Nền kinh tế gặp khó khăn khiến ngành Ngân hàng cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Từ cuối năm 2022 đến nay, các doanh nghiệp sụt giảm đơn hàng nên nhu cầu tín dụng trong 6 tháng đầu năm nay cũng giảm, nhiều ngân hàng lâm vào cảnh “vắng bóng” khách hàng.
Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh tỉnh, tổng nguồn vốn huy động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn thời điểm cuối tháng 6-2023 ước đạt 111.279 tỷ đồng, tăng 20,6% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó huy động từ dân cư chiếm 89,2% và tăng 20,6%; huy động từ các tổ chức kinh tế chiếm 10,8% và tăng 20,2%. Tổng dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng ước đạt 96.519 tỷ đồng, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó cho vay ngắn hạn chiếm 73,4% và tăng 4,1%; cho vay trung, dài hạn chiếm 26,6% và tăng 13,9%. Phân theo loại khách hàng vay, doanh nghiệp và hợp tác xã chiếm 30,5% và tăng 3,5%; hộ gia đình và cá nhân chiếm 69,5% và tăng 7,8%. Như vậy, trong điều kiện điều hành chính sách tín dụng của NHNN không thay đổi (chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2022 là 14%, năm nay nhích hơn một chút, từ 14% đến 15%) mà tín dụng tăng thấp như thế cho thấy sức hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu hơn đáng kể so với năm ngoái.
 |
| Hướng dẫn khách hàng hoàn tất thủ tục vay vốn tại Quỹ tín dụng nhân dân Phương Định (Trực Ninh). |
Theo các cơ quan chuyên môn, nguyên nhân chính do tình hình kinh tế vẫn đang có nhiều khó khăn ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. Suy giảm về cầu đầu tư, cầu tiêu dùng nên cầu tín dụng không thể tăng cao được. Thực trạng sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp còn nhiều khó khăn: Tồn kho nhiều, thiếu đơn hàng, xuất khẩu khó khăn… Thị trường bất động sản chưa sôi động trở lại, còn nhiều dự án vẫn vướng chưa triển khai được, kể cả các dự án bất động sản thương mại và nhà ở xã hội chưa nhiều. Trên thực tế, hiện có nhiều nhóm doanh nghiệp không dám vay vì sợ kinh doanh thua lỗ. Có nhóm doanh nghiệp đảm bảo đủ điều kiện để vay vốn, nhưng không muốn vay vì đơn hàng giảm, hàng hóa tồn kho nhiều, không sản xuất nên không có nhu cầu vay vốn, đặc biệt các doanh nghiệp về dệt may, da giày, công nghiệp hỗ trợ, chế biến gỗ, thực phẩm xuất khẩu… Còn lại là nhóm không thể vay vốn, chiếm tỷ lệ đông nhất với đa số là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thiếu điều kiện vay vốn… Nhu cầu vay tiêu dùng, mua ô tô, đầu tư bất động sản, mua nhà ở của người dân cũng sụt giảm. Ngành Ngân hàng cũng kỳ vọng thời gian tới, lãi suất cho vay tiếp tục giảm sẽ kích thích được nhu cầu đầu tư, tiêu dùng của doanh nghiệp, tuy nhiên sẽ có độ trễ một thời gian để các chương trình ưu đãi hỗ trợ phát huy hiệu quả thực tiễn. Bên cạnh đó, dù ngân hàng đang phải nỗ lực tăng trưởng tín dụng, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc không hạ chuẩn tín dụng, vẫn phải đảm bảo chất lượng tín dụng, hiệu quả đồng vốn đối với nền kinh tế.
Khảo sát tại một số ngân hàng trên địa bàn tỉnh, số lượng khách hàng giao dịch so với cùng kỳ năm 2022 đều sụt giảm; dư nợ tăng trưởng chậm. Tại Agribank Chi nhánh Bắc Nam Định, lượng khách hàng có giảm nhẹ so với đầu năm. Khách hàng đến giao dịch nhỏ lẻ, nhiều khách hàng trả hết nợ, chưa có kế hoạch hay phương án mở rộng kinh doanh nên chưa cần vay; một số khách hàng vẫn giữ hạn mức nhưng không vay mới, chỉ tập trung trả tiền vay, duy trì hoạt động cầm chừng. 6 tháng đầu năm 2023, đã có 3.103 khách hàng trả hết nợ, trong đó có 11 khách hàng doanh nghiệp và 3.092 khách hàng cá nhân. Tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB) Chi nhánh Nam Định, dư nợ tăng trưởng chủ yếu vẫn tập trung ở lĩnh vực cho vay sản xuất, kinh doanh với tiêu chí thận trọng, chọn lọc khách hàng tốt, đảm bảo an toàn vốn vay. Ngược lại, lĩnh vực cho vay tiêu dùng cá nhân có dấu hiệu sụt giảm, giải ngân cho vay doanh nghiệp chậm hơn so kỳ vọng. Chi nhánh đã chỉ đạo cán bộ tín dụng tập trung mở rộng tín dụng, lựa chọn các khách hàng có tiềm năng, điểm tín dụng tốt. Tuy nhiên, trong bối cảnh hoạt động kinh doanh còn nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp hoạt động còn cầm chừng và tiềm ẩn nhiều rủi ro, việc tìm kiếm và nhận diện được khách hàng tốt là điều không dễ đối với các ngân hàng. Nhân viên của ngân hàng nào cũng ráo riết tìm kiếm khách hàng dẫn tới cuộc cạnh tranh trong tìm kiếm khách hàng tốt giữa các ngân hàng hiện nay ngày càng khốc liệt. Để có được khách hàng tốt, các ngân hàng phải xác minh từ nhiều nguồn thông tin trên thị trường, đánh giá khách hàng từ nhiều nguồn khác nhau để xác định được đó là những khách hàng tiềm năng. Bên cạnh đó, ngân hàng phải luôn luôn quan tâm, chăm sóc những khách hàng truyền thống, nòng cốt đã đồng hành cùng nhiều năm qua. Ngoài ra, các ngân hàng cũng phải thường xuyên tổ chức các hội nghị khách hàng để có thể nắm bắt được những tâm tư, nguyện vọng của khách hàng. Qua đó có thể hiểu và biết được khách hàng nhiều hơn và thiết kế các gói tín dụng phù hợp hơn dựa trên thực tế.
Để dòng vốn “khai thông” hòa vào nền kinh tế thời gian tới, ngoài nỗ lực từ phía ngành ngân hàng, rất cần các giải pháp “hiệp lực” quan trọng tăng sức cầu của nền kinh tế từ phía Chính phủ, bộ, ngành, địa phương. Đó là tiếp tục đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ trợ doanh nghiệp, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ; xúc tiến tìm kiếm, phát triển, tháo gỡ khó khăn về thị trường tiêu thụ, thị trường bất động sản, qua đó tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cũng như nâng cao năng lực tài chính, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng. Các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp vừa và nhỏ nói riêng phải nhìn nhận lại quá trình sản xuất, kinh doanh và điều chỉnh lại phương án kinh doanh để đáp ứng các điều kiện chuẩn theo quy định của ngân hàng. Ngoài ra, hệ thống ngân hàng thương mại trên địa bàn tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động để có thể hạ thêm lãi suất, chia sẻ lợi nhuận với khách vay; cơ cấu lại các khoản nợ, đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn để tiếp cận dễ dàng với các nguồn tín dụng./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
