Kỳ cuối: Tìm hướng đi vững chắc

Phụ nữ khởi nghiệp rất cần sự chung tay, hỗ trợ từ các ngành, các cấp, các địa phương.

Theo ngành chức năng, thời gian qua, Đề án Hỗ trợ phụ nữ (PN) khởi nghiệp (KN) giai đoạn 2017-2025 do Hội LHPN Việt Nam thực hiện đã đạt được nhiều kết quả tốt và có những tác động mạnh mẽ trong thúc đẩy PN KN sáng tạo.

Nhiều chị em đã tự tin bứt phá để đổi mới. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, kinh tế thị trường thay đổi, ngày càng có nhiều thách thức, trở ngại được đặt ra trên hành trình PN KN. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp, nhiều cử tri nữ cũng kiến nghị vấn đề về thủ tục hành chính, cơ chế, chính sách cần được hỗ trợ thuận tiện hơn để thúc đẩy PN KN phát triển kinh tế. Vì vậy, đây là một vấn đề cấp thiết cần được quan tâm nhiều hơn để có những giải pháp hiệu quả, thiết thực thúc đẩy hệ sinh thái KN cho PN hiện nay. 

Những nỗ lực không mệt mỏi

Mong muốn tự làm chủ về kinh tế, khẳng định vị thế- đây được xem là động lực thúc đẩy PN KN, khởi sự kinh doanh. Thực tế chứng minh rằng ngày càng có nhiều PN KN kinh doanh và đã thành công. 

Ông Phạm Đức Nghiệm- Phó Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp (DN) khoa học và công nghệ (Bộ KH-CN), cho rằng: Hoạt động KN của PN đã vượt qua hình thức phong trào và đã đi vào thực chất, đạt hiệu quả, mang tính thực tiễn, giải quyết ngay vấn đề về sinh kế, việc làm và đời sống của chị em. Thực tế cho thấy sau 5 năm, các tỉnh ĐBSCL đã triển khai Đề án Hỗ trợ PN KN giai đoạn 2017-2025 rất tốt, có rất nhiều dự án đang góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế địa phương.

Tại tỉnh Vĩnh Long, thời gian qua, Đề án Hỗ trợ PN KN giai đoạn 2017-2025 mang lại hiệu quả thiết thực, các hoạt động tương trợ vốn, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình ngày càng được phát huy, thể hiện tinh thần tương thân, tương ái. Chương trình hỗ trợ vốn ủy thác, tín dụng được quản lý chặt chẽ, hỗ trợ ngày càng nhiều đối tượng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, hạn chế tình trạng vay nặng lãi. Công tác dạy nghề, tạo việc làm và giới thiệu việc làm được các cấp hội LHPN chú trọng, giúp chị em tăng thu nhập. Công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách liên quan đến tín dụng ưu đãi được thực hiện tốt; duy trì sinh hoạt tổ đạt tỷ lệ 68-90% thành viên tham gia.

Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường, PN ngày càng mạnh dạn bắt nhịp với sản xuất, kinh doanh nên hoạt động hỗ trợ PN khởi sự kinh doanh ngày càng được Hội LHPN tỉnh chỉ đạo các cấp hội chú trọng hơn. Hoạt động này thu hút sự quan tâm của các cấp, các ngành trong việc hỗ trợ nâng cao năng lực cho PN về khởi sự kinh doanh và KN. Có thể thấy, sự đồng hành của các cấp hội LHPN đã động viên chị em hăng hái thi đua lao động sản xuất, đổi mới cách nghĩ, cách làm, vươn lên làm giàu và thoát nghèo bền vững. Đồng thời, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh, xây dựng tổ chức hội ngày càng vững mạnh, nâng cao vai trò, vị thế của PN trong gia đình và xã hội.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh- Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng BCĐ Bình đẳng giới và Vì sự tiến bộ của PN tỉnh Vĩnh Long, cho biết: Thời gian qua, công tác KN đổi mới sáng tạo đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, trong đó có các dự án, ý tưởng KN của nhiều PN đem lại hiệu quả, giá trị thiết thực, góp phần lan tỏa được tinh thần KN của PN. Nhiều sản phẩm KN mang đậm nét tài nguyên bản địa, nâng cao giá trị sản vật địa phương, đã thể hiện sự đam mê, sáng tạo, lan tỏa mạnh mẽ khát vọng KN. 

Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, kinh tế thị trường không ngừng thay đổi, những rào cản trên con đường KN khiến không ít chị em PN ngần ngại. Một trong những thách thức lớn nhất khiến PN e ngại KN chính là sự thiếu hụt về kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng. Đặc biệt, khi PN tham gia vào các chương trình đào tạo và định hướng KN vẫn đang gặp phải những định kiến khiến họ e ngại như định kiến về việc tư duy nữ giới bị hạn chế, rào cản về vai trò làm vợ, làm mẹ và chăm sóc gia đình. Điều này phần nào khiến con đường khởi sự DN của nữ giới càng gặp nhiều thách thức.

Chị Phạm Thị Phượng- Giám đốc Công ty TNHH Thương mại, Sản xuất Vân Phượng (TX Bình Minh) cho biết: “Tôi mong muốn làm ra những sản phẩm mang đến lợi ích thiết thực cho sức khỏe người tiêu dùng và môi trường và biết chắc rằng sẽ gặp phải nhiều khó khăn khi bắt đầu, thế nhưng chỉ khi thực sự bắt tay vào làm việc, mới cảm nhận được nỗi vất vả khi PN KN. Ít vốn, không có nhân sự, chưa có kinh nghiệm, những gì tôi có là sự đam mê và sự kiên trì. Tôi phải tự đảm nhiệm mọi việc từ nghiên cứu sản phẩm, tìm nguồn nguyên liệu chất lượng, đến tìm kiếm nhà cung cấp, trực tiếp tư vấn bán hàng và thậm chí đi giao hàng. Bên cạnh đó, còn phải biết cân bằng giữa công việc và gia đình. Rất khó khăn đối với PN”.

Song song đó, các chuyên gia kinh tế cho rằng, hiện chưa có “bản đồ” hệ sinh thái KN cho PN. Do đó, các chính sách, cơ chế pháp luật, kết cấu hạ tầng, vốn kinh doanh, yếu tố văn hóa xã hội đều chưa thuận lợi cho PN KN. Vẫn còn thiếu các chương trình đào tạo tập huấn, nâng cao năng lực, đội ngũ nhân lực, cố vấn và thị trường đầu ra, đều là những yếu tố vô cùng quan trọng. 

Giải quyết bài toán cho phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo

Ông Phạm Đức Nghiệm cho rằng, KN đã khó, PN KN lại càng khó hơn. Do đó, cần sự chung tay, huy động mọi nguồn lực hỗ trợ. Đòi hỏi phải có sự quan tâm hỗ trợ bồi dưỡng, đào tạo của các cấp, các ngành, đặc biệt là của chính quyền địa phương và các cấp hội LHPN. 

Để giải quyết những khó khăn đặt ra, ngành chức năng, DN Việt Nam đã có những hoạt động xây dựng mạng lưới nhà đầu tư KN có mang tính giới; chiến dịch truyền thông thúc đẩy bình đẳng giới. Tăng cường huy động các nguồn lực xã hội, hợp tác quốc tế cho các hoạt động KN, đổi mới sáng tạo của PN thông qua các diễn đàn, hội chợ, các DN, các quỹ đầu tư. Mở rộng phạm vi hoạt động và đối tượng thụ hưởng của các quỹ đầu tư KN các cấp để ngày càng có nhiều PN được tiếp cận, bảo đảm nguồn lực để hiện thực hóa các ý tưởng, dự án KN. 

Đối với Vĩnh Long, bà Nguyễn Thị Quyên Thanh cho hay: Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục triển khai các chính sách, chương trình hỗ trợ PN đổi mới sáng tạo, phát triển kinh doanh và KN dựa vào phát huy tài nguyên bản địa; hỗ trợ phát triển các hộ kinh doanh, DN do nữ làm chủ; tạo nhiều việc làm cho lao động nữ… Từ đó, giúp chị em PN tự tin phát triển kinh tế. 

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để hệ sinh thái cho PN phát triển mạnh mẽ, cần phải thay đổi tư duy về những định kiến trong xã hội đối với PN. Đồng thời, PN KN cần phải vượt qua các rào cản, cần có sự đồng hành chia sẻ từ gia đình để họ không chịu “gánh nặng kép”. Bản thân PN KN cũng cần nâng cao kiến thức, tìm kiếm cố vấn và tự tin tham gia hệ sinh thái KN. Đồng thời, cũng cần đẩy mạnh liên kết mạng lưới các chuyên gia, các cố vấn, nhà đầu tư, quỹ đầu tư để thu hút và huy động nguồn lực hỗ trợ sự phát triển hệ sinh thái KN cho PN.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng: Việc lựa chọn chủ đề cuộc thi năm 2024 của Hội LHPN Việt Nam là “PN KN sáng tạo, chuyển đổi xanh” rất thiết thực, có ý nghĩa. Qua đó, thúc đẩy vai trò của PN trong phát triển bền vững và thực hiện Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050. Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành nhiều luật, nghị quyết tạo khuôn khổ pháp lý để PN được phát triển trên mọi lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực kinh tế, DN, sáng tạo, bảo vệ môi trường, như các Luật Bình đẳng giới, Luật DN, Luật Đầu tư, Luật HTX, Luật Bảo vệ môi trường,… tạo điều kiện cho các DN phát triển kinh doanh; đồng thời đảm bảo PN được hưởng quyền lợi và cơ hội công bằng như nam giới, đảm bảo bình đẳng giới trong kinh doanh, khuyến khích phát triển các DN có sự tham gia quản lý của PN. 

Các cuộc thi khởi nghiệp tạo động lực, niềm tin cho phụ nữ mạnh dạn hiện thực hóa các ý tưởng để đi đến thành công.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý, hội LHPN các cấp tiếp tục nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của PN, từ đó chủ động và tích cực tham mưu “đúng và trúng” cho Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong hỗ trợ PN KN và phát triển kinh tế. Đồng thời, tiếp tục bồi dưỡng, phát hiện và kịp thời biểu dương các điển hình PN xuất sắc trên mọi lĩnh vực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của PN và bình đẳng giới.

Tóm lại, con đường KN chưa bao giờ là dễ dàng, nhất là với phái yếu. Do đó, để thúc đẩy tinh thần KN sáng tạo của PN, bên cạnh sự nỗ lực của chị em, rất cần sự chung tay hỗ trợ của các cấp, các ngành; tiếp tục củng cố niềm tin, động lực, bồi đắp thêm ý chí và tinh thần KN để hành trình KN của phái đẹp đi đến thành công.

Bài, ảnh: HẢI YẾN- THẢO LY