Du Xuân, đón Tết cùng đồng bào dân tộc thiểu số

Trong tiết trời se lạnh những ngày giáp Tết, chúng tôi đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) để được cùng du Xuân, đón Tết với bà con nơi đây. Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là niềm vui, niềm hạnh phúc của đồng bào bởi sự đủ đầy, tình đoàn kết. Giờ đây, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh khoác lên mình tấm áo mới nhờ cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước cùng sự chung sức, đồng lòng vào cuộc của cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân.

Đồng bào Sán Dìu ở xã Đạo Trù (Tam Đảo) vui đón Tết. Ảnh: Trường Khanh

Về xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo – nơi có gần 90% dân số là người dân tộc Sán Dìu, những ngày giáp Tết, chúng tôi được hòa mình vào không khí vui tươi, hồ hởi chuẩn bị đón Tết của người dân nơi đây. Những lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, những dải cờ Đảng, cờ đuôi nheo đỏ rực treo từ nhà ra ngõ xóm, tung bay trong gió; những tiếng cười nói vui vẻ của người già, trẻ nhỏ mừng vui đón một cái Tết đầy đủ, sung túc. Tất cả mọi người đang khẩn trương hoàn thành những công việc cần làm trong năm để dành trọn thời gian nghỉ ngơi những ngày Tết sắp tới.

Được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ trung ương, tỉnh tới địa phương, cuộc sống của người Sán Dìu nơi đây đã có nhiều đổi thay. Những ngôi nhà tầng, nhà mái ngói đỏ tươi mọc lên san sát; hạ tầng giao thông, điện, trường, trạm được cải tạo, xây mới… ngày càng khang trang, hiện đại. Năm 2018, xã Đạo Trù đã hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm còn 0,9%…

Chủ tịch UBND xã Đạo Trù Lý Ngọc Một, người con của đồng bào dân tộc Sán Dìu chia sẻ: “Bắt nhịp với đời sống xã hội ngày càng phát triển, nhiều phong tục, tập quán của người Sán Dìu ở Đạo Trù giờ đã được thay đổi để tránh rườm rà, lãng phí. Tuy nhiên, trong ngày Tết Nguyên đán, các phong tục truyền thống vẫn được giữ nguyên bởi mang đậm bản sắc văn hóa của người Sán Dìu.

Để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán, những người đàn ông thường làm công việc vệ sinh, trang trí nhà cửa, còn các bà, các cô tập trung gói bánh chưng gù và bánh gio để cúng tổ tiên. Với người Sán Dìu, Tết Nguyên đán không chỉ là dịp thể hiện sự khéo léo trong bài trí bàn thờ tổ tiên, nhà cửa hay nấu những món ăn ngon truyền thống cho bữa cơm đoàn viên, đãi khách đến chúc Tết để gắn kết các thành viên trong mỗi gia đình, dòng tộc và cả cộng đồng làng xã, mọi người sẽ gần nhau hơn qua mâm cơm ngày Tết gửi tới nhau lời chúc tốt lành và cùng mang đến những lời ca, tiếng hát mượt mà đầy bản sắc.

Để tiếp tục bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa nói chung và phong tục Tết nói riêng của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, UBND xã đã tích cực tuyên truyền, giáo dục, giữ gìn bản sắc văn hóa, nhất là đối với thế hệ trẻ thông qua các buổi tập huấn, hội nghị, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Trong những ngày Tết, chính quyền xã khuyến khích các tổ chức đoàn thể, các câu lạc bộ tổ chức nhiều hoạt động vui chơi cho đồng bào, như: Hát Soọng cô, đánh khăng, đi cà kheo, kéo co hoặc tham dự các lễ hội kỳ yên cấp sắc…”.

Nghệ nhân ưu tú Hoàng Giang Lâm, xã Quang Yên (Sông Lô) chia sẻ: “Người Cao Lan đón Tết bắt đầu từ ngày 25 tháng Chạp đến hết rằm tháng Giêng. Vì vậy, chúng tôi chuẩn bị đón Tết rất chu đáo, bởi sau một năm lao động vất vả, đây là dịp nghỉ ngơi, vui chơi, thăm hỏi và chúc tụng nhau những điều tốt lành, để gắn kết các thành viên trong mỗi gia đình, dòng tộc và cả cộng đồng.

Hiện nay, nhờ chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là việc xây dựng mô hình Làng văn hóa kiểu mẫu, nông thôn mới cuộc sống của người Cao Lan đã có nhiều đổi thay. Bà con đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chọn cho mình những việc làm thêm phù hợp. Có công việc thường xuyên trong nhà máy, xí nghiệp tại các khu công nghiệp trong và ngoài tỉnh, con em đồng bào dân tộc Cao Lan đem về nguồn thu nhập ổn định, xây dựng nhà cửa khang trang với đầy đủ vật dụng sinh hoạt, nhiều nhà còn sắm được ô tô. Kinh tế phát triển, khoảng cách giữa vùng đồng bào dân tộc, miền núi với thành thị dần được thu hẹp, người Cao Lan vẫn nỗ lực bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa riêng có”.

Đồng bào Dao, xã Lãng Công (Sông Lô) chuẩn bị trang phục đón Tết. Ảnh: Trường Khanh

Vĩnh Phúc hiện có 41 dân tộc anh em sinh sống, trong đó, có 40 dân tộc thiểu số với hơn 55.000 người (chiếm khoảng 4,8% dân số toàn tỉnh), chủ yếu là các dân tộc Sán Dìu, Dao, Cao Lan. Với việc thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án, chính sách đối với vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào không ngừng được nâng lên.

Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt 61,2 triệu đồng, tăng hơn 1,2 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,98%; 11/11 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được công nhận và duy trì đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có 1 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Để tất cả đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh đều được đón Tết đầy đủ, đầm ấm, lưu giữ và phát huy những nét văn hóa, phong tục tốt đẹp, tỉnh đã có nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời, chỉ đạo tăng cường các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, mang đến cho đồng bào một cái Tết cổ truyền sum họp, đầm ấm, những mùa Xuân mới ngày càng phát triển, ấm no, hạnh phúc.

Thu Nhàn