đảng viên Đảng Dân chủ trong những tuần gần đây, bao gồm cả việc phát động một cuộc điều tra luận tội đối với ông Biden.
Đảng Dân chủ lẽ ra đã cứu được ông McCarthy nhưng sau khi cân nhắc, họ cho biết họ sẽ không phá thông lệ là đứng ở phía đối lập, sẽ không giúp Đảng Cộng hòa giải quyết vấn đề của chính họ.
Bởi vậy, McCarthy đã không giành được sự ủng hộ nào từ các đảng viên Đảng Dân chủ trong cuộc bỏ phiếu, mặc dù từng có suy đoán rằng một số người có thể bỏ phiếu cho ông để giữ cho Hạ viện ổn định.
Đảng Dân chủ cho biết họ coi McCarthy là người không đáng tin cậy sau khi ông phá vỡ thỏa thuận chi tiêu hồi tháng 5 với ông Biden. Hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Pramila Jayapal nói với các phóng viên trước cuộc bỏ phiếu: “Hãy để họ chìm trong sự kém cỏi của mình”.
Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Nancy Mace nói với các phóng viên rằng bà đã bỏ phiếu để loại McCarthy khỏi vị trí vì ông đã thất hứa với bà về việc cải thiện khả năng tiếp cận các biện pháp kiểm soát sinh sản và một số vấn đề khác. Bà nói: “Khi bạn bắt tay tôi và hứa nhưng không giữ lời, bạn sẽ phải gánh chịu hậu quả”.
Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa khác như Steve Scalise và Tom Emmer có thể là ứng cử viên thay ông McCarthy, mặc dù cả hai đều chưa công khai bày tỏ sự quan tâm. Hiện, Patrick McHenry đang được tạm thời bổ nhiệm vào vị trí này.
Huy Hoàng (theo Reuters, Politico, NBC)
