Lễ Cơm mới Đền Trái Hút, xã An Bình (Văn Yên)

Đền Trái Hút thờ vọng Mẫu đền Đông Cuông (“Đông Cuông vọng từ”, “Vọng mẫu linh từ tại”). Tại đây, các nghi lễ cúng tế, vọng Mẫu Thượng ngàn Đông Cuông, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc và quân lính các triều đại đã hy sinh trong trận thủy chiến chống quân Nguyên Mông bảo vệ Tổ quốc đã được thực hiện mang đậm nét truyền thống và bản sắc dân tộc với các sản vật của một năm cấy trồng, chăn nuôi dâng lên tạ ơn Mẫu Thượng ngàn, Ngọc hoàng và các đấng thần linh, thể hiện sự biết ơn của người dân đối với đất trời đã cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đồng thời cầu khẩn cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.

Đền Trái Hút là một trong những ngôi đền cổ hiện còn lưu giữ những hiện vật lịch sử quý giá, nguyên giá trị văn hóa, lịch sử, là một trong những điểm đến của du khách thập phương trong hành trình du lịch tâm linh những dịp lễ, tết. Đền còn là một trong những điểm tập kết của bộ đội và dân công ta trước khi tiến quân tiêu diệt đồn Pháp ở Đại Bục, Đại Phác, đồn Dóm trong chiến dịch sông Thao năm 1949 và giải phóng Nghĩa Lộ – chiến dịch Tây Bắc tháng 10/1952 nên Đình được xếp vào loại hình di tích lịch sử – văn hóa.

Ngoài việc là ngôi đình cổ có giá trị về lịch sử, di tích lịch sử – văn hóa, Đền Trái Hút còn bảo lưu được nhiều sinh hoạt văn hóa đặc sắc gắn với các hoạt động của cư dân nông nghiệp, mang đậm sắc thái của phong tục, tập quán của đồng bào bản địa. 

Lễ Cơm mới Đền Trái Hút do đó còn có nhiều ý nghĩa về lịch sử và văn hóa cần được duy trì và phát huy để giúp thế hệ trẻ trân trọng giá trị truyền thống quý báu của dân tộc mình, tự hào về quê hương, đất nước và luôn hướng về cội nguồn dân tộc.

Đền Trái Hút một năm có 4 ngày lễ lớn là Lễ tết Thượng Nguyên (vào ngày rằm tháng Giêng), tiệc Mẫu (Giỗ Mẫu, ngày 3/3 âm lịch.), lễ Tết Trung Nguyên ( Rằm tháng Bảy) và Lễ Cơm mới (ngày rằm tháng Chín).