Vì sao tỷ lệ hưởng lương hưu của nam và nữ có sự chênh lệch?

Theo Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025, lao động nam đủ điều kiện nhận lương hưu tỷ lệ 45% tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Cùng hưởng tỷ lệ 45%, lao động nữ chỉ cần đóng BHXH 15 năm.

Cả lao động nam và nữ sau khi đạt tỷ lệ hưởng 45%, cứ mỗi năm đóng thêm sẽ được tính thêm 2%. Như vậy, lao động nam để đủ điều kiện hưởng tối đa 75% cần đóng BHXH 35 năm, trong khi lao động nữ chỉ cần đóng 30 năm.

Đối với lao động nam có thời gian đóng BHXH đủ 15 năm, tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ tính bằng 40%, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

Như vậy, tỷ lệ lương hưu của nam và nữ khi đóng đủ 15 năm BHXH có sự chênh lệch 5%, đóng đủ 20 năm thì mức chênh lệch này tăng lên 10%.

Lao động nữ đóng BHXH từ năm thứ 16 được cộng 2% mỗi năm, trong khi lao động nam từ năm thứ 16 đến 20 thì cộng 1%, từ năm 21 mới được cộng 2%. Cùng đóng BHXH 20 năm, nam được 45%, còn nữ được 55%.

Bộ luật Lao động đã điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu của nam và nữ tiệm cận nhau: Theo lộ trình, tuổi nghỉ hưu của lao động nam đến năm 2028 sẽ là 62; đến năm 2035, tuổi nghỉ hưu của lao động nữ là 60.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là tại sao Luật BHXH 2024 lại không giảm tỷ lệ chênh lệch lương hưu của nam và nữ tương ứng với độ tuổi nghỉ hưu?

Về vấn đề trên, tại cuộc họp báo của Bộ LĐ-TB&XH vào sáng 30/7, Phó Vụ trưởng BHXH Nguyễn Duy Cường cho biết, Luật BHXH hiện hành đã tính toán kỹ tỷ lệ lương hưu của nam và nữ. Vì vậy khi sửa luật, cơ quan soạn thảo không đặt ra vấn đề điều chỉnh tỷ lệ lương hưu. Lao động nam có thời gian đóng BHXH dưới 20 năm thuộc đối tượng phát sinh mới, nên cần phải xem xét điều chỉnh.

Theo ông Cường, ban đầu cơ quan soạn thảo đưa ra đề xuất, lao động nam đóng 15 năm BHXH hưởng tỷ lệ tối thiểu 33,75%. Nam đóng đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mức hưởng được tính thêm 2,25% mỗi năm.

Lao động nữ tham gia BHXH 15 năm hưởng lương hưu tối thiểu giữ nguyên là 45% và cần đóng 30 năm để đạt tỷ lệ tối đa 75%.

Như vậy, cùng lấy mốc 15 năm đóng BHXH tối thiểu nhưng tỷ lệ tích lũy lương hưu của lao động nam thấp hơn nữ 11,25%.

Tuy nhiên, qua góp ý của đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo điều chỉnh tăng tỷ lệ hưởng lương hưu của nam giới có thời gian đóng BHXH đủ 15 năm đến dưới 20 năm lên 40%, đồng thời giảm tỷ lệ tăng thêm năm đóng BHXH của đối tượng này từ 2,5% xuống 1%.

Như vậy, Luật BHXH 2024 chỉ điều chỉnh tỷ lệ lương hưu đối với nhóm hưởng lương hưu mới phát sinh, còn lại giữ nguyên như quy định hiện hành.

Ông Cường thông tin thêm, tuổi nghỉ hưu chỉ là một căn cứ để xem xét điều chỉnh tỷ lệ lương hưu, còn việc cân đối quỹ BHXH mới mang tính quyết định trong việc điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu.