Chuỗi sản xuất chip toàn cầu: Cơ hội lớn cho Việt Nam

Việc Việt Nam – Mỹ đặt trọng tâm hợp tác đầu tư khoa học công nghệ, chuyển đổi số, công nghiệp bán dẫn, sản xuất chip… đang mở ra cơ hội cho doanh nghiệp công nghệ trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, qua đó thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn trong nước phát triển.

Sẽ có nhiều hoạt động sôi nổi với Mỹ

* Đâu là những trọng tâm hợp tác về đổi mới sáng tạo giữa hai nước thời gian tới. Ông kỳ vọng gì từ sự hợp tác này, thưa ông?

– Trọng tâm hợp tác trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo giữa hai nước là đầu tư khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là chuyển đổi số, công nghiệp bán dẫn, sản xuất chip điện tử, tăng trưởng xanh, năng lượng tái tạo, chống biến đổi khí hậu và kinh tế tuần hoàn.

Khi Việt Nam xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong những động lực chủ yếu cho phát triển đất nước thì sự hợp tác với Mỹ sẽ giúp chúng ta thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng phát triển xanh, nhanh, bền vững và bao trùm.

Cùng với những chương trình và kế hoạch triển khai đã được hai bên thảo luận và thống nhất, chúng ta có cơ sở để tin rằng lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao trong nước sẽ có nhiều hoạt động sôi nổi, đi vào chiều sâu trong thời gian tới với Mỹ.

* Theo ông, tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo giữa hai nước thế nào, sự hợp tác này có ý nghĩa ra sao với các doanh nghiệp công nghệ trong nước?

– Tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo giữa Việt Nam và Mỹ là rất lớn và có thể mang lại nhiều lợi ích cho cả hai nước, trong đó có sự tham gia của các doanh nghiệp trong nước vào chuỗi giá trị toàn cầu của tập đoàn công nghệ Mỹ, giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận và tận dụng cơ hội thị trường Mỹ, mở rộng quy mô kinh doanh và tăng cường xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ.

Hợp tác với Mỹ cũng mang lại cơ hội cho doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ và kiến thức tiên tiến, đổi mới sáng tạo từ các tập đoàn công nghệ Mỹ. Đây là một lợi thế quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh, đổi mới trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ và sản phẩm.

Sự hợp tác hai bên có thể thúc đẩy đầu tư và hợp tác nghiên cứu và phát triển (R&D) giữa doanh nghiệp hai nước theo kiểu phía Mỹ đầu tư hoặc hợp tác để phát triển cơ sở hạ tầng, mở rộng hoạt động sản xuất và tạo việc làm, tạo ra các sản phẩm, giải pháp đổi mới sáng tạo có giá trị cao.

Bên cạnh đó, việc hợp tác còn tạo ra môi trường thuận lợi để xây dựng quan hệ đối tác đi vào chiều sâu giữa doanh nghiệp hai nước, mang lại lợi ích lớn cho cả hai bên và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong lĩnh vực công nghệ.

* Chúng ta đã nói về tiềm năng của mối quan hệ này, tuy nhiên doanh nghiệp Việt cần phải có sự thay đổi nào?

– Để tận dụng được những cơ hội này, các doanh nghiệp Việt cần đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn trong chuỗi giá trị toàn cầu của tập đoàn công nghệ Mỹ. Điều này bao gồm việc nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư vào R&D, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, tuân thủ quy định về sở hữu trí tuệ, quản lý dữ liệu và tăng cường đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra cần sự hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi từ Chính phủ để khuyến khích sự hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước.

Điều này bao gồm việc đàm phán, ký kết các thỏa thuận thương mại, tạo ra môi trường kinh doanh ổn định, minh bạch, đẩy mạnh việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về công nghệ.

Doanh nghiệp Việt có nhiều lợi thế

* Ông có nhận xét gì về lợi thế của doanh nghiệp Việt trong hợp tác với những “ông lớn” công nghệ Mỹ như Apple, Google, Meta, Microsoft, Intel?

– Các doanh nghiệp công nghệ Việt có nhiều lợi thế khi hợp tác trước hết là ở vị trí thuận lợi – nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam Á, giúp Việt Nam có thể trở thành cầu nối quan trọng giữa công ty công nghệ Mỹ và thị trường khu vực. Mức lương của Việt Nam cũng còn thấp, vẫn còn là một lợi thế cạnh tranh.

Và với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển nhanh, Việt Nam đang nắm lợi thế có một nguồn nhân lực công nghệ thông tin đông đảo và có trình độ cao với rất nhiều trường đại học tham gia đào tạo.

Mặt khác, cơ sở hạ tầng số của Việt Nam phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng ấn tượng, cơ sở hạ tầng thanh toán trực tuyến ngày càng hoàn thiện và mở rộng cũng thu hút sự quan tâm của các tập đoàn Mỹ.

Đồng thời, lĩnh vực đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là sự nổi lên của các công ty lớn trong lĩnh vực thương mại điện tử và fintech, nền kinh tế số của Việt Nam dự báo có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á, ở mức 31% trong giai đoạn 2022 – 2025 cũng là một lợi thế của doanh nghiệp công nghệ trong nước.

* Ông đánh giá thế nào về tiềm năng các doanh nghiệp Việt có thể trở thành những vendor (nhà cung cấp) cấp 1 của tập đoàn công nghệ Mỹ?

– Tôi cho rằng các doanh nghiệp Việt có tiềm năng để trở thành những vendor cấp 1 cho các tập đoàn công nghệ Mỹ như Foxconn và Luxshare. Thực tế các doanh nghiệp công nghệ trong nước đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất và gia công.

Năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước trở thành những nhà cung cấp sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao cho các tập đoàn công nghệ Mỹ. Như đã nói ở trên, chúng ta vẫn còn lợi thế cạnh tranh về lương.

Năng lực R&D và đầu tư mạnh cho R&D cũng là lợi thế để doanh nghiệp Việt đáp ứng được yêu cầu của các tập đoàn công nghệ Mỹ về sự đổi mới và phát triển sản phẩm.

Khả năng R&D sẽ là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp trong nước trở thành nhà cung cấp cấp 1. Tất nhiên, các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy chuẩn chất lượng cao và điều chỉnh quy trình sản xuất để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

Các tập đoàn công nghệ Mỹ thường yêu cầu nhà cung cấp phải có khả năng quản lý dự án và cung ứng linh hoạt. Vì vậy, các doanh nghiệp cần đảm bảo khả năng quản lý dự án hiệu quả và đáp ứng đúng thời hạn, đồng thời cần tăng cường thích ứng với các yêu cầu thay đổi từ khách hàng.

Mặc dù các doanh nghiệp Việt có tiềm năng để trở thành nhà cung cấp cấp 1 cho các tập đoàn công nghệ Mỹ, cần lưu ý rằng cạnh tranh trong ngành công nghệ là rất khốc liệt. Các doanh nghiệp cần tiếp tục nâng cao năng lực và đầu tư vào R&D để cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.