Các khó khăn, tồn tại trong xử lý các vụ việc thông tin điện tử trên mạng tại Thành phố Hồ Chí Minh

TP. HCM xử phạt trang thông tin điện tử tổng hợp cafeland.vn vì hoạt động “báo hóa”

Một trong những vấn đề lớn trong việc xử lý các vụ việc liên quan đến thông tin điện tử là việc xác minh thông tin chủ thể. Đặc biệt là đối với các mạng xã hội hoạt động xuyên biên giới, việc xác minh các thông tin như họ tên, địa chỉ, số điện thoại của người vi phạm gặp rất nhiều khó khăn. Theo Thanh tra Sở TT&TT Thành phố Hồ Chí Minh, quá trình này phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và khả năng của người xử lý. Trong nhiều trường hợp, dù hành vi vi phạm đã được xác định rõ, nhưng việc thiếu thông tin về chủ thể vi phạm khiến cho việc xử lý trở nên không khả thi. Nhiều vụ việc vì thế không thể giải quyết dứt điểm, tạo ra lỗ hổng trong công tác quản lý thông tin mạng.

Hiện nay, việc tiếp nhận và xử lý thông tin vi phạm chủ yếu diễn ra theo cách thụ động. Điều này có nghĩa là các cơ quan chức năng chỉ can thiệp khi vụ việc, tin đồn đã xảy ra và lan truyền rộng rãi trên mạng. Việc này không chỉ gây khó khăn trong công tác xử lý, mà còn làm giảm hiệu quả của công tác quản lý thông tin. Theo ý kiến của Thanh tra Sở TT&TT, chưa có một chiến lược chủ động để cung cấp thông tin tích cực, chính thống lên các nền tảng mạng xã hội nhằm định hướng và dẫn dắt dư luận. Việc phát hiện và xử phạt không kịp thời cũng là vấn đề cần được xem xét. Nếu không có sự can thiệp nhanh chóng và quyết liệt, các đối tượng vi phạm sẽ ngày càng coi thường pháp luật, tiếp tục hành vi vi phạm vì những lợi ích cá nhân.

Việc ngăn chặn và gỡ bỏ thông tin vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội nước ngoài là một vấn đề không nhỏ. Mặc dù các cơ quan chức năng có thể yêu cầu gỡ bỏ những thông tin vi phạm, nhưng việc này vẫn phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của các doanh nghiệp sở hữu nền tảng mạng xã hội. Thanh tra Sở TT&TT Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, không phải lúc nào các doanh nghiệp nước ngoài cũng đáp ứng yêu cầu của cơ quan quản lý Việt Nam một cách nhanh chóng và hiệu quả, dẫn đến tình trạng thông tin sai lệch vẫn tiếp tục tồn tại, gây tác động tiêu cực.

Về chế tài xử lý, mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm thông tin trên mạng hiện nay vẫn chưa đủ mạnh để răn đe. Việc áp dụng các hình thức xử phạt hành chính hiện nay chưa có sự phân hóa rõ rệt, chưa có các mức phạt mạnh tay đối với những hành vi cố tình bịa đặt, lan truyền thông tin sai sự thật nhằm thu lợi bất chính. Những hành vi như tạo scandal, câu view, câu like để bán hàng hoặc phục vụ cho các mục đích cá nhân hiện vẫn chưa bị xử lý một cách nghiêm khắc, gây khó khăn trong việc duy trì kỷ cương trên không gian mạng.

Một yếu tố quan trọng dẫn đến tình trạng lan truyền thông tin sai sự thật là ý thức và trách nhiệm của người tham gia mạng xã hội. Theo chia sẻ của Thanh tra Sở TT&TT, nhiều người dùng mạng xã hội thiếu ý thức tuân thủ pháp luật, thiếu trách nhiệm xã hội và không có kiến thức cơ bản về cách sử dụng mạng xã hội. Điều này không chỉ khiến họ vô tình tạo ra hoặc tiếp tay cho việc lan truyền thông tin sai lệch, mà còn gây ra nhiều hệ lụy khó lường cho cộng đồng và xã hội.

Việc xử lý các vụ việc thông tin điện tử trên mạng đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Cần có một chiến lược tổng thể, kết hợp với sự cải tiến về chế tài xử lý, tăng cường giáo dục cộng đồng về ý thức pháp luật và trách nhiệm xã hội khi tham gia mạng xã hội. Hơn nữa, cần nâng cao khả năng phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc xác minh, xử lý và ngăn chặn các thông tin vi phạm, đồng thời đẩy mạnh sự hợp tác quốc tế trong quản lý không gian mạng./.