Việt Nam và EU có nhiều điều kiện để hợp tác kinh tế, thương mại vững chắc

Chiều 7/11, tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Diễn đàn Hợp tác Việt Nam – EU 2024: “Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững”, sự kiện do Bộ Công Thương tổ chức.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long chia sẻ, những năm qua, bất chấp nhiều khó khăn, thách thức từ đại dịch hay bất ổn địa chính trị, xung đột thương mại trên trường quốc tế, EU vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng và vị thế đối tác hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực thương mại, đầu tư; đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội, hội nhập và chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam. Thành tựu đó không thể không nhắc đến bước ngoặt mà Hiệp định EVFTA đã mang lại cách đây hơn 4 năm và được minh chứng rất rõ ràng qua các con số thống kê thương mại.

“Kể từ sau EVFTA đi vào hiệu lực, chúng ta đã chứng kiến sự chuyển dịch tích cực trong cơ cấu thị trường, khi không chỉ duy trì và phát triển xuất khẩu sang các thị trường lớn, cửa ngõ trong Khối như Hà Lan, Đức, Bỉ, Tây Ban Nha mà dần mở rộng sang các thị trường nhỏ, thị trường ngách tại Đông Âu, Bắc Âu, Nam Âu với mức tăng trương bình quân hai con số, điển hình như Ai Len (54,4%/năm), Séc (43,5%), Bungari (33%), Luxembourg (31,5%), Bồ Đào Nha (11,7%), Đan Mạch (8,9%)…”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nói.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long phát biểu tại Diễn đàn Hợp tác Việt Nam – EU 2024: “Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững”.

Đồng thời, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang thị trường EU cũng ngày càng đa dạng hơn, không chỉ tập trung vào các mặt hàng chủ lực mà còn đẩy mạnh xuất khẩu nhiều mặt hàng công nghiệp và nông nghiệp khác. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tăng cường nhập khẩu nhiều mặt hàng từ EU, đặc biệt là các mặt hàng nguyên liệu phục vụ sản xuất.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng cho rằng, ưu đãi cắt giảm thuế quan theo EVFTA cũng góp phần đáng kể giúp Việt Nam và EU nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng thị phần tại thị trường của nhau. Việt Nam hiện đứng vị trí Top 10 nhà cung ứng hàng hóa ngoại khối lớn nhất cho EU và là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối ASEAN. Ở chiều ngược lại, EU cũng là nhà cung ứng hàng hóa lớn thứ 5 của Việt Nam.

Cùng với đó, không thể phủ nhận, Hiệp định EVFTA là một trong những FTA mang lại nhiều kết quả tích cực nhất trong số các FTA thế hệ mới Việt Nam đã tham gia. EVFTA tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn cho Việt Nam khi hiện mới chỉ có 4 quốc gia châu Á ký FTA với EU, trong ASEAN chỉ có Việt Nam và Singapore.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang EU năm 2023 – 2024.

“Là một trong những FTA thế hệ mới đầu tiên EU ký kết và triển khai với một nước đang phát triển, EVFTA không chỉ đem lại cho Việt Nam cơ hội về mở rộng giao thương, đa dạng hóa thị trường, mà quan trọng hơn còn hỗ trợ chuyển đổi cơ cầu kinh tế, cài thiện môi trường kinh doanh, đầu tư và tận dụng hợp tác với EU trong những lĩnh vực mới và quan trọng như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, phát triển bền vững… Đây là những lĩnh vực thể mạnh và trọng tâm trong chính sách của EU. Đồng thời, cũng phù hợp với xu hướng phát triên hiện nay, cũng như các định hướng Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long khẳng định.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng nhấn mạnh, Việt Nam đang nỗ lực theo đuổi lộ trình tăng trưởng xanh, hướng đến phát triển bền vững của quốc gia và hiện thực hóa các cam kết tại COP26. Trong quá trình thực hiện mục tiêu này, nguồn lực nhà nước đóng vai trò định hướng, qua đó dẫn dắt và thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân và đầu tư nước ngoài. Nguồn lực bên ngoài đóng vai trò bổ trợ rất quan trọng từ cả góc độ vốn, công nghệ và quản trị.

Thời gian qua, Việt Nam đã tiếp nhận được nguồn đầu tư chất lượng cao từ EU với những dự án công nghệ tiên tiến, tạo ra những giá trị và lợi ích chung cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên. EU hiện đang là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 6 tại Việt Nam với 2.625 dự án, tổng vốn đăng ký trị giá 29,9 tỷ USD tính lũy kể đến tháng 9 năm 2024, chiếm 6,08% tổng vốn đăng ký FDI tại Việt Nam, theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Điều đáng nói là với ưu đãi từ EVFTA, cùng những định hướng phát triển kinh tế của Việt Nam đã khiến các nhà đầu tư EU tìm tới thị trường Việt Nam không chỉ hướng đến thị trường tiêu thụ hay coi đây là bàn đạp để phát triển tại các thị trường ASEAN cũng như các nước có FTA với Việt Nam, mà còn vì chính sách ưu tiên phát triền năng lượng xanh, phát thải thấp, mà quyết định đầu tư của Tập đoàn Lego là một thí dụ điển hình.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long, Việt Nam và EU đứng trước nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trên nền tảng vững chắc.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long, EU hiện là đối tác đi đầu với những cam kết và hành động mạnh mẽ trong công cuộc chuyển đổi xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu toàn cầu và đã đạt được những bước tiến dài. Với những kinh nghiệm và thực tiễn phong phú, cùng tiềm lực về công nghệ và tài chính của EU, Việt Nam mong muốn đẩy mạnh thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và bền vững, bao gồm cả vấn đề sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, chuyển đổi công nghệ cao trong sản xuất, giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường của EU, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng bên vững, cùng có lợi với EU.

“Hai bên đang đứng trước nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trên nền tảng vững chắc của mối quan hệ đối tác toàn diện và ưu thế lớn từ Hiệp định EVFTA và tới đây là EVIPA”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng cho rằng, để đón đầu và hiện thực hóa các cơ hội mới cũng đặt ra không ít thách thức, đỏi hỏi quyết tâm, nỗ lực rất lớn từ cả phía Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt trong bồi cảnh tình hình quốc tế vẫn diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là các bất ổn địa chính trị khu vực và toàn cầu chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, tiềm ẩn nhiều rủi ro suy thoái kinh tế, lạm phát cao, các vấn đề an ninh năng lượng & lương thực ngày càng cấp thiết. Quá trình chuyển dịch kinh tế toàn cầu tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ, đòi hỏi Việt Nam – một nền kinh tế có độ mở cao, phải nhanh chóng thích ứng, chủ động tham gia vào tái cấu trúc chuỗi cung ứng mới, trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.