Xu hướng thế giới và định hướng chính sách tại Việt Nam”

(MPI) – Sáng ngày 12/9/2024, tại Hải Phòng, trong khuôn khổ Dự án toàn cầu “Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn nhằm bảo vệ khí hậu và môi trường biển – Go Circular” do Chính phủ Đức tài trợ qua Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức Diễn đàn “Phát triển kinh tế tuần hoàn: Xu hướng thế giới và định hướng chính sách tại Việt Nam”. Thứ trưởng Trần Quốc Phương và TS. Michaela Baur, Giám đốc Quốc gia GIZ đồng chủ trì Diễn đàn.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: MPI

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, thực tiễn công cuộc đổi mới trong gần 40 năm qua cho thấy, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế – xã hội. Kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, đặc biệt, việc tăng trưởng GDP đạt được ở mức khá, quy mô nền kinh tế liên tục được mở rộng, thu nhập bình quân đầu người được cải thiện đáng kể.

Mặc dù vậy, Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức không nhỏ về cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường. Những thách thức này trở nên phức tạp hơn khi Việt Nam đang tiếp tục quá trình gia tăng dân số, đô thị hóa và công nghiệp hóa. Những thách thức đó đòi hỏi Việt Nam phải hành động nhanh hơn, chuyển động mạnh mẽ hơn từ cách tiếp cận kinh tế tuyến tính, truyền thống sang cách tiếp cận bền vững, tuần hoàn và Việt Nam đã chủ động đề ra nhiều giải pháp thích ứng, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hâu, cụ thể hóa mục tiêu cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP 26 đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050.

Ngay từ đầu những năm 2020, Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, xác định chủ trương, tư duy, định hướng và các nhiệm vụ phát triển kinh tế tuần hoàn (KTTH). Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 687/QĐ-TTg ngày 07/06/2022 phê duyệt Đề án Phát triển KTTH ở Việt Nam, qua đó khẳng định việc chủ động phát triển KTTH là tất yếu, phù hợp với xu hướng, yêu cầu đột phá trong phục hồi kinh tế và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, góp phần thúc đẩy, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng hiện đại, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh và khả năng chủ động, thích ứng, chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030 và tầm nhìn 2030, đảm bảo quốc phòng an ninh.

Sau hơn 2 năm thực hiện, nhiều nhiệm vụ đã được triển khai và mang lại những kết quả tích cực góp phần thúc đẩy, hiện thực hóa phát triển KTTH tại Việt Nam. Các doanh nghiệp đã tăng cường đầu tư vào phát triển các năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng điện gió, năng lượng điện sinh khối, nhiều mô hình tận dụng phế phẩm, phụ phẩm, trong sản xuất được áp dụng, nhiều ngành đã thực hiện tái chế phế liệu, rác thải sinh hoạt và rác thải công nghiệp như tái chế giấy vụn, đồ nhựa, sắt thép,…

Tuy vậy, thực tiễn cho thấy một số nhiệm vụ triển khai còn chậm, các chính sách liên quan đến KTTH còn chưa hoàn thiện thống nhất và đồng bộ ở cấp Trung ương và địa phương dẫn đến khó khăn trong việc thực thi. Bên cạnh đó, nguồn lực cho phát triển KTTH còn thiếu, việc tiếp cận các nguồn lực còn hạn chế. Thực tiễn đó đòi hỏi Việt Nam phải ban hành và thực hiện các chính sách dài hạn nhằm khuyến khích, ưu đãi, tạo điều kiện hơn nữa cho phát triển KTTH gắn với lộ trình, kết quả cụ thể, đồng thời hoàn thiện cơ sở pháp lý vững chắc, tạo dựng sự linh hoạt, chủ động nhằm sớm phát huy mô hình KTTH với cấp độ phù hợp theo các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Hình ảnh tại Diễn đàn. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Diễn đàn, TS. Michaela Baur, Giám đốc Quốc gia GIZ tại Việt Nam cho biết, KTTH là một phần thiết yếu của nền kinh tế xanh và đóng góp vào chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam. Do đó, việc xây dựng các Dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển KTTH của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và dự thảo Kế hoạch hành động Quốc gia thực hiện KTTH của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng như nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đang chủ động theo đuổi các phương pháp tiếp cận tuần hoàn, là những ví dụ tiêu biểu về sự thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

“Mỗi quốc gia và mỗi lĩnh vực đều cần chính sách KTTH phù hợp với thực tế của nền kinh tế, do đó thay mặt Chính phủ Đức, GIZ mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác toàn cầu trong lĩnh vực KTTH, nguyên liệu thô và tái chế. Là quốc gia sản xuất và là đối tác thương mại quan trọng của Đức và Liên minh châu Âu, với khu vực kinh tế tư nhân năng động dưới sự lãnh đạo quyết tâm cao của Chính phủ, Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm sản xuất xanh, tái chế, sửa chữa và thiết kế lại các sản phẩm và dịch vụ trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, TS. Michaela Baur nhấn mạnh.

Tại Diễn đàn, các đại biểu đã tập trung đánh giá những kết quả đạt được, phân tích những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của việc thúc đẩy phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, đồng thời cập nhập những diễn biến chính sách mới trên thế giới. Diễn đàn cũng thảo luận về cách thức điều phối, phối hợp hành động để xây dựng chỉ số và tiêu chí KTTH cụ thể, khả thi, phù hợp với thực tiễn cũng như những giải pháp đột phá nhằm thúc đẩy phát triển mô hình KTTH tại Việt Nam./.

Minh Trang

Bộ Kế hoạch và Đầu tư