Để giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em DTTS, thực hiện Dự án 8 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 (Chương trình MTQG 1719), Cao Bằng đã và đang tập trung xây dựng và nhân rộng các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” ở vùng DTTS của tỉnh. Các mô hình đang đem lại hiệu quả, góp phần thúc đẩy xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng.Thời gian qua, từ nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), các địa phương miền núi Quảng Ngãi đã tập trung xây dựng các mô hình kinh tế có hiệu quả cao. Từ đó, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững và mang lại thu nhập ổn định cho người dân.Đúng 19h10 giờ địa phương (17h10 giờ Hà Nội) ngày 3/12, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã đến Thủ đô Tokyo, bắt đầu chuyến thăm chính thức Nhật Bản từ ngày 3-7/12 theo lời mời của Chủ tịch Thượng viện Nhật Bản Sekiguchi Masakazu và Phu nhân.Vào đầu năm 2024, các đảng viên trong Chi bộ bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình đã đồng nhất biểu quyết thực hiện quy định đảng viên không uống rượu bia vào buổi sáng, hạn chế rượu, bia vào chiều tối. Sau gần một năm thực hiện, các đảng viên của Chi bộ Mò O Ồ Ồ đã thay đổi được thói quen uống rượu, bia và tiếp tục vận động đồng bào Rục làm theo để tập trung làm ăn, phát triển kinh tế, xây dựng bản làng văn hóa.Huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk là cái nôi nghề dệt thổ cẩm của người Mnông. Tuy nhiên, đồng bào Mnông ngày càng ít sử dụng trang phục truyền thống, số người duy trì nghề dệt cũng thưa dần, họa tiết thổ cẩm truyền thống nguyên bản dần biến mất. Đau đáu tìm tinh hoa thổ cẩm truyền thống của dân tộc mình, bà H’Kim Hoa Byă, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy Đắk Lắk lặn lội đi khắp các buôn làng tìm người am hiểu để hồi sinh thổ cẩm Mnông.Các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và phát triển nông nghiệp bền vững đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội cho người dân huyện biên giới Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Đặc biệt, từ những mô hình nông nghiệp tiên tiến, đồng bào DTTS trên địa bàn huyện dần thay đổi thói quen sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao đời sống.Tây Bắc không chỉ là vùng đất có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, mà còn đa dạng bản sắc văn hóa dân tộc. Những năm qua, nhiều tỉnh trong vùng Tây Bắc đã tận dụng tiềm năng, lợi thế của địa phương để thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần tạo thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân.Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, thị trường tín chỉ carbon rừng nổi lên như một cơ hội kinh tế bền vững cho Việt Nam. Những chính sách mới và các thỏa thuận quốc tế đang mở đường cho nguồn thu từ “vàng xanh” – tín chỉ carbon rừng, không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn tạo ra cơ hội phát triển lâu dài, bền vững cho các địa phương, cộng đồng.Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng nay, ngày 4/12, có những thông tin đáng chú ý sau: Công nhận nghề làm đường thốt nốt là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Mong ước ở Ra Nhong. Mường Tè – Hội tụ sắc màu truyền thống. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi. Sau đây là thông tin chi tiết.Là người con dân tộc Tày, đến nay thầy giáo Vi Văn Hà đã có 16 năm cống hiến cho giáo dục vùng cao, vùng đồng bào DTTS huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Thầy Hà chia sẻ, nhìn những học trò nghèo vượt khó bám trường, bám lớp, mình càng cảm thấy cần phải trách nhiệm học hỏi, trau rồi kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng để truyền dạy, lan tỏa sự ham học cho những em nhỏ nơi đây…Hằng năm, vào ngày 1/10 Âm lịch, người Xạ Phang (nhóm địa phương của dân tộc Hoa) lại tổ chức Tết trâu, bò. Theo quan niệm của người Xạ Phang, trâu, bò không chỉ là tài sản lớn nhất mà còn là người bạn đồng hành của đồng bào trong cuộc sống hằng ngày.Việc triển khai Dự án Hỗ trợ phát triển sản xuất chăn nuôi bò sinh sản thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững năm 2024 nhằm tạo sinh kế cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững; trong đó, cùng với việc hỗ trợ giống vật nuôi, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Nguyên còn tích cực hướng dẫn người dân về kiến thức kỹ thuật nhằm góp phần nâng cao hiệu quả chăn nuôi, bảo đảm các dự án triển khai đạt hiệu quả cao.Với địa bàn là vùng miền núi khó khăn, tỉ lệ đồng bào DTTS chiếm đa số, huyện Tân Lạc (tỉnh Hoà Bình) đang triển khai nhiều giải pháp nhằm chăm lo sức khỏe, cải thiện dinh dưỡng, thể lực cho phụ nữ và trẻ em vùng cao, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn.Trong 3 ngày thi đấu sôi nổi, quyết liệt (ngày 1 – 3/12), các vận động viên tham dự Giải vô địch Bóng bàn Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ 17 – tranh Cúp Sao Vàng năm 2024 đã cống hiến nhiều trận đấu hay, đẹp mắt, để lại ấn tượng tốt cho khán giả, góp phần tạo nên sự thành công tốt đẹp của giải.
Giúp học sinh DTTS được lên tiếng
Tháng 5/2023, với sự hỗ trợ của Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện Bảo Lâm, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Quảng Lâm đã thành lập CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, với 30 thành viên. Mỗi tháng, CLB sinh hoạt 01 lần, vào ngày 15 hằng tháng.
Theo cô giáo Bùi Bảo Ngọc, Tổng phụ trách Đội Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Quảng Lâm, hoạt động của CLB nhằm tăng cường kiến thức cho các em học sinh DTTS về kỹ năng chăm sóc sức khỏe, kiến thức giới, bình đẳng giới, nhất là nội dung về hậu quả của tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Sinh hoạt tại CLB, kiến thức được nâng lên, các em trở thành những tuyên truyền viên tích cực cho gia đình và cộng đồng.
Tham gia CLB, em Mạ Thị Lan, dân tộc Mông, học sinh lớp 8A, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Quảng Lâm đã hiểu hơn về những hệ lụy từ tảo hôn. Em Lan cho biết: “Về nhà, em đã chia sẻ những kiến thức đó với gia đình và thông tin cho các bạn biết tác hại của việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Em mong các bạn hiểu và sẽ không còn ý định lấy chồng sớm”.
Cũng như Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Quảng Lâm, hiện nhiều trường THCS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã thành lập và vận hành sôi nổi mô hình CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”. Đây là hoạt động thuộc Dự án 8 của Chương trình MTQG 1719 nhằm đảm bảo tiếng nói và vai trò của trẻ em gái trong phát triển kinh tế – xã hội của cộng đồng thông qua mô hình CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”.
Dù thành lập chưa lâu nhưng các CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” ở các trường THCS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã và đang hoạt động sôi nổi; qua đó trang bị cho học sinh DTTS kiến thức, kỹ năng hữu ích, thúc đẩy các em nói lên tiếng nói của mình, thay đổi cách nghĩ, cách học, cách làm và góp phần xóa bỏ thói quen, tập tục lạc hậu.
Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt Minh, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Cao Bằng, thực hiện Dự án 8 trên địa bàn, tỉnh phấn đấu đến năm 2025 thành lập 125 CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”, đồng thời hỗ trợ nâng cao năng lực và tổ chức hoạt động của các CLB. Tính đến nay, nhiều địa phương đã hoàn thành chỉ tiêu của cả giai đoạn.
Đơn cử tại huyện Bảo Lạc, từ năm 2022 đến nay, Hội LHPN huyện đã phối hợp với Phòng Giáo dục vào đào tạo chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở Hội phối hợp với các Trường THCS trên địa bàn huyện thành lập các CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”.Đến nau, toàn huyện đã có 14 CLB, với hơn 400 thành viên CLB và hơn 60 dẫn trình viên, hoàn thành chỉ tiêu tỉnh giao giai đoạn 2021-2025.
Tiên phong thay đổi trong cộng đồng
Trong Dự án 8 thuộc Chương trình MTQG 1719, để tuyên truyền, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, những tập tục văn hóa có hại và một số vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em thì một hoạt động quan trọng là xây dựng các nhóm truyền thông tiên phong thay đổi trong cộng đồng.
Trong đó, Tổ truyền thông cộng đồng (TTCĐ) là một trong các mô hình cơ bản. Tuy mới đi vào hoạt động, song các tổ TTCĐ trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã tổ chức nhiều hoạt động truyền thông phù hợp với từng nội dung, đối tượng người dân; qua đó, bước đầu thu được những kết quả tích cực.
Đơn cử tại xóm Bản Gùa, xã Trương Lương (huyện Hòa An); xóm có 108 hộ, 497 nhân khẩu, đa phần là đồng bào DTTS. Tháng 12/2022, Tổ TTCĐ xóm Bản Gùa được thành lập, với 08 thành viên. Từ khi thành lập đến nay, với sự năng nổ, nhiệt tình, uy tín, trách nhiệm, các thành viên Tổ TTCĐ xóm Bản Gùa đã tích cực tuyên truyền bằng phương châm “Tuyên truyền tại chỗ, gặp ở đâu tuyên truyền ở đấy”.
Nhờ đó, những vấn đề như vứt rác bừa bãi, bạo lực gia đình; vấn đề sinh con thứ ba hay như các thủ tục rườm rà trong tổ chức việc cưới, việc tang,… đã được người dân nhận thức đầy đủ hơn. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã biết chú trọng nhiều đến việc chăm sóc sức khỏe sinh sản; sang lọc trước sinh, sơ sinh; nhiều hủ tục không phù hợp đã dần được người dân ở Bản Gùa thay đổi.
Theo bà Hoàng Thị Ngọc Lan, Chủ tịch Hội LHPN huyện Hòa An, trên địa bàn huyện hiện đã thành lập được 63 tổ TTCĐ. Để hoạt động của các tổ phát huy hiệu quả, Hội LHPN huyện đã hỗ trợ loa kéo, tài liệu cũng như hướng dẫn các kỹ năng tuyên truyền để các thành viên tự tin phát huy nhiệm vụ, vai trò của mình.
Cũng như ở huyện Hòa An, các tổ TTCĐ trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, với thành viên là những người tại địa phương, gần gũi, có uy tín, có tiếng nói trong cộng đồng đã và đang phát huy hiệu quả trong tuyên truyền, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới. Đặc biệt, các Tổ TTCĐ chủ yếu được thành lập tại địa bàn vùng sâu, vùng xa của tỉnh không chỉ giúp người dân thay đổi nhận thức và hành động về bình đẳng giới và quyền lợi trẻ em mà còn góp phần hoàn thành các nhiệm vụ mà Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả của các tổ TTCĐ trên địa bàn tỉnh, mới đây (ngày 14/11), Hội LHPN tỉnh Cao Bằng đã tổ chức Hội thi “Mô hình truyền thông sáng tạo, hiệu quả trong quá trình xóa bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới” cấp tỉnh 2024. Tham gia Hội thi có 9 đội thi là các tổ TTCĐ đến từ 9 huyện.
Theo bà Đoàn Thị Lê An, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Cao Bằng, Hội thi là dịp để các Tổ TTCĐ của Dự án 8 tại các huyện được giao lưu học hỏi cách tuyên truyền hay, sáng tạo, hiệu quả về bình đẳng giới, xóa bỏ khuôn mẫu giới, những tập tục còn lạc hậu trong vùng đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa của tỉnh. Mục đích hướng tới là nhằm xóa định kiến giới, tạo điều kiện cho phụ nữ và trẻ em phát huy vai trò, quyền năng của mình trong gia đình, xã hội, góp phần tích cực xây dựng đời sống văn hóa, văn minh tại cơ sở.
Thực hiện Dự án 8 của Chương trình MTQG 1719, tỉnh Cao Bằng phấn đấu đến năm 2025 thành lập 125 CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”; tổ chức 306 cuộc đối thoại chính sách cấp xã, cụm thôn/bản; tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ nữ DTTS tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị; 42 cuộc tập huấn hướng dẫn về giám sát và đánh giá về bình đẳng giới cho cán bộ xã, thôn; 33 cuộc tập huấn về lồng ghép giới cho cán bộ huyện, xã; 115 cuộc tập huấn về lồng ghép giới cho cán bộ thôn, xóm;…
Nguồn: https://baodantoc.vn/cao-bang-thuc-day-xoa-bo-dinh-kien-va-khuon-mau-gioi-tu-cac-mo-hinh-thay-doi-nep-nghi-cach-lam-1733196037832.htm
