Chìa khóa để thu hút đầu tư vào trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Đây là ý kiến của ông Phạm Lưu Hưng – Kinh tế Trưởng kiêm Trưởng ban Đào tạo và Phát triển, kiêm GĐ Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư – Công ty cổ phần Chứng khoán SSI (SSI Research) khi trao đổi với Báo điện tử Chính phủ về những lợi thế, khó khăn trên chặng đường của Việt Nam trở thành trung tài chính của khu vực.

Tiềm năng lớn từ vị trí chiến lược và nền kinh tế mở

Ngày 15/11/2024, Bộ Chính trị ban hành Thông báo kết luận 47-TB/TW về việc xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Theo đó, thành lập Trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TPHCM và Trung tâm tài chính khu vực tại thành phố Đà Nẵng.

Thực hiện chủ trương này, ngày 31/12/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 259/NQ-CP phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Tiếp đó, ngày 5/3/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 42/NQ-CP về đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Khẳng định đây là chủ trương và các bước đi hết sức bài bản, ông Phạm Lưu Hưng cho rằng: Việt Nam đang có những điều kiện thuận lợi để trở thành một trung tâm tài chính quan trọng của khu vực. Trước hết, nền kinh tế có độ mở cao, với hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, giúp kết nối chặt chẽ với thị trường quốc tế. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho dòng vốn ngoại chảy vào mà còn giúp Việt Nam có thể đóng vai trò là "quốc gia kết nối" trong bối cảnh thế giới đang ngày càng phân mảnh về tài chính và thương mại.

Vừa qua, trong khuôn khổ chuyến công tác tại châu Âu, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã có nhiều cuộc gặp và làm việc với các đối tác quốc tế nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực tài chính. Chuyến công tác đã đem lại nhiều kết quả tích cực, giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm từ các trung tâm tài chính lớn trên thế giới như Frankfurt, Luxembourg và London. Tại các cuộc làm việc, tọa đàm, đại diện nhiều doanh nghiệp (DN) quốc tế đã đánh giá cao tiềm năng của thị trường Việt Nam và bày tỏ sự quan tâm đến việc hợp tác đầu tư. Lãnh đạo các trung tâm tài chính, sàn giao dịch chứng khoán đã cam kết hỗ trợ Việt Nam trong việc phát triển thị trường, tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nhân lực chất lượng cao... Điều này thể hiện sự tin tưởng của cộng đồng tài chính toàn cầu vào tiềm năng của Việt Nam.

Bên cạnh đó, vị trí địa lý của Việt Nam nằm ngay trung tâm khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi có nhiều nền kinh tế năng động nhất thế giới. Với sự cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc về tài chính và công nghệ, Việt Nam có cơ hội trở thành một điểm trung chuyển quan trọng, thu hút dòng vốn đầu tư từ cả phương Đông lẫn phương Tây.

TPHCM đang được đánh giá là thành phố có lợi thế lớn nhất để trở thành trung tâm tài chính của Việt Nam. Là đầu tàu kinh tế của cả nước, TPHCM sở hữu hệ thống ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và các tổ chức tài chính phát triển mạnh mẽ.

Trong khi đó, Đà Nẵng cũng nổi lên như một ứng viên tiềm năng nhờ vị trí địa lý thuận lợi và hệ thống cơ sở hạ tầng đang ngày càng được cải thiện. Thành phố này sắp triển khai Khu thương mại tự do – một bước đi quan trọng để tạo động lực thu hút các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, so với các trung tâm tài chính quốc tế như Singapore hay Hong Kong (Trung Quốc), cả 2 thành phố của Việt Nam vẫn còn một khoảng cách khá xa, đặc biệt là về hạ tầng tài chính, cơ chế vận hành và khả năng thu hút nguồn vốn ngoại.

Những rào cản cần vượt qua để hiện thực hóa mục tiêu

Chuyên gia Phạm Lưu Hưng phân tích: Một trung tâm tài chính chỉ có thể thành công nếu có hệ thống hạ tầng tài chính và khung pháp lý đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, đây lại chính là điểm cần cải thiện của Việt Nam.

Thị trường tài chính là thị trường của niềm tin. Các nhà đầu tư nước ngoài chỉ rót vốn khi họ tin rằng hệ thống pháp lý của Việt Nam đủ minh bạch và bảo vệ quyền lợi của họ. Để làm được điều này, Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý cho các hoạt động tài chính, đảm bảo tính nhất quán và dễ tiếp cận cho các DN trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, hệ thống thanh toán, giao dịch tài chính cũng cần được nâng cấp để đáp ứng yêu cầu của thị trường toàn cầu. Việc ứng dụng công nghệ tài chính (fintech), trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain trong quản lý tài chính sẽ giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách với các trung tâm tài chính hàng đầu thế giới.

Vị chuyên gia này nhấn mạnh: Một trong những yếu tố quan trọng để vận hành một trung tâm tài chính là đội ngũ nhân sự chất lượng cao.

"May mắn thay, đây không phải là trở ngại quá lớn đối với Việt Nam. Trong những năm qua, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong đào tạo nhân lực tài chính, với sự xuất hiện của nhiều chương trình liên kết quốc tế. Hơn nữa, Việt Nam đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho nhân tài nước ngoài nhờ chi phí sinh hoạt hợp lý và môi trường làm việc ngày càng chuyên nghiệp", ông Phạm Lưu Hưng nói .

Dù vậy, chuyên gia Phạm Lưu Hưng cho rằng, để tạo ra một lực lượng lao động có khả năng cạnh tranh với khu vực, Việt Nam cần đầu tư mạnh hơn vào giáo dục tài chính, đặc biệt là trong các lĩnh vực như quản lý rủi ro, tài chính công nghệ và thị trường vốn quốc tế.

Khẳng định còn nhiều việc phải làm để thu hút các nhà đầu tư quốc, chuyên gia Phạm Lưu Hưng cho rằng: Muốn trở thành trung tâm tài chính khu vực, Việt Nam không thể chỉ dựa vào lợi thế địa lý và kinh tế. Điều quan trọng hơn là phải có chiến lược quảng bá và thu hút các nhà đầu tư quốc tế một cách hiệu quả.

Cách tốt nhất để làm điều này là thông qua việc thu hút các nhà đầu tư dài hạn (trên 5 năm) – những tổ chức tài chính lớn sẵn sàng đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam. Khi có sự tham gia của những tên tuổi lớn, các nhà đầu tư khác sẽ có niềm tin vào tiềm năng phát triển của thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, việc tổ chức các hội nghị tài chính quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn ngoại và phát triển các sản phẩm tài chính sáng tạo cũng là những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam xây dựng thương hiệu trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Vị chuyên gia này phân tích: Việt Nam không cần phải tự mình phát triển mô hình trung tâm tài chính từ con số không. Trên thế giới, nhiều trung tâm tài chính như Singapore, London hay New York đã thành công nhờ những chiến lược bài bản.

Tuy nhiên, chuyên gia của SSI khuyến nghị Việt Nam nên có cách tiếp cận hướng về các quốc gia có trình độ phát triển tương đương. Một trong những bài học quan trọng là việc phát triển theo hướng "think big, start small"-tức là bắt đầu từ những bước đi nhỏ nhưng chắc chắn, có những hành động chuẩn hóa để thu hút được bản thân các tập đoàn tài chính trong nước tham gia, bên cạnh việc thu hút các đối tác mới, sau đó mở rộng hoạt động quy mô từng bước, có lộ trình rõ ràng.

Như đã nói, thách thức lớn nhất luôn là về hạ tầng tài chính, khuôn khổ pháp lý, để đáp ứng các chuẩn mực quốc tế về giao dịch tài chính, đầu tư. Do đó, Việt Nam cần những đối tác đồng hành trong suốt quá trình xây dựng hai trung tâm tài chính để có thể vừa học vừa làm, có thể cân nhắc hợp tác với một đối tác chiến lược trong quá trình xây dựng trung tâm tài chính.

"Một sự hợp tác chặt chẽ với các tổ chức tài chính quốc tế không chỉ giúp Việt Nam học hỏi kinh nghiệm mà còn tạo niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài", ông Phạm Lưu Hưng gợi ý.

Huy Thắng

Nguồn: https://baochinhphu.vn/chia-khoa-de-thu-hut-dau-tu-vao-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-tai-viet-nam-102250326203729348.htm