Viêm màng não do liên cầu khuẩn

Người bệnh V.H.K sinh năm 1966 ở Đoan Hùng, Phú Thọ nhập viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn. Người bệnh có nổi ban xuất huyết lấm tấm dưới da, tiếp xúc chậm, giảm thính lực (trước đó người bệnh có thính lực bình thường). Được biết, khoảng 10 ngày trước khi bị sốt, người bệnh có ăn lòng lợn.

Ảnh minh họa

Nhận thấy người bệnh có dấu hiệu viêm màng não bác sĩ của Khoa Bệnh nhiệt đới đã chỉ định chọc dịch não tủy cho người bệnh làm xét nghiệm cấy máu và cấy dịch não tủy. Kết quả cho thấy người bệnh dương tính với liên cầu khuẩn (Steptococcus Suis); dịch não tủy có 350 tế bào; Protein 1,017; Glucose 0,97.

Người bệnh được xác định bị viêm màng não do liên cầu khuẩn (Steptococcus Suis) và được điều trị theo kháng sinh đồ. Sau 21 ngày điều trị, người bệnh đã khỏi, sức khỏe ổn định và được ra viện.

Với trường hợp người bệnh K., các bác sĩ đã nghĩ đến tình huống người bệnh ăn phải thịt lợn, lòng lợn… có chứa liên cầu khuẩn nhưng chế biến chưa đảm bảo yêu cầu (chưa được nấu chín hoặc dùng chung dụng cụ thái đồ sống và chín…).

Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo người dân nên chọn thực phẩm tươi sống, không nhiễm bệnh, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Không ăn tiết canh, các loại thịt tái, sống.

Khi chế biến cần đảm bảo nấu chín, sử dụng riêng các dụng cụ chế biến thực phẩm sống – chín như dao, thớt, kéo, bát, đĩa… Khi bảo quản thực phẩm cũng cần chú ý để riêng thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.

Sau khi giết mổ lợn hoặc chế biến thịt lợn sống phải vệ sinh tay sạch bằng dung dịch sát khuẩn. Không tiếp xúc với lợn ốm, lợn bệnh để tránh những ảnh hưởng tới sức khỏe.

Cũng về liên cầu khuẩn, Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận bệnh nhân nam, 57 tuổi (ở Yên Bái) được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái chuyển đến với chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn theo dõi do liên cầu khuẩn.

Ths.Phạm Văn Phúc, Phó Trưởng Khoa Hồi sức tích cực cho hay, trước khi nhập viện, bệnh nhân vẫn thực hiện công việc giết mổ lợn thường ngày.

Nhưng chỉ sau khi mổ lợn 3 tiếng (khoảng 10 giờ sáng), bệnh nhân có xuất hiện sốt, mệt mỏi, sau đó kèm theo có đau bụng, nôn nhiều. Bệnh nhân nhập cơ sở y tế gần nhà và được chuyển đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn theo dõi liên cầu lợn.

Từ 2 giờ sáng ngày 17/6, bệnh nhân xuất hiện các ban xuất huyết hoại tử trên da tăng nhanh kèm theo suy hô hấp được đặt ống nội khí quản và chuyển đến khoa Hồi sức tích cực trong tình trạng nguy kịch.

Khi nhập khoa, bệnh nhân có phù toàn thân, nhiều ban xuất huyết hoại tử toàn thân, mặt, suy đa cơ phủ tạng, tổn thương gan, thận, rối loạn đông máu…

Bệnh nhân được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn nghi do liên cầu lợn, được chỉ định lọc máu liên tục và thực hiện các can thiệp thủ thuật khác.

Bác sĩ Phúc chia sẻ, gần đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thường xuyên tiếp nhận và điều trị các ca bệnh liên cầu khuẩn được chuyển đến.

Nhiều bệnh nhân vào viện trong tình trạng rất nguy kịch, suy đa phủ tạng và rối loạn đông máu nghiêm trọng. Có những bệnh nhân được chữa khỏi nhưng phải cắt bỏ những đầu ngón tay hoặc ngón chân bị hoại tử….

Bệnh liên cầu khuẩn lợn do vi khuẩn Streptococcus suis gây nên. Nhiễm liên cầu lợn ít gặp ở người. Tuy nhiên, người có thể lây nhiễm và phát bệnh khi tiếp xúc với lợn bệnh hoặc các sản phẩm từ lợn bệnh.

Liên cầu lợn có thể lây truyền sang người khi tiếp xúc với lợn bệnh hay lợn mang vi khuẩn qua các tổn thương nhỏ, trầy xước trên da của những người giết mổ, chế biến hoặc ăn thịt lợn hoặc tiết canh lợn bệnh hay lợn mang vi khuẩn nấu không chín.

Liên cầu lợn được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới, những nơi chăn nuôi lợn. Vi khuẩn thường cư trú ở đường hô hấp trên, đặc biệt là ở mũi họng, ở đường tiêu hóa và sinh dục của lợn.

Trên người, biểu hiện thường gặp nhất là viêm màng não mủ (96%) với các biểu hiện thường gặp như: sốt, nhức đầu, nôn, cứng gáy, rối loạn tri giác. 68% trường hợp viêm màng não mủ có triệu chứng ù tai, điếc tai.

Trường hợp nặng có thể tiến triển nhanh chóng hội chứng sốc nhiễm khuẩn, trụy mạch, tụt huyết áp, rối loạn đông máu nặng, ban xuất huyết hoại tử toàn thân, tắc mạch, suy đa phủ tạng… hôn mê và tử vong.

Để phòng tránh bệnh liên cầu lợn, bác sĩ khuyến cáo người dân cần nấu chín thịt lợn là điều rất quan trọng. Không ăn lợn chết, không ăn các món ăn tái, đặc biệt là tiết canh lợn. Sử dụng các trang bị bảo hộ (găng tay) khi giết mổ, chế biến thịt lợn sống.