Cùng phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo

Khởi nghiệp (KN), đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng cho sự phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành và triển khai hiệu quả nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích KN, đổi mới sáng tạo; trong đó, phụ nữ (PN) được đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện để khẳng định mình.

Gian hàng trưng bày sản phẩm khởi nghiệp của chị Phạm Thị Phượng tại cuộc thi.

Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái KN đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 đánh dấu động thái cụ thể của Chính phủ để phát triển hệ sinh thái KN, đổi mới sáng tạo. Theo đó, HĐND các tỉnh, thành đã ban hành các nghị quyết về quy định nội dung và mức chi thực hiện đề án trên.

Năm 2024, Hội LHPN Việt Nam phát động Cuộc thi “PN KN sáng tạo và chuyển đổi xanh” nhằm tôn vinh các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, hộ kinh doanh do PN làm chủ có những sáng kiến xuất sắc trong việc cải thiện quy trình sản xuất; hay các dự án, ý tưởng sản xuất, kinh doanh các sản phẩm dịch vụ mới sử dụng các nguồn năng lượng sạch, các sản phẩm thân thiện với môi trường… Qua đó, nâng cao nhận thức của PN về kinh tế xanh, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp, HTX do PN làm chủ phát triển sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam, góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.

Kỳ 1: Người nặng lòng với trái bưởi năm roi 

Được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất chuyên trồng cây bưởi năm roi của tỉnh Vĩnh Long, chị Phạm Thị Phượng- Giám đốc Công ty TNHH Thương mại, Sản xuất Vân Phượng (TX Bình Minh) luôn mơ ước, khao khát có thể làm một điều mới mẻ cho quê hương cùng với trái bưởi năm roi. Chính vì thế, chị không ngừng tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi để cho ra đời chuỗi sản phẩm từ bưởi năm roi. Nhờ kiên trì, chịu khó, những “quả ngọt” dần đến trên hành trình KN của chị Phượng; từ đó, tiếp thêm động lực cho chị tiếp tục cố gắng, tin tưởng với hướng đi mình đã chọn.

Hành trình biến phụ phẩm thành đặc sản quê hương

Kể về quá trình đi đến con đường KN từ vỏ bưởi, chị Phượng chia sẻ, trước đây chị làm thợ may, đến năm 2018, khi đi nuôi người bệnh ở TP Hồ Chí Minh, cứ đi đi về về giữa xã Mỹ Hòa (TX Bình Minh) và TP Hồ Chí Minh, mỗi lần đi là chị mang theo đặc sản bưởi năm roi. Chị Phượng nhớ lại: “Lúc đó, ăn bưởi xong bỏ nhiều vỏ, thấy tiếc nên tôi mới mày mò tìm cách để làm mứt vỏ bưởi bán cho những người quen.

Mới đầu bán rất chạy nhưng càng về sau càng ế do người dùng ngày càng chú ý tới sức khỏe hơn, hạn chế ăn nhiều đường. Tôi nghĩ, vỏ trái cây này không chỉ chế biến ra để ăn chơi mà còn dùng để hỗ trợ một số bệnh như giảm mỡ máu, gan nhiễm mỡ, huyết áp, hỗ trợ tiêu hóa,… Nghĩ là làm, tôi bắt tay vào sản xuất ra vỏ bưởi sấy và được nhiều người ủng hộ”.

Bắt đầu KN với muôn vàn khó khăn, chị Phượng bày tỏ: “Kiếm lời đủ trang trải chi phí hàng ngày thì đâu có tiền mua máy móc, tôi phải mua bao bì theo từng ký, hết thì mới mua tiếp. Lúc đầu phải bỏ rất nhiều bưởi, thử nghiệm rất nhiều lần, đủ kiểu, chỉ thêm phụ gia là chanh, ít đường và muối mới ra loại vỏ bưởi sấy giòn hoàn toàn tự nhiên”.

Bắt đầu thử sức với việc sản xuất thủ công, đến nay, để nâng cao chất lượng, năng suất sản phẩm, chị Phượng đã đầu tư nhiều máy móc, thiết bị hiện đại trong chuỗi sản xuất, như: máy cắt vỏ bưởi, máy sấy nguyên liệu, máy xử lý the- đắng, máy ép chân không, máy sấy…

Từ đặc sản bưởi năm roi ở xã Mỹ Hòa (TX Bình Minh) ban đầu, chị Phượng đã mày mò để KN với sản phẩm vỏ bưởi sấy giòn hỗ trợ sức khỏe người tiêu dùng theo hướng sản xuất sản phẩm sạch, an toàn. Đến nay, nhờ quyết tâm, không ngừng nỗ lực, sáng tạo, chị Phượng đã tạo được chuỗi các sản phẩm từ trái bưởi và vỏ bưởi như: vỏ bưởi sấy dẻo mang thoang thoảng hương thơm của bưởi hòa quyện với hương vị đặc trưng của dâu tằm, mật ong; nước cốt bưởi thơm ngọt, tăng sức đề kháng, hỗ trợ tăng cường sắc đẹp và hệ tiêu hóa; trà vỏ bưởi được sản xuất trong túi lọc mang hương thơm, vị bưởi đặc trưng giúp giảm cân, thanh lọc cơ thể, giúp tinh thần tỉnh táo. Ngoài ra, còn có thạch bưởi thô và thạch bưởi sơ chế dễ làm, dễ nấu, giúp người nội trợ giảm bớt thời gian sơ chế, tiện lợi, dễ bảo quản. Các sản phẩm đều không dùng chất bảo quản, an toàn cho người tiêu dùng. 

Chọn con đường KN ở độ tuổi U.60, nhưng chị Phạm Thị Phượng chưa bao giờ thấy là muộn. “Tôi được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất chuyên trồng bưởi năm roi, đó là quê hương tôi luôn yêu quý. Tôi đã mơ ước, khao khát có thể làm một điều mới mẻ cho mảnh đất Bình Minh cùng với trái bưởi năm roi, chính vì thế, chuỗi sản phẩm bưởi năm roi đã được ra đời. Tôi mong muốn tạo ra những giá trị mang lại từ cây bưởi, trái bưởi đối với sức khỏe con người như giúp hạ đường huyết, ngăn ngừa ung thư, tốt cho hệ miễn dịch…

Với ý tưởng đó, tôi đã tìm hiểu kỹ hơn về bưởi năm roi, sau nhiều lần nghiên cứu, thử nghiệm, cảm quan các thành phẩm, tôi điều chỉnh sự cân bằng của mỗi sản phẩm và đã có được những thành công nhất định với chuỗi các sản phẩm về bưởi năm roi. Với sức của mình, tôi mong muốn sẽ giúp gia tăng giá trị kinh tế của trái bưởi năm roi nổi tiếng vùng đất Mỹ Hòa, TX Bình Minh”- chị Phượng tâm tình.

Tăng giá trị cho nông sản Việt Nam

Với chị Phượng, chuỗi sản phẩm từ bưởi năm roi là tâm huyết ấp ủ bấy lâu, không chỉ tạo được sản phẩm mang hương vị quê nhà mà còn khai thác triệt để từ thịt bưởi đến vỏ bưởi, giúp hỗ trợ sức khỏe cho người tiêu dùng khi sử dụng chuỗi sản phẩm. Từ đó, nâng cao giá trị kinh tế của trái bưởi năm roi Bình Minh. Đồng thời, khẳng định hiệu quả thành công trên con đường KN từ việc khai thác “tài nguyên bản địa”.

Theo chị Phượng, việc bao tiêu sản phẩm trái bưởi của công ty với nhà vườn, sẽ giảm bớt được tình trạng “được mùa mất giá”, xu hướng “trồng- chặt” của nông dân hiện nay, giúp ngành nông nghiệp địa phương định hướng phát triển và bảo tồn nguồn tài nguyên bản địa- vùng trồng bưởi năm roi- cây trái đặc sản lâu đời nổi tiếng của vùng đất Bình Minh. Song song đó, các sản phẩm có thể được làm quà tặng, quảng bá sản phẩm bưởi đến bạn bè trong nước và thế giới, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch của địa phương. Đồng thời, cũng mang tính giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ mai sau tự hào hơn về cây trái của quê hương. 

“Điều tâm đắc nhất của tôi là chuỗi sản phẩm đã góp phần giải quyết hàng ngàn tấn rác thải, phế phẩm được thải ra từ vỏ bưởi hàng năm, giúp bảo vệ môi trường. Thêm vào đó, những trái bưởi bị hư hỏng trong quá trình thu mua, sơ chế được công ty tận dụng để sản xuất phân bón, để sử dụng cho vùng trồng riêng của công ty, góp phần hạn chế lượng rác thải trong quá trình sản xuất ra môi trường, giúp giảm phát thải khí nhà kính nguy hại”- chị Phượng chia sẻ.

Không chỉ góp phần quảng bá sản vật địa phương, công ty của chị Phượng còn góp phần giải quyết được việc làm cho trên 15 lao động nhàn rỗi tại địa phương. Chị còn là người truyền cảm hứng và tiếp thêm động lực cho những ai còn ấp ủ đam mê KN. 

Đang luôn tay gói hàng, chị Nguyễn Thị Hạnh- nhân viên của Công ty TNHH Thương mại, Sản xuất Vân Phượng, cho hay: “Nhà tôi gần đây, trước đây tôi làm thuê, thu nhập bấp bênh. Từ khi có công ty, tôi có thêm việc làm, thu nhập ổn định hơn, đủ trang trải cuộc sống trong gia đình”.

Chia sẻ về định hướng phát triển trong thời gian tới, chị Phượng tâm huyết nói: “Trên hành trình KN, công ty cũng gặp không ít những khó khăn thách thức và sự cạnh tranh khốc liệt. Tuy nhiên với niềm đam mê và quyết tâm, nặng lòng với trái bưởi quê nhà, tôi sẽ tiếp tục cố gắng nâng tầm sản vật của địa phương. Thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục cải tiến, tạo thêm sản phẩm mới để phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của khách hàng. Đồng thời, đầu tư quảng bá sản phẩm, tăng cường mở rộng thị trường qua các hội chợ, ứng dụng công nghệ số, đưa sản phẩm lên các trang mạng xã hội, sàn thương mại điện tử… Từ đó, có thể đưa sản phẩm vươn xa hơn trên thị trường”. 

Chị Phạm Thị Phượng xuất sắc đạt 2 giải tại cuộc thi cấp khu vực miền Nam.

Đánh giá về dự án KN của chị Phượng, ông Phạm Đức Nghiệm- Phó Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ KH-CN) cho biết: “Dự án đã thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm và tinh thần sáng tạo không giới hạn của PN. Dự án của chị Phạm Thị Phượng tôi đặc biệt ấn tượng và đánh giá cao về mặt công nghệ. Đây là một dự án nếu được hỗ trợ nhiều hơn nữa từ ngành chức năng để hoàn thiện hơn thì chắc chắn sẽ rất tiềm năng, sẽ giúp tạo ra giá trị gia tăng đột biến của cây bưởi năm roi Vĩnh Long- một trong những sản phẩm chủ lực của Vĩnh Long và của khu vực ĐBSCL”.

Có thể thấy rằng, trên con đường KN sáng tạo của chị em PN, các chị đã lan tỏa được tình yêu thương, gắn kết cộng đồng và tinh thần dám nghĩ, dám làm. Đây là dấu ấn riêng của PN trên hành trình KN, đổi mới sáng tạo.

 Bài, ảnh: HẢI YẾN- THẢO LY 

>> Kỳ 2: Khởi nghiệp xanh từ truyền thống quê nhà