Thị xã Nghĩa Lộ tổ chức Lễ công bố quyết định và trao chứng nhận Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia Lễ "Xên Đông"

Tham dự buổi lễ có đồng chí Nông Quốc Thành – Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hoá, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL).

Về phía tỉnh Yên Bái có đồng chí Tạ Văn Long – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND tỉnh; các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; lãnh đạo các huyện phía Tây của tỉnh và đông đảo nhân dân, du khách. 

Mường Lò – Nghĩa Lộ vốn tự hào là nơi hội tụ sắc màu văn hóa Tây Bắc với những di sản văn hóa đặc sắc đã và đang làm giàu thêm bản sắc văn hóa Việt Nam; tự hào có nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh vào danh sách di sản VHPVT đại diện của nhân loại. Đến nay, đồng bào người Thái nói riêng, nhân dân các dân tộc Nghĩa Lộ nói chung càng vui mừng, phấn khởi và tự hào hơn khi Lễ “Xên Đông” (cúng rừng) của người Thái đã được đưa vào Danh mục Di sản VHPVT quốc gia theo Quyết định số 2319/QĐ-BVHTTDL ngày 9/8/2024 của Bộ trưởng Bộ VHTT&DL.

Lễ “Xên Đông” là lễ hội đặc biệt quan trọng của cộng đồng người Thái đen, được tổ chức hàng năm để tri ân các vị thần linh, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bản mường bình yên và đời sống nhân dân no ấm, hạnh phúc. Lễ “Xên Đông” được gìn giữ qua nhiều thế hệ và diễn ra vào dịp đầu xuân.

Lễ “Xên Đông” gồm hai phần: phần lễ cúng thần rừng và phần hội với các hoạt động văn hóa như múa xòe, hát khắp, múa sạp, biểu diễn nhạc cụ và trò chơi dân gian. Đây cũng là dịp thể hiện tinh thần bảo vệ rừng, duy trì nguồn nước và cân bằng sinh thái, hướng tới bảo vệ môi trường bền vững.

Lễ hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc Thái, giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên và lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống độc đáo. Được công nhận là Di sản VHPVT, “Xên Đông” tiếp tục truyền cảm hứng bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTT&DL đã trao Bằng ghi danh Lễ “Xên Đông” của người Thái thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái vào danh mục Di sản VHPVT quốc gia cho lãnh đạo Sở VHTT&DL tỉnh Yên Bái và UBND thị xã Nghĩa Lộ. 

Đồng chí Nông Quốc Thành – Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hoá, Bộ VHTT&DL trao Bằng ghi danh Lễ “Xên Đông” của người Thái thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái vào danh mục Di sản VHPVT quốc gia. 

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Lương Mạnh Hà – Phó Chủ tịch UBND thị xã Nghĩa Lộ khẳng định: Trong những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác gìn giữ, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội; coi đây là nhiệm vụ quan trọng, một trong những động lực tạo nên bản sắc và sức mạnh nội sinh trong quá trình phát triển của thị xã. 

Toàn thị xã hiện có 5 di tích được xếp hạng, đặc biệt có 3 di sản VHPVT, trong đó, Nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh vào danh sách di sản VHPVT đại diện của nhân loại và 2 di sản được đưa vào danh mục di sản VHPVT quốc gia là: Hội Hạn khuống và Lễ “Xên đông” của người Thái, thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc biệt, Lễ “Xên Đông” được Bộ VHTT&DL công nhận là Di sản VHPVT quốc gia. Đây là niềm tự hào vô cùng to lớn không chỉ của đồng bào Thái Nghĩa Lộ mà còn của toàn thể nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái. Việc đón nhận danh hiệu Di sản VHPVT quốc gia là kết quả của sự chung tay, nỗ lực gìn giữ và bảo tồn văn hóa của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Nghĩa Lộ. 

Để phát huy giá trị di sản, UBND thị xã Nghĩa Lộ sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực phát huy và thực hành di sản. Theo đó, thị xã sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá Lễ “Xên Đông” gắn với phát triển du lịch văn hóa cộng đồng; tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để đồng bào Thái tổ chức, truyền dạy lễ hội, bảo tồn các nghi lễ truyền thống; phát huy vai trò của cộng đồng trong gìn giữ và bảo vệ di sản, đặc biệt là thế hệ trẻ, để nét đẹp văn hóa này được lưu truyền mãi mãi…

Tại buổi lễ, Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Mường lò – Miền di sản” đã trình diễn nét đặc sắc truyền thống văn hoá, văn nghệ của người Thái Mường Lò, trong đó có điệu múa Xòe – Di sản VHPVT quốc gia, các làn điệu dân ca, khắp Thái, hát giao duyên và các bài hát mới được sáng tác dựa trên chất liệu âm nhạc dân gian… đã để lại ấn tượng sâu sắc trong các đại biểu, du khác và nhân dân tham dự buổi lễ.