Phát triển sản phẩm OCOP theo chiều sâu, bền vững

(VLO) Chương trình OCOP của tỉnh đã đạt được những kết quả nhất định. Theo đó, chương trình dần đi vào chiều sâu, phát huy được nhiều sản phẩm (SP) lợi thế của địa phương, thúc đẩy sản xuất theo chuỗi giá trị, khởi nghiệp sáng tạo, phát triển kinh tế nông thôn.

Chương trình OCOP đã dần đi vào chiều sâu và nhận được sự quan tâm, tham gia tích cực từ các chủ thể.

Nhiều sản phẩm tiềm năng, phát triển thế mạnh địa phương

Theo ngành chức năng, thời gian qua, chương trình OCOP tại Vĩnh Long đã dần đi vào chiều sâu và nhận được sự quan tâm, tham gia tích cực từ các chủ thể trong tỉnh.

Năm 2024 là năm thứ 6 thực hiện chương trình OCOP tỉnh Vĩnh Long và là năm thứ 4 của giai đoạn 2021-2025, nên nhận được rất nhiều sự ủng hộ của các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương, đặc biệt là sự quan tâm, tham gia của các chủ thể OCOP trong tỉnh nên số lượng SP đăng ký tham gia vượt so với kế hoạch thực hiện chương trình.

Bên cạnh đó, bộ tiêu chí đánh giá, phân hạng SP chương trình OCOP gồm 26 loại biểu mẫu được ban hành theo Quyết định số 148/QĐ-TTg rất khoa học và phù hợp trong suốt quá trình đánh giá, tạo sự đồng thuận của các chủ thể tham gia và các thành viên của các hội đồng cấp huyện, cấp tỉnh.

Kết quả đánh giá cũng đã phản ánh được thực lực của các tổ chức, cá nhân đang sản xuất và kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi để các sở, ban, ngành kịp thời có những hỗ trợ, nâng chất phù hợp.

Hệ thống chỉ đạo điều hành từng bước được kiện toàn, nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm triển khai chương trình ở địa phương được nâng lên, cụ thể thông qua việc đưa chương trình OCOP vào chỉ tiêu nghị quyết của đại hội đảng bộ các cấp (TP Vĩnh Long); và đảm bảo tiêu chí số 13.2 trong xây dựng xã NTM nâng cao, tiêu chí 3.3 trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025.

Song song đó, các chủ thể đã có sự quan tâm trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào trong sản xuất, chế biến nông sản nên chất lượng các SP nâng lên; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành; quảng bá, giới thiệu và tiêu thụ SP…

Nhiều chủ thể chia sẻ, tham gia chương trình OCOP, nhiều SP được tiếp thêm sức mạnh, thêm cơ hội quảng bá, mở rộng thị trường, giúp hoạt động sản xuất, kinh doanh ngày càng hiệu quả.

Qua đó, giúp SP có chỗ đứng trên thị trường, giúp người dân nông thôn tăng thu nhập. Không những vậy, SP OCOP còn góp phần gìn giữ, lan tỏa nét văn hóa truyền thống địa phương. Do đó, thời gian qua, nhiều chủ thể đã chủ động tham gia để cải tiến, nâng cao chất lượng SP.

Tự hào vì có 6 SP đạt OCOP 4 sao năm 2024, chị Cù Thị Lan Chi- Chủ hộ kinh doanh Tuyết Nhung CHIPAS, chia sẻ: “Thời gian qua, cơ sở không ngừng cải tiến nâng cao chất lượng đáp ứng nhu cầu thị trường, SP bánh được sản xuất trên dây chuyền công nghệ theo tiêu chuẩn HACCP.

Với chứng nhận SP đạt chuẩn OCOP 4 sao, là một cột mốc quan trọng trên hành trình khẳng định thương hiệu, đồng thời, cơ sở mong muốn góp phần quảng bá thương hiệu SP đặc trưng của tỉnh Vĩnh Long trên thị trường bánh của Việt Nam và khu vực”.

Theo ông Nguyễn Thế Công- Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp-PTNT), chương trình OCOP đã tạo nên những chuyển biến căn bản, tích cực như sự nhận thức của người dân và tổ chức kinh tế.

Đặc biệt là ở vùng nông thôn trong việc thay đổi tập quán sản xuất cũ, nhỏ lẻ, manh mún, tự phát, đã dần từng bước được tiếp cận với phương thức sản xuất mới theo chuỗi liên kết và ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị SP, đồng thời gắn sản xuất với công tác xúc tiến thương mại, tiếp thị quảng bá SP.

Tăng cường tuyên truyền, “nâng tầm” sản phẩm OCOP

Tuy nhiên, theo Hội đồng đánh giá, đa số các chủ thể tham gia chương trình OCOP có quy mô, năng lực quản trị còn nhỏ và yếu, thiếu kiến thức về kinh tế thị trường và phát triển SP theo chuỗi giá trị.

Việc xây dựng, thực hiện kế hoạch bảo vệ môi trường chưa được các chủ thể sản xuất quan tâm. Các chủ thể sản xuất mới chỉ tập trung vào hoàn thiện hồ sơ mà chưa quan tâm cải thiện chất lượng SP.

Nhiều tổ chức, cá nhân đã chủ động tham gia để cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Vì vậy, khả năng cạnh tranh của SP OCOP trên thị trường còn yếu. Bên cạnh đó, theo bộ tiêu chí ban hành kèm theo Quyết định số 148/QĐ-TTg ngày 24/2/2023 có nhiều tổ chức, cá nhân có SP tham gia chương trình chưa đủ hồ sơ minh chứng để đánh giá, phân hạng SP. Do vậy, một số SP đã đăng ký nhưng không đảm bảo hồ sơ theo tiêu chí để đánh giá, phân hạng SP.

Theo đó, việc vận động, tuyên truyền về ý nghĩa của chương trình OCOP cần phải được mở rộng thêm. Cần có những chính sách thiết thực để hỗ trợ các cơ sở đạt chuẩn OCOP tiếp tục nâng hạng để tạo hiệu ứng lan tỏa của chương trình.

Để chương trình OCOP tạo sức lan tỏa rộng, từng bước khẳng định thương hiệu SP tỉnh Vĩnh Long, ông Nguyễn Văn Liệt- Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: Thời gian tới, các chủ thể cần tiếp tục tìm hiểu, đổi mới nâng cao chất lượng, mẫu mã SP để phát huy được giá trị của SP OCOP tỉnh.

Các ban, ngành, đoàn thể các cấp tiếp tục tăng cường tuyên truyền, triển khai, thực hiện chương trình OCOP trong giai đoạn tới, đặc biệt là mục đích, ý nghĩa và lợi ích của các chủ thể khi tham gia thực hiện chương trình. Tiếp tục lựa chọn các SP có tiềm năng, thế mạnh của địa phương để đăng ký tham gia chương trình OCOP.

Ngoài ra, phải chú trọng phát triển một cách thực chất hơn các HTX, doanh nghiệp, làng nghề phát huy vai trò đầu tàu trong các chuỗi giá trị SP OCOP; tăng cường quản lý giám sát SP OCOP. Ngành chức năng, các đơn vị có liên quan cần tiếp tục hỗ trợ xúc tiến thương mại, xây dựng các điểm giới thiệu và bày bán SP OCOP, nhất là tại các điểm du lịch. Từ đó, quảng bá, đẩy mạnh tiêu thụ, thúc đẩy sản xuất, phát triển SP OCOP của tỉnh.

Địa phương cần theo dõi, hỗ trợ các chủ thể OCOP, đặc biệt tuyên truyền về lợi ích của việc phát triển SP để các chủ thể hiểu được phát triển SP OCOP thực chất là phát triển kinh tế nông thôn, là hình thức liên kết sản xuất và tiêu thụ tại chỗ, chú trọng xây dựng các mô hình OCOP kết hợp du lịch nông thôn, chú trọng công tác kiểm tra giám sát chất lượng SP sau khi được công nhận.

Bài, ảnh: TRÀ MY